Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Eylül 2021 devrine ait kısa vadeli dış borç istatistikleri açıklandı. Buna nazaran, kısa vadeli dış borç stoku, eylülde 2020 sonuna kıyasla yüzde 8,8 artarak 124,4 milyar Dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu devirde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 1,2 artışla 58 milyar dolar, öteki kesimlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 15,1 yükselişle 40,9 milyar dolar oldu.
Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, eylülde geçen yıl sonuna nazaran yüzde 5,6 azalışla 12,8 milyar dolara geriledi. Banka hariç yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı yüzde 5,2 artarak 16 milyar dolar, yurt dışı yerleşik bankaların mevduatı da yüzde 14,1 yükselerek 15,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Birebir devirde, yurt dışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları yüzde 7,9 azalışla 14,1 milyar dolara geriledi. Öteki kesimler altında yer alan ithalat borçları, 2020 yıl sonuna nazaran yüzde 18,9 artarak 35,4 milyar dolara yükseldi.
ÖZEL DALIN KISA VADELİ DIŞ BORCU 73,3 MİLYAR DOLAR
Borçlu bazında incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan kamu kesiminin kısa vadeli borcu 2020 yıl sonuna nazaran yüzde 10,3 artarak 25,6 milyar doları olurken, özel dalın kısa vadeli dış borcu yüzde 5,3 artarak 73,3 milyar dolara yükseldi.
Bu periyotta, özel alacaklılar başlığı altındaki mali kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar, yüzde 5,8 artışla 69 milyar dolar, mali olmayan kuruluşlara olan borçlar yüzde 12,9 yükselişle 54,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Geçen yılın sonunda 464 milyon dolar olan kısa vadeli tahvil ihraçları, eylülde 533 milyon dolar oldu. Tıpkı devirde resmi alacaklılara olan kısa vadeli borçlar 119 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Kısa vadeli dış borç stokunun yüzde 42,8’si dolar, yüzde 25,1’ü avro, yüzde 13’ü TL ve yüzde 19,1’i öbür döviz cinslerinden oluştu.
Yepyeni vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl yahut daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye nazaran kısa vadeli dış borç stoku 167,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Kelam konusu stokun 17,3 milyar dolarlık kısmı, Türkiye’de yerleşik bankaların ve özel dalın yurt dışı şubeleri ile iştiraklere olan borçlarından oluştu.
Borçlu bazında değerlendirildiğinde, toplam stok içinde kamu bölümünün yüzde 22,3, Merkez Bankası’nın yüzde 15,2 ve özel dalın yüzde 62,5 hisseye sahip olduğu görüldü.
KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU NE DEMEK?
Kısa vadeli dış borç stoku, rastgele bir tarih prestijiyle kullanımı gerçekleştirilmiş olan ve bir iktisatta yerleşik bireylerin yerleşik olmayanlara borçlu olduğu; kullanım tarihinden itibaren 1 yıl içinde anapara ve/veya faiz ödemesi/ödemeleri yapılmasını gerektiren cari, kurallı olmayan yükümlülüklerin bakiyesidir.
AA / Gökhan Yıldız – İktisat Haberleri