Ak Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Vergi Metot Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, Tbmm Plan ve Bütçe Kurulu’nda kabul edildi.
KÜÇÜK ESNAFA CAN SUYU
Teklife nazaran, kolay yöntemde vergilendirilen mükelleflerin çıkarları gelir vergisinden istisna tutulacak. 850 bin civarında olan bu mükellef kümesinin çıkarlarının istisna edilmesiyle yıllık beyanname vermemeleri sağlanacak.
TOPLUMSAL MEDYADAKİ İÇERİK ÜRETİCİLERİ
Toplumsal içerik üreticiliği ile taşınabilir aygıtlar için uygulama geliştiriciliğinde yarar istisnası getirilecek. Buna nazaran, internet ortamındaki toplumsal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, manzara, ses, görüntü üzere içerikler paylaşan toplumsal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri yararlar ile akıllı telefon yahut tablet üzere taşınabilir aygıtlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri karlar gelir vergisinden istisna tutulacak. Bu istisnadan yararlanmak için Türkiye’de şurası bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ait tüm hasılatın bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi gerekecek.
Bankalar, bu kapsamda açılan hesaplara aktarılan hasılat fiyatı üzerinden, transfer tarihi prestijiyle yüzde 15 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak ve Gelir Vergisi Kanunu’nun “muhtasar beyanname” ve “vergi tevkifatının yatırılması” başlıklı hususlarındaki asıllar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlü olacak. Bu fiyat üzerinden ayrıyeten tevkifat yapılmayacak.
Mükelleflerin düzenleme kapsamı dışında öbür faaliyetlerinden kaynaklanan kar ya da iratlarının bulunması, istisnadan faydalanmalarına mani oluşturmayacak.
İstisnaya ait kaidelerin taşınmadığının tespiti halinde, eksik tahakkuk eden vergi, vergi ziyaı cezası kesilerek gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecek.
Cumhurbaşkanı, düzenlemedeki tevkifat oranını her bir faaliyet çeşidi için başka farklı sıfıra kadar indirmeye, bir katına kadar artırmak suretiyle yine tespit etmeye yetkili olacak.
Bu düzenleme, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren elde edilen karlara uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
ZİRAÎ TAKVİYE ÖDEMELERİ GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA OLACAK
Tarım dalı ve çiftçilerin desteklenmesi için kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan destekleme ödemeleri, gelir vergisinden istisna tutulacak, bu ödemelerden rastgele bir vergi kesintisi yapılmayacak.
Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri üzerinden gelir elde eden mükelleflerin verecekleri yıllık gelir vergisi beyannameleri, işlerin ikmal edildiği takvim yılını takip eden yılın şubat ayının başından 25. günü akşamına kadar verebilecek. Bu düzenleme, 2022 yılı vergilendirme periyoduna ait verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Bir takvim yılında elde edilen gelirler, şubat ayının başından 25. günü akşamına kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek. Bu husus de 2022 yılı vergilendirme devrine ait verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kolay adapta beyanname verilmesinin husus metninden çıkarılmasına ait kararı, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren elde edilen karlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Yıllık beyanname ile bildirilen gelir üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi, şubat ve haziran aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenecek. Bu unsur, 2022 yılı vergilendirme devrine ait verilecek beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Cari vergilendirme periyodu içindeki üç, altı ve dokuz aylık periyodlar üçer aylık periyotlar prestijiyle süreksiz vergi devirleri kabul edilecek. İlgili takvim yılı yahut hesap periyodunun son üç aylık devri ise süreksiz vergi devri kapsamında sayılmayacak, husus kapsamındaki mükellefler tarafından bu devir için süreksiz vergi beyannamesi verilmeyecek. Bu düzenleme, 2022 yılı vergilendirme devrine ait verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
ELEKTRONİK ORTAMDA VERGİ DAİRESİ KURULABİLCEK
Vergiye uyumlu mükelleflerin vergi indirimden yararlanma şartı olan “indirimin hesaplanacağı beyannamenin ilişkin olduğu yıl ile evvelki iki yılda haklarında tarhiyat yapılmamış olması” şartı, yapılan tarhiyatların katılaşmasına bağlı olacak. Kelam konusu müddet içinde mutlaklaşan tarhiyatın indirim fiyat hududunun yüzde 1’inden az olması durumunda da indirimden yararlanma koşulları ihlal edilmemiş sayılacak.
