Hürriyet gazetesi muharriri Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, Sputnik V aşısına ait olarak “İtiraf edeyim: 2020 ekiminde Ruslar ‘Aşıyı biz de bulduk’ açıklamasını yaptıklarında o habere inanmamış, hatta ‘Bilgiler netleşene kadar ben bu aşıyı yaptırmam’ formunda bir kanaat de açıklamıştım. Ne âlâ ki sonraki gelişmeler beni haksız çıkardı” dedi.
Hürriyet gazetesi muharriri Prof. Dr. Osman Müftüoğlu , ‘Rus aşısına güvenelim mi’ başlıklı bugünkü yazısında Dünyada tescillenen ilk koronavirüs aşısı olan Sputnik V’ye değindi.
Sputnik V neden inançlı?
“Rusya’da, Gamaleya Enstitüsü’nün geliştirdiği bu yeni aşının da aktiflik ve güvenliğini onaylayan datalar ünlü tıp mecmuası The Lancet’te geçtiğimiz günlerde yayımlandı. Pekala o bilgilerde neler var?” diyen Prof. Müftüoğlu, şunları söyledi:
Elimizdeki net bilgiler şunlar: Sputnik V üretilirken kullanılan taşıyıcı adenovirüslerin 2 temel geni, ‘E1 ve E3 genleri’ özel metotlarla etkisiz hale getirilip temizleniyor. Bu paklık işi, bilhassa E1 geninin temizlenme sıkıntısı çok lakin çok değerli bir detay. Zira E1 geni virüsün çoğalmasını denetim eden bir gen. Şayet o geni tamamiyle silip ortadan kaldıramazsanız aşıyla birlikte vücudunuza giren adenovirüs sizde de çoğalma fırsatı bulabiliyor. Şayet E1 geni tümüyle silinebilirse taşıyıcı adenovirüs bedende asla çoğalamıyor, yalnızca ‘taşıyıcılık görevini/vektör’ yerine getirebiliyor. E3 genine gelince… E3 genini silmek de önemli bir nokta. Bu geni yok ettiğinizde taşıyıcı vektör adenovirüsün bağışıklık sisteminiz ile bağlantıya geçmesi daha da kolaylaşıyor ve münasebetiyle aşının aktifliği azamiye çıkıyor.
Bu yeni bir teknoloji mi?
Hayır: değil. ‘Vektör aşı teknolojisi’ bilinen bir teknoloji. Metot, Oxford/AstraZeneca ve Johson&Johnson tarafından da kullanıldı. Bu aşılarda üretim maliyetleri çok daha ucuz. Ayrıyeten çok düşük ısılarda depolama mecburiyetiniz olmadığı için vektör aşıları lojistik açısından da çok avantajlı aşılar.
Bugüne kadar kullanıma sunulan aşıların tümü için kimi kuşku ve riskler kesinlikle ki var. Sputnik V’yi üreten firma ise bugüne kadar -diğer aşılarda olduğu gibi- yorgunluk, baş ağrısı, nezle, grip gibisi belirtiler, aşı yerinde cilt tahrişi ve ağrı dışında önemli bir yan tesirin görülmediğini tez ediyor.
