Geçen dönem Antep fıstığında ‘var yılı’ yani yeterli bir randıman alınan devir olarak yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu’na nazaran 2020’de 300 bin tona yakın Antep fıstığı rekoltesi oluştu. Fakat piyasada işler bu kadar kolay gitmedi. Ham yani yaş fıstığı tüccar 18 liraya aldı lakin Antep fıstığı yıl boyunca 110-120 lira ortasında satıldı. Üretici ve tüketici ortasında tam 6 kat fiyat farkı oluştu. Yeni dönem ise tüketici açısından daha güç bir periyoda işaret ediyor. Zira bu devir Antep fıstığında ‘yok yılı’ yaşanacak. Fıstıkta var yılı/yok yılı ortasında ise üç kata yakın büyük bir randıman dalgalanması var. Buna nazaran TÜİK, 2021 dönemi için 100 bin ton Antep fıstığı üretimi iddia etti. Bu açıdan bakıldığında fıstık üretiminin büyük kısmının yapıldığı Şanlıurfa, Siirt ve Gaziantep’te kısmen hasat bitti, kısmen ise yeni başlıyor.
Milliyet’te yer alan habere nazaran, üreticiden ham/yaş fıstığın çıkışı 24 lira, kırmızı fıstığın çıkışı ise 30 lira. Üreticiler bu kadar az randımana karşılık fiyatı düşük bulurken, tüketicide ise çok daha değerliye bir tüketim olacağını vurguluyor. Antep fıstığında alıcı tüccar sayısının az olduğunu anlatan üreticiler, fındıkta olduğu üzere devletin bir müdahale alım fiyatı belirlemesini, üretici ve tüketici fiyatlarının daha yakından izlenmesini istiyor.
STOK OYUNU
“EMEKLERİMİZ KARŞILIĞINI BULMUYOR”
Siirt Ziraat Odası Lideri Hüseyin Günbat, hasada yeni başladıklarını belirtirken, eserin az fakat çok uygun kalitede olduğunu söyledi. Geçen döneme nazaran üretici fiyatlarının arttığını anlatan Günbat, tüketici ile ortadaki makasın daha fazla açılabileceğini düşündüklerini lisana getirdi. Gaziantep Araban Ziraat Odası Lideri Hasan Altun, geçen yıl üretici fiyatlarının 18 liraya kadar düştüğü bilgisini verirken, bu yıl 30 liraya yaklaşacağını kestirim ettiklerini söyledi.
Şanlıurfa Bozova Ziraat Odası Lideri Fuat Almas ise, “Hasat bitmek üzere. Yaş fıstık 22-24 lira ortasında üreticide satılıyor. Kırmızı ise 30 lira. Emeklerimiz karşılığını bulmuyor. Biz maliyetimizi çıkaramıyoruz, tüketici çok değerliye yiyor. Daima ortadaki beşerler kazanıyor. Acil bir biçimde Antep fıstığında da bir taban fiyat belirlenmeli” dedi.
FINDIKTA FİYAT ARTIŞI BEKLENİYOR
Fındıkta da hasat devam ediyor. 1 Eylül’de alıma başlayan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) levant kalite için 26.5 lira, Giresun kalite için 27 lira, sivri kalite için de 25.5 lira fiyat vermişti. Hür piyasada ise Ordu’da 25 lira, Trabzon’da ise 23 lira fiyat oluştu. Üreticiler, fiyatın hür piyasada da TMO fiyatlarını yakalayacağını, akabinde ise 30 lirayı aşabileceğini söz ediyor.
Altınordu Ziraat Odası Lideri Atakan Akça, “Çünkü ihracat talebi süratli başladı. Dünyada üretim az olacak. Bu nedenle özgür piyasa TMO’ya gitmeden almak isteyecektir. Şu anda ise öbür kentlerde hatta ülkelerde yaşayıp fındığını toplamaya gelen ve çabucak satan üreticiler nedeniyle biraz düşük seyrediyor” dedi.