Yapılan tarhiyatın indirimden yararlanıldıktan sonra mutlaklaşması durumunda yararlanılan indirimin mükelleften geri alınmasına ait karar, husus metninden çıkarılıyor. Mutlaklaşmış tarhiyat bulunmaması kuralı, vergi beyannameleriyle sonlandırılacak. 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Fiziki ortamdan bağımsız olarak elektronik ortamda vergi dairesi kurulabilecek. Elektronik ortamda kurulan vergi dairelerinin başka vergi dairelerinin şubesi olarak belirlenerek mükelleflere süratli ve faal hizmet verilebilmesinin sağlanması, vergi dairesince yapılan süreçlerin elektronik ortamda kurulan vergi daireleri tarafından da yerine getirilmesini temin edecek düzenlemeler yapma konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilecek.
Gelir Yönetimi Başkanlığının misyon alanına ait işlerde hizmet alımı yoluyla çalıştırılanlar ile hizmet alımı yapılanların ortak ve yöneticileri de öğrendikleri sırlar ve saklı kalması gereken başka konular açısından yasaklara, bu misyonlarından ayrılsalar dahi uymak zorunda olacak.
Yabancı ülkelerde bulunan Türk vatandaşlarına yapılacak tebligatlar, Gelir Yönetimi Başkanlığına gönderilmeksizin, vergi dairesi başkanlıkları yahut defterdarlıklarca direkt yurt dışı temsilciliklerine gönderilecek.
3 bin 600 Türk lirasından fazla vergi yahut vergi cezasına taalluk ettiği takdirde, ilan yazısı Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri açısından Gelir Yönetimi Başkanlığının, başkaları için ilgili yönetimin resmi internet sitesi üzerinden de duyurulacak. Bu düzenleme, 1 Haziran 2022’de yürürlüğe girecek.
UZAKTAN İNCELEME
Ticari faaliyetlerin icrasında değişen iş yeri kavramı, vergi incelemesine taraf olan mükelleflerin büyük çoğunluğunun elektronik defter ve evrak kullanması, dijital bilgi depolama imkanlarının çeşitlenmesi, incelemelerin daha çok teknolojik ekipmanlar kullanılarak yapılması, inceleme süreçlerinin dijital ortama taşınması üzere gelişmelerin “uzaktan incelemeyi” mümkün hale getirdiği gerekçesiyle, teklifle, vergi incelemesinin uzaktan yapılabilmesine yönelik düzenlemeler yapılıyor. Bu düzenleme, 1 Temmuz 2022’de yürürlüğe girecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, mükelleflerin bildirmeye mecbur olduğu bilgilerin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Bakanlığa yazılı yahut elektronik olarak bildirilmesi durumunda, bu bildirimi mükelleflerce yapılmış bildirim olarak kabul etmeye, bu formda kabul edilecek bildirimleri faaliyet konusu, gelir ögesi ile mükellefiyet, vergi, iş yeri ve şirket çeşitlerini farklı ayrı yahut birlikte dikkate alarak tespit etmeye ve uygulamaya ait yordam ve temelleri belirlemeye yetkili olacak.
Fiziki ortamda tutulan defterlerde bulunan tasdik zorunluluğuna benzeri halde, Hazine ve Maliye Bakanlığının, Ticaret Bakanlığı ile ortaklaşa yahut kendisinin belirlediği tarz, temel ve mühletler dahilinde kelam konusu defterler için berat alınması yahut defterlerin onaylanması tasdik kararında sayılacak. Berat alınması ve onay süreçlerinde belirlenen yöntem, temel ve mühletlere uyulmaması halinde ise defterlerin tasdik ettirilmemiş kabul edilecek.
Mükelleflere kullanma mecburiyeti getirilen dokümanların, öngörülen zarurî bilgileri taşımaması halinde bu evrakların vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılması uygulaması kapsamına elektronik evrak olarak düzenlenmesi gereken dokümanlar de dahil edilecek.
Yararlanılması, yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı kaidesine bağlanan muafiyet, istisna, ziyan mahsubu ve gibisi hususlarda, tasdik raporunun gerekli mühlet içerisinde ibraz edilmemesi durumunda, mükellefe bildirim edilmek koşulu ile 60 günlük müddet verilecek ve bu mühlet içinde verilmesi halinde tasdik raporu vaktinde verilmiş sayılacak.
