Uluslararası yarışlarda ülkemizi gururla temsil eden pilot Vedat Ali Dalokay Türkiye’nin yetişdirdiği en başarılı pilotlardan biri. En son Roma’da düzenlenen Coppa İtalia Turismo yarışında 1. olarak göğsümüzü kabartmıştı. Biz de Vedat Ali Dalokay’a ulaştık. Hayatı ve mesleğiyle ilgili merak edilen soruları sorduk. Kendisi de bizi kırmayıp samimi yanıtlar verdi.
Türk motor sporları için Vedat Ali Dalokay kimdir?
Şimdilik bu soruyu benim ya da bir diğerinin cevaplaması için erken ancak ileride vizyoner, sevinçli, süratli ve gençlere ilham olabilmiş bir pilot olarak anılmak isterim.
Yetenekli olduğunu hissettiğin birinci an hangisiydi?
Yani bu nispi bir kavram ve el elden üstündür. Türkiye’de ve yurt dışında domine ettiğim periyotlarda kendime inancım pekişti. Lakin omuriliğimin denetiminde verdiğim reaksiyonlarda nitekim içimden “vay canına” dediğim anlar da oluyor.
Küçükken kendisine idol olarak aldığı pilot ya da pilotlar var mı?
Küçükken Juan Pablo Montoya’ya bir sempatim vardı. Şuurlu olarak Formula 1 izlemeye başladığım yıllarda Michael Schumacher dominasyonunu bitirebilcek tek kişi Montoya üzere gelmişti. Tekrar birebir yıllarda Kimi Räikkönen kazandığında da seviniyordum. Colin McRae’nin de yeri bende çok başkadır.
Hamilton mı, Verstappen mi, Leclerc mi? Neden?
Verstappen saf sürat, katiyetle çok başarılı bir pilot ve 2 dünya şampiyonluğuna nicelerini ekleyeceği şimdiden muhakkak. Leclerc’in muvaffakiyetini, vaftiz babası, Japonya Grand Prix’inde kaybettiğimiz Jules Bianchi’nin emeklerini gökyüzünden izlemesini umduğum için istiyorum. Lakin genel resme baktığınızda bu 3 pilot ortasından tartışmasız Hamilton’cıyım ben. Çaylaklığından gençler için rol model olan efsane pilot oluşuna, yıllarca ekran başında ve tribünde tanıklık ettim. Bence tüm vakitlerin en güzeli o, son şampiyonluğunu ilan ettigi Türkiye Grand Prix’sindeki yarış sonu telsiz konuşmasını dinlemenizi tavsiye ederim.
Yarışmaktan en çok keyif aldığın pist hangisiydi ve neden?
Yakın vakitte Misano’da yarışmıştım. Gece yarışıydı. O tribünleri dolu hayal edemiyorum bile. Biz pilotlar yarış öncesi pist yürüyüşü yaparız, pisti çalışırız. Tribünlere dalıp gitmekten yürüyüşe odaklanamamıştım. Ayrıyeten dezavantajlı bir aracımız vardı o hafta sonu. Ona karşın podyumda bitirdiğim bir yarıştı. O hafta sonuna ithafen ve Marco Simoncelli’nin anısına Misano diyorum.
Yarış esnasında konsantrasyonunu en çok bozan şey hangisi?
Dikkat ve konsantrasyonum kolay kolay dağılmaz. bilgisayar oyunu oynamak üzere, yalnızca restart tuşu yok üzere düşünebiliriz. Limitlerimizi zorluyoruz. Hem otomobilin hem kendimizin. Otomobilin limitlerini tanıyorsun vakitle, kendi limitlerin de sevdiklerin aslında bir bakıma. Ailem ve köpeklerim başta geliyor. Evvelden ailem o an, orada beni izliyorsa biraz baskı oluştururdu. Artık kokpite oturduktan sonra tek odağım gidebildiğim en süratli halde gitmek oluyor. Arz yerinden oynasa damalı bayrağa kadar umrumda olmuyor pek. Olağan sıcak hava ortada sırada zorlamıyor değil. :)
Başından geçen en büyük kaza hangisiydi? O anlarda neler hissettin?
Ortaokulda kartingde yarışırken araçtan fırlamıştım, yerde yatarken pit duvarında annemi ve babami gördükten sonrasını pek hatırlamıyorum, birinci yardim yapan sıhhat takımı ve ambulansı görünce kendime geldim. Bir de birkaç sene evvel Türkiye Pist Şampiyonası’nda, körfez pistinde son düzlük öncesi üç takla attım, Coldplay’in Scientist klibi üzere her şey ağır cekim ilerliyor. Her taklada yeri ve göğü güya dakikalarca gördüm, dağılan cam modülleri kokpitte adeta havada asılı kaldılar. Ağzıma dolan toprağın içinde cam modüllerine kadar hissettim. Bittiğinde arabadan kendim çıkabildim. Gözetmen arkadaşlar sağolsun ambulans gelene kadar köfte ekmek ve ayran ikram etmişlerdi :)
Bazı pilotların yarış öncesinde çok gerilimli olduğu hatta heyecandan istifra ettiğini biliyoruz. Yarış gerilimiyle nasıl başa çıkıyorsun?
