İngiltere’de ağır araç şoför sayısının talep karşısında yetersiz kalması, market raflarının boşalmasına ve akaryakıt istasyonlarında akaryakıt kasveti yaşanmasına neden oluyor. Yaklaşık 2,8 trilyon dolarlık hacme sahip İngiliz iktisadında vatandaşlar, artık Noel öncesi birtakım eserleri bulamayacağını düşünerek şimdiden meskenlerinde stoklamaya başladı. İngiltere’nin AB’den çıkışıyla birlikte hızlanan nitelikli iş gücü açığı salgının akabinde global arz talep istikrarındaki bozulmayla birleşince ortaya “tam bir kusursuz fırtınanın” çıktığını söylemek mümkün.
Geçen ay market raflarında evvel kimi eserlerin eksikliği ile kendisini gösteren tedarik krizi; kısa vakitte perakende, imalat ve güç bölümlerinde çok önemli aksamalara neden oldu. İngiliz hükümetinin dayanak istediği silahlı kuvvetler çalışanının 4 Ekim’den bu yana rafinerilerden akaryakıt istasyonlarına ikmal yapmasına rağmen ülkede akaryakıt düşüncesi hala devam ediyor. İngiliz Petrol Perakendecileri Derneği’nin (PRA) 12 Eylül’de yaptığı açıklamaya nazaran, başşehir Londra ve ülkenin güneydoğu bölgesinde yer alan akaryakıt istasyonlarının yüzde 10’unda hala akaryakıt bulunmuyor.
“BU SIKINTILARDAN DAHA FAZLASINI GÖRECEĞİZ”
Resolver UK Milletlerarası Para ve Tüketici Hakları Uzmanı Martyn James, yaşananların büyük bir sarsıntının öncü şoku olabilecek nitelikte olduğunu söyledi. James, “Şu an sokaktaki bir erkek yahut bayan için çok kaygı verici bir zamandayız. İnsanların faturaları artıyor. Sokakta satılan çok sayıda esere dair kıtlık telaşı var. İnsanların panik halinde akaryakıt alması üzere harikulâde reaksiyonlar gördük. Beşerler, ulaşım için kâfi akaryakıt olmasına karşın akaryakıt pompalarının başında beklediler. Artık biz bunları yaşıyoruz. Ancak bu problemlerden daha fazlasını göreceğiz.” sözlerini kullandı.
İngiltere’yi krize sürükleyen olumsuz koşulların yaklaşık son bir yılda oluştuğuna işaret eden James, “Fakat daha büyük problemler da var. Dalların birden fazla elektrik gücüne bağımlı durumda. Üretim yapan şirketler için güç masraflarının üst limitini belirleyen bir hudut yok. Bu nedenle ileride üretimde kalmanın çok kıymetli olması nedeniyle birtakım işletmelerin kapanmak zorunda kaldığını görebiliriz.” biçiminde konuştu.
Tüm bu olumsuz ekonomik gelişmelerin, AB’den ayrılan İngiltere’nin dünyanın geri kalanıyla ticaret muahedeleri yapmayı hedeflediği bir periyoda denk gelmesinin ülkenin müzakere kabiliyeti üzerinde de baskı oluşturduğunu vurgulayan James, “Dolayısıyla şu anda görünüm hayli vahim.” dedi.
NAKLİYE ŞOFÖRLERİNİN SAYISI YETERSİZ
Uzmanlar, İngiltere’de nakliye sürücülerinin toplam sayısının halihazırda gereksinim duyulanın yaklaşık 100 bin altında olduğunu belirtiyor. İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) bilgilerine nazaran 13 bin, nakliye dalı çatı kuruluşu Logistics UK bilgilerine nazaran de 19 bin AB’li ağır araç şoförü salgın periyodunda ülkeden ayrıldı. Yaklaşık 45 bin aday şoför ise salgın tedbirleri nedeniyle gerekli eğitim ve test süreçlerini tamamlayamadı. Tüm bu kaideler İngiltere’yi krize sürükleyen sürece taban hazırladı.
6 TÜKETİCİDEN BİRİ TEMEL BESİN ESERLERİNE ULAŞAMADI
Ülkede artık boş süpermarket raflarına rastlamak günlük hayatın bir kesimi haline gelmiş durumda. ONS bilgilerine nazaran, geçen 2 hafta boyunca ülkedeki her 6 tüketiciden biri temel besin eserlerine ulaşamadı. Yeniden ülkedeki tüketicilerin yüzde 25’i ise besin dışındaki eserleri temin edemedi. Nakliye dalındaki krizin çözülememesi durumunda tüketicilerin kış aylarında mağazalarda yer alan eser seçeneklerinin önemli oranda azalmasından kaygı ettiği belirtiliyor. Lojistik şirketlerinin iddiası ise aralık ayına hakikat Noel hazırlıklarıyla birlikte tedarik krizinin daha da berbatlaşması istikametinde.
İngiltere’de ithalatı yapılan eserlerin şimdiden limanlarda birikmeye başladığı, lojistik dağıtımın faal halde yapılamadığı tabir ediliyor. Dünyanın en büyük konteyner nakliye şirketi Maersk, nakliye krizi nedeniyle ülkenin kıymetli limanlarından Felixstowe’un konteynerler ile dolu olduğunu, bu yüzden büyük yük gemilerinin alternatif limanlara gönderildiğini belirtmişti. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise ülkede yaşanan tedarik zinciri krizine karşın bu yıl Noel periyodunun geçen yıla kıyasla daha yeterli geçeceğini söylemişti. İngiliz hükümeti, geçen ay, yurt dışından 5 bin ağır vasıta şoförü ile 5 bin 500 tavukçuluk dalı çalışanına 3 ay vadeli süreksiz vize verileceğini açıklamıştı.
AKARYAKIT FİYATLARI YÜKSELİYOR
İngiliz halkı akaryakıta ulaşmakta zorlanırken, pompa çıkış fiyatlarında da artış yaşanıyor. İngiltere İşletme, Güç ve Endüstriyel Strateji Bakanlığı datalarına nazaran, akaryakıtın litresi 1.371 sterline, dizel akaryakıt de 1.406 sterline ulaştı. Böylelikle İngiltere’de akaryakıt fiyatlarında 11 Ekim Pazartesi günü prestijiyle Eylül 2013’ten bu yana en yüksek düzey görülmüş oldu. Buna nazaran, 55 litrelik bir araç deposunu doldurmak için geçen yıla kıyasla yaklaşık 13,1 sterlin daha fazla ödemek gerekiyor. İngiltere’de akaryakıt krizi, İngiliz güç şirketi British Petroleum’un (BP) 23 Eylül’de ağır vasıta şoförlerinin sayısının yetersiz kalması nedeniyle birtakım akaryakıt istasyonlarını kapatacağını açıklamasıyla başlamıştı.