Vergi Yöntem Kanunu’na “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor; mükelleflere, defter ve dokümanlarını elektronik ortamda ibraz edilebilme imkanı sağlanıyor.
TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde kabul edilen Vergi Adap Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi ile yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı koşuluna bağlanan muafiyet, istisna, ziyan mahsubu ve gibisi hususlarda, tasdik raporunun ilgili mevzuat ve mezkur unsurun üçüncü fıkrasındaki mühlet içerisinde ibraz edilmemesi durumunda, mükellefe bildirim edilmek kuralıyla 60 günlük bir mühlet verilecek, bu müddet içinde verilmesi halinde tasdik raporu vaktinde verilmiş sayılacak.
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, karı kolay yordamda tespit edilenler ile defter tutmak mecburiyetinde olan özgür meslek erbabı ve çiftçiler, kelam konusu Kanun kapsamındaki evrakları düzenleme zaruriliği bulunmayanlara yaptırdıkları işler yahut onlardan satın aldıkları mallar için işi yapana yahut malı satana imzalatacakları masraf pusulası düzenlenecek. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen masraf pusulası, bu bireyler tarafından verilmiş fatura kararında olacak. Masraf pusulası, malın teslimi yahut hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenecek, bu mühlet içerisinde düzenlenmeyen masraf pusulası hiç düzenlenmemiş sayılacak.
Kanun teklifiyle kimi durumlarda sarfiyat pusulası yerine kabul edilebilecek dokümanlara ait düzenlemeler de hayata geçiriliyor. Bu kapsamda hususta öngörülen hallerde banka, ödeme kuruluşu ve PTT tarafından düzenlenen dokümanlar ile Kanun uygulamasında evrak düzenleme yükümlülüğü bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının tabi oldukları başka ilgili mevzuat dahilinde düzenledikleri evraklar sarfiyat pusulası yerine kabul edilecek; bu hallerde mükellefler tarafından ayrıyeten sarfiyat pusulası düzenlenmesine gerek kalmayacak. Bu unsur, düzenlemenin yayım tarihini takip eden ayın başında yürürlüğe girecek.
VERGİ MAHREMİYETİ KARARLARI, YETKİLİ ORTAK, YÖNETİCİ, VE ÇALIŞANLARA DA UYGULANACAK
Düzenlemeyle kelam konusu Kanun’a, “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor. Buna nazaran, elektronik defter beratı, elektronik ortamda tutulan defterlere ait olarak Gelir yönetimi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun bilgileri içeren ve Gelir yönetimi Başkanlığı tarafından onaylanmış elektronik evrak; elektronik muhasebe fişi ise biçim kararlarından bağımsız olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafından belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, koruma ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ilişkin elektronik kayıtlar bütünü formunda tanımlanıyor.
Teklifle, mükelleflerin defter ve dokümanlarını elektronik ortamda ibraz edilebilmesine imkan sağlanırken, vergi mahremiyetine ait kararların elektronik defter, doküman ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması konularından rastgele biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilen mükelleflerin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanması imkanı getiriliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, tutulması ve düzenlenmesi zarurî defter, kayıt ve dokümanların, mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması yahut bu kayıt ortamlarında saklanmasının yanı sıra mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla ibraz edilmesine de müsaade verilmesi yahut mecburilik getirilmesi için yetki veriliyor.
MALİYET BEDELİNE DAHİL EDİLECEK MASRAFLAR
Düzenlemeyle Vergi Tarz Kanunu’ndaki iktisadi değer kıymetlerinin değerleme ölçütleri ortasına “alış bedeli” de ekleniyor.
İktisadi değerlerin değerleme ölçüsü olarak dikkate alınan “maliyet bedeli” tarifine girmesi mecburî olan ve olmayan ögeler kapsamlı sayılarak kelam konusu Kanun’a derecediliyor. Böylelikle uygulamada tereddütlere neden olan, maliyet bedeline mecburî yahut ihtiyari olarak dahil edilmesi öngörülen masraflar sayılarak maliyet bedelinin nelerden oluştuğunun açıklığa kavuşturulması hedefleniyor.