Zaten o his için yaşıyorum, o heyecan bana yaşadığımı hissettiriyor. Elbette bir ölçü bende ve grupta gerilim oluyor, sonuçta çaba etmek ve kazanmak icin ordayız. Bu gerilimi vakitle denetim edip, kazanma hırsına çevirmeyi öğreniyorsun. Kaskın vizörünü indirdiğim anda, tekerlekler şimdi birinci tiplerini atarken bu kayboluyor. Nazım Hikmet’in dizeleriyle; kan ter içinde, aç ve öfkeli ve bir avcı iştahıyla etini dişlemek istiyorsun arabanın.
Farklı kategorilerde yarışmak isteseydi bu hangisi olurdu?
Formula 1 elbette isterdim, hayali bile çok hoş. Pist dışı disiplinin en üst mertebesi WRC (Dünya Ralli Şampiyonası) de cezbedici. Gerçekçi olmak gerekirse, yarış disiplininden fazla rekabetin boyutu beni çeker. Yaptığımı ebediyen bir üst düzey taşımak isterim. Su an yarıştığım touring otomobilleriyle sırasıyla Avrupa ve Dünya Şampiyonası yapmak maksadım.
Türkiye’de araba sürmeyi en çok sevdiğin yerler nereler?
Çanakkale Boğazı’ndan İzmir’e inmek keyiflidir. İznik Gölü etrafında seyir etmek, Mersin’in Mut ilçesinden kuzeye gerçek Toroslar’ı aşmak, Aksu Irmağı boyunca; Burdur, Isparta ve Antalya’ya iniş, İzmir’de Sarpıncık Deniz Feneri rotası, İldir ve Çeşme’ye varış, İç Anadolu ırmakları boyunca yol almak, yeniden Munzur Irmağı boyunca seyir birinci aklıma gelenler. Bir ilkbahar yahut yaz akşamı gece çok geç saatlerde, ağaçlar yeşermiş, bomboş trafikte İstanbul’un muhakkak semtleri de olabilir.
Yarış için gittiğiniz ülkelerde ya da kentlerde sizi en çok cezbeden hangisiydi? Neden?
Uzun yıllar eğitimim münasebetiyle yurt dışında, Avrupa’da yaşadım. Alışık olduğum bir durum, lakin yarışların yapıldığı tesisler çok cezbedici. Piste vardığımda keyifli oluyorum. Yarış haftasında yarışa kadar pistten çıkmasam rahatsız olmam. Temennim Türkiye’de de bu biçim karşılaşmalara mesken sahipliği yapabilecek tesislerin çoğalması.
Bir yarış pilotu olarak trafikte olmak nasıl bir his?
Trafik, çeşitli vasıtaların eş vakitli A noktasından B noktasına gittiği bir yer. Ben yarış pilotu olarak arabalarla yarışıyorum, lakin trafikte ben de sıradan bir bireyim. İnsanların bir pilot üzere araca hakim sürmesini bekleyemeyiz elbette. Bu demek değildir ki kurallara uymamak yahut dikkatsiz olmak kabul edilebilir. Bu epeyce rahatsız edici bir durum. Bir uçak pilotu başına estiği üzere pistte zıt yoldan taxi yapmadığı üzere bir sürücü de zıt yola girip kendisinin ve diğerlerinin canını tehlikeye atmamalı. Lastik üstü ulaşım/taşımacılığın bu kadar kolaya indirgenmesi, kural tanımazlığı beni rahatsız ediyor. Yarış pistindeki birçok kuralın çıkış noktası ve uygulanışı günlük hayattaki trafik akışına misal, bunlar kaza oranlarını azaltmak içindir. Olağan trafik akışının kusursuza yakın icra edildiği ülkeler var, oralarda araç sürerken daha huzurlu değil miyiz zati?
Yarışlarda kürsüye çıkmak, Türk Bayrağını dalgalandırmak ve İstiklal Marşı’nı dinletmek nasıl bir his?
Harikulade. O an gözyaşlarıma hakim olmak için direkt uzakta art plana bakıyorum. Marş okunduğu mühlet boyunca hislerime yenik düşmemek için kürsünün altında, kalabalığın içinde şampanyayı patlatmamı bekleyen, haykırarak İstiklal Marşı’nı söyleyen kadro üyeleriyle göz göze gelmemeye çalışıyorum, ta ki marş bitene kadar. Memleketler arası arenada Türk Bayrağı’nın gölgesinde İstiklal Marşı’nı çaldıran her sportmen bence en büyük vatanperverlerdir.
Kariyerine kaç yaşına kadar devam etmek istiyorsun? Bunun bir hududu var mı?
