Rusya uzun müddettir üzerinde çalıştığı interneti dış dünyaya kapatma planını devreye sokuyor. Başta ABD merkezli teknoloji şirketleri olmak üzere birçok ülkenin teknoloji yaptırımına maruz kalan Rusya, 11 Mart’ta internet irtibatını dış dünyaya büsbütün kapatabilir. Rusya Dijital Kalkınma, Haberleşme ve Kitle İrtibat Bakanlığı’ndan yapılan 5 Mart 2022 tarihli duyuruda, Rus sitelerinin Rusya domain’i olan RuNet (.ru uzantılı adresler) uzantılı alan isimlerine geçmesi istendi.
YASAL TABAN HAZIR
Rusya, uzun yıllardır internet ağını dış dünyaya kapatacak ve sadece kendi içerisinde trafiğe müsaade verecek çalışmalar yapıyordu. ‘Dijital İktisat Ulusal Programı’ olarak isimlendirilen yasa tasarısı, ülkedeki internet altyapısının dış dünyadan bağımsız olarak faaliyet gösterebilmesi için gerekli teknik değişikliklerin yapılmasını zarurî kılıyordu.
Birinci sefer Nisan 2019’da görüşülmeye başlanan tasarı, Rusya’da birçok protestoya sebep olmuş göstericiler tasarıya ‘Putin Net’ dövizleriyle karşı çıkmıştı. Tüm itirazlara karşın ‘Dijital İktisat Ulusal Programı’ 1 Kasım 2019 tarihinde maddeleşerek yürürlüğe girdi.
GEÇTİĞİMİZ HAZİRAN AYINDA DA DENEMİŞTİ
Yapılan düzenlemenin akabinde Rusya interneti ülke genelinde kesebilecek uzun vadeli testler yapmaya başlamıştı. Son olarak geçtiğimiz haziran ayında Rusya global internet kontağını büsbütün kesmişti. Dünyanın geri kalanıyla irtibatın kopması durumunda altyapısının nasıl çalışacağını test etmek için yapılan çalışma, 15 Haziran-15 Temmuz 2021 tarihleri ortasında gerçekleşmiş ve Rus yetkililer testin başarılı geçtiğini açıklamıştı. Rusya Devlet Lideri Putin, bu atılımıyla interneti dışa bağımlı olmadan Rusya içerisinde yönetilebilecek halde denetim edebildiğini tüm dünyaya göstermiş oldu.
İNTERNETİ KAPATMAK MÜMKÜN MÜ?
İnternetin dünyada genel olarak hala fizikî kablolarla birbirine bağlanması bunu mümkün kılıyor. Ülkeleri ağa bağlayan kabloların devre dışı kalması durumunda internete erişim kopabiliyor.
Rusya ise interneti büsbütün kesmek istemiyor. Rusya, ülkenin içindeki internet hizmetini sürdürmek lakin içerden dışarı yahut dışardan içeri bilgi akışını bloke etmek istiyor. Bunu yaparken de en değerli silahı RuNet’i kullanıyor. Bir çeşit Intranet (altyapı olarak internet teknolojisini kullanan lakin belirli bir kuruluş dışında dış dünyaya irtibatı olmayan kapalı bir şebeke) olan RuNet’in internet sitesi uzantısı olarak kullanılması mecburî kılınıyor. Rusya’nın bunu yapması için duyuruda da bilhassa vurguladığı iki teknik mevzuyu daha sağlaması gerekiyor. Bunlar; Rus internet hizmet sağlayıcılarının sunucularını büsbütün Rusya’ya taşıması ve hizmetin yalnızca Rusya’nın kendi Alan İsmi Sistemi (DNS) üzerinden gerçekleştirilmesi. Rusya bu şartları sağlarsa internetini sahiden dış dünyaya büsbütün kapatabilir.