Buna nazaran, iktisadi değerin, iktisap edilmesi yahut bedelinin artırılmasıyla direkt ilgili gümrük vergileri, gümrük kurulları, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj sarfiyatları; iktisadi değerin iktisap edilmesi yahut bedelinin artırılmasıyla direkt ilgili fotoğraf ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, kıymet tespiti, danışmanlık, kurul ve ilan masrafları; iktisadi değerin finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz sarfiyatları ve bunlara ait kur farklarının emtiada emtianın stoklara girdiği tarihe kadar, başka iktisadi değerlerde ise iktisadi değerin envantere alındığı hesap periyodunun sonuna kadar olan kısmı ile kelam konusu kredilere ait sarfiyatlar; iktisadi değerin stoklara yahut envantere alındığı tarihe kadarki depolama ve sigorta sarfiyatları ile gayrimenkullerde mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve yerinin tesviyesinden mütevellit masraflar, maliyet bedeline dahil edilecek.
Gayrimenkullerle direkt ilgili olması kaidesiyle bunların envantere alındığı hesap periyodu sonuna kadar alınan hibeler maliyet bedelinden indirilecek. Mükelleflere, iktisadi değerin (emtia hariç) iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla ilgili özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma bedel vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanımını destekleme fonunu, maliyet bedeline dahil edebilme yahut genel sarfiyatlar ortasında gösterebilme hürlüğü getiriliyor.
Teklifle, Kanun’a değerleme ölçüsü olarak eklenen “alış bedeli”, bir iktisadi değerin satın alma bedeli olarak tanımlanıyor. Buna nazaran, iktisadi bir değerin iktisap edilmesiyle ilgili öteki sarfiyatlar alış bedeline dahil edilmeyecek.
TEKRAR DEĞERLEME ORANI DÜZENLEMESİ
Vergi Yordam Kanunu’nda yapılan değişiklikle “Enflasyon düzeltmesi, tekrar değerleme oranı ve tekrar değerleme” başlığı düzenleniyor. Buna nazaran, tam mükellefiyete tabi ve bilanço aslına nazaran defter tutan gelir yahut kurumlar vergisi mükellefleri, enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını TL dışında öbür bir para ünitesiyle tutmalarına müsaade verilenler hariç, enflasyon düzeltmesi yapma kurallarının gerçekleşmediği hesap devirlerinin sonu prestijiyle bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi değerlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, kanun teklifinde belirlenen koşullar doğrultusunda yine değerleyebilecek.
Yine değerleme yapılacak yılın ekim ayında bir evvelki yılın birebir devrine nazaran Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı, tekrar değerleme oranı olarak dikkate alınacak. Kendilerine özel hesap periyodu tayin olunan mükellefler için özel hesap periyodunun başladığı takvim yılına ilişkin oran temel alınacak. Süreksiz vergi devirleri prestijiyle yapılacak değerlemede temel alınacak tekrar değerleme oranı ise bir evvelki yılın Kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9’uncu aylarda bir evvelki 3, 6 ve 9 aylık devirlere nazaran Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı temel alınmak suretiyle belirlenecek.
Yine değerlemede iktisadi değerlerin kıymetinde meydana gelen kıymet artışı, tekrar değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin her birine isabet eden paha artışı detaylı olarak görünecek biçimde bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecek.
İktisadi değerlerini bu fıkra kapsamında tekrar değerlemeye tabi tutan mükellefler bu değerlerini, tekrar değerleme sonrasında bulunan pahaları üzerinden amortismana tabi tutmaya devam edecek.
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen bedel artışı meblağının, sermayeye ek edilme dışında rastgele bir biçimde öteki bir hesaba nakledilen yahut işletmeden çekilen kısmı, bu sürecin yapıldığı devir yararı ile ilişkilendirilmeksizin bu devirde gelir yahut kurumlar vergisine tabi tutulacak.
Yine değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden pasifte özel bir fon hesabında gösterilen paha artışları motamot amortismanlar üzere muameleye tabi tutulacak.
Her yılın tekrar değerleme oranı lakin o yıla ilişkin değerlemede nazara alınabilecek. Yine değerlemenin rastgele bir yıl yapamamasından yahut değerleme oranının düşük uygulanmasından ötürü daha sonraki yıllarda geçmiş devirlere ait tekrar değerleme yapılamayacak.
Hesap periyodu içinde faale giren iktisadi değerler için faale girdiği hesap devrinde, tekrar değerleme yapılmayacak.
Bu düzenleme 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Sizce Türkiye, parlamenter sisteme dönmeli mi?
— Haberler.com (@Haberler) September 30, 2021