Hiç düşünmedim, gidebildiğim yere kadar gitmek istiyorum. Şimdilik işlerin gidişatından mutluyum. Rekabet edemediğimi hissettiğim yerde bırakırım. Kurt ölüsünü göstermez.
Takım buyrukları konusunda ne düşünüyorsun? Daha evvel ekip buyruğuna karşı çıktığın oldu mu?
Bu bir grup sporu sonuçta ve ekip buyrukları bu bölümün en üst seviyesindeki etkinliklerde oluyor. Bu da işin şov kısmının bir modülü. Sporun tabiatına uymasa da sporun var olması icin gereken bir etmen. Zati 7 yaş kümesinin yarıştığı bir karting yarışında grup buyruğu göremezsiniz, olmaz da. Bana ekip buyruğu değil de kadro tavsiyesi verir yöneticim İbrahim Okyay. Sağ olsun beni özgür bırakır; büyük fotoğrafta başarılı olmam için ortada sırada konservatif sürmemin, şampiyonada statükoyu sürdürmemin ve dikkatli olmamın altını çizer. Zira dönem sonu şampiyonada 1 puan bile fark yaratabiliyor.
Puan almanın çok güç gözüktüğü bir yarışta damalı bayrağı görme motivasyonunu nasıl sağlıyorsun?
İlk pole position başladığım yarışı maalesef üçüncü bitirmiştim. Podyum seremonisi ve sonrasında podyumun altına park edilen birinci arabayı uzaktan kaşlarımı çatarak, dudağımı sıkarak izledim dakikalarca. Sonraki gün yeniden pole başladım ve birinci Grand Slam’imi yaparak birinci bitirmiştim. Çok haz veren bir gündü. Natürel bu bir yarış özelinde bir örnek. Damalı bayraktan birinci sırada geçmek ve tüm ekiple o an pit duvarında selamlaşmak en büyük motivasyon kaynağı, her seferinde duvara daha çok yaklaşmaya çalışıyorum :)
Gerçekten söylendiği üzere çok kıymetli ve güçlü sporu mu bu spor?
Yüksek rekabetçi düzeyde yapılan hangi spor değerli değil ki? Esasen en değerli şey vakit. Elbette bu mahalledeki potada şut atarak üçlüğünüzü geliştirebileceğiniz bir spor değil. Kas hafızasının yerleşmesi icin simülatörde ve pistte idman yapmak gerekiyor. Yarış arabaları ve modülleri epeyce değerli. Günlük hayatta sürdüğümüz versiyonlarından çok daha değerli.
Çocuklarının pilot olmasını isteyen ebeveynlere teklifleri neler?
Çocuklarının pilot olmaya merakı varsa kesinlikle hem ekip hem ferdi spor branşlarına yönlendirmeleri bence çok kıymetli. İkisi de karakter gelişimi ve spor mahareti icin bence elzem. Uykusuz hafta sonlarına, daima seyahat etmeye, toplumsal hayattan feragat etmeye, akaryakıt ve yağ kokusuna alışmaları lazım. Genç yaşlarda kartingle başlamaları ve bunun sorumlulukları yerine getirmeye hazır olmaları lazım. Esteban Ocon’un ailesinin çok güç bir geçmişi olmuş, lakin Esteban şu an dünyada Formula 1’de yarışan 20 bireyden biri. Bunun üzere onlarca başarılı örnek sayabilirim. Ben şimdi baba olmadığım için söylemesi tahminen kolay fakat marifetlerin geliştirilebileceğini ancak yeteneğin doğuştan geldiğini unutmamaları lazım.
Motor sporlarına başlamayı düşünen çocuklara tekliflerin neler?
Ben 3-4 yaşlarındayken babama parkur hazırlatıp bisikletle saatlerce parkuru sürer, babama mühlet tuttururdum. Bir gün pedallı Ferrari F40 geldi meskene, birinci iş pedalları söküp Bebek-Ehram Yokuşu’ndaki yağmur kanalına girdim, Bebek polis karakoluna kadar indim aşağı :) Demem o ki, Top Gun’da Tom Cruise’un o efsane kelamı üzere “Feel the need the need for speed” durumu olması lazım. Daima farklı tipteki yarış tertipleri izlemelerini öneririm. Müşahede en âlâ öğrenme metotlarından biridir. Bilgisayar ve konsolda simülasyon idmanları yapabilirler. En üst seviye pilotlar dahi bu türlü idman yapıyor.
Takip ettiğiniz diğer spor branşları ve desteklediğiniz bir kadro var mı?
Skratch handicap golfçüyüm, Türkiye’de ve yurt dışında başarılarım var. Artık oynamasam da yıllarca Amerikan futbolunda oyun kuruculuk yaptım, Türkiye’de ve İtalya’da şampiyonluklarım var. Futbol grubu soruyorsanız Galatasaraylıyım. En önemli en yüksek düzeyde yaptığım branşlar bunlar. Hobi olarak çoğumuzun yaptığı kış ve yaz sporlarında da iddialıyımdır fakat :)