Fenerbahçe’nin Haziran ayında renklerine bağladığı Boşnak yıldız Edin Dzeko, sırf futbol mesleğiyle değil çocuk yaşta yaşadıkları ve başardıklarıyla da büyük bir ilham kaynağı. 1986 yılında Saraybosna’da dünyaya gelen Edin, şimdi 9 yaşındayken doğup büyüdüğü kentin bombalanmasına ve ülkesinin bölünmesine tanıklık etti. En yakın arkadaşlarının ve akrabalarının katliamda hayatını yitirdiği yıllarda sarıldığı futbol topuyla tarihin en başarılı Boşnak futbolcularından biri oldu.
Edin Dzeko’nun çocukluğundaki Saraybosna’dan başlayıp Kadıköy’e uzanan öyküsünü gelin birlikte inceleyelim.
Saraybosna’nın en kozmopolit semtlerinden Grbavica’da Müslüman Boşnak bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Edin, çok küçük yaşta tanıştı futbolla. Bu oyunun onun hayatını kurtaracağını şimdi bilmiyordu.
Savaşın başlamasıyla komşunun komşuyu ihbar ettiği hatta katlettiği günler geldi. Küçük Edin’in doğup büyüdüğü mahallesinde artık kan gövdeyi götürüyordu. 1992 yılında milliyetçi Sırp ordusunun saldırısına uğrayan kentte, yüzlerce Müslüman Boşnak öldürüldü. O günlerde Edin’in iki yakın arkadaşı da futbol alanına atılan el bombaları sebebiyle hayatını kaybetti. Edin ise o gün annesi müsaade vermediği için idmanı kaçırmış ve hayatta kalmıştı.
Savaşla birlikte radikalleşen ve komşusuna silah doğrultan zanlılara dönüşen Saraybosna halkı, bir daha bir ortaya gelmemek üzere tüm bağlarını 1992 yılında kopardı.
Sırp ordusunun kent merkezinde konuşlandığı birkaç bölgeden birisi olan Grbavica kasabası, Edin’in de hem yaşadığı hem futbol oynadığı yerdi. Top atışları daima olarak kenti döverken; bir taraftan da kentin etrafı sarılıyor ve dış dünyadan kopuk bir hale geliyordu.
Ateşkes sonrası, Sırplar semtten çekilirken konutların ve dükkanların yanı sıra, başşehir kulübü Zeljeznicar’ın semtle birebir ismi taşıyan stadyumunu da ateşe verdiler. Çünkü Grbavica stadyumu Boşnaklar tarafından hastane olarak kullanılmakta ve Boşnak askerlere hizmet vermekteydi.
Mayıs 1992’de Sırplar kentten büsbütün çekildi. Gerilerinde ise büyük bir enkaz bıraktılar. Şahit olduğu tüm vahşete karşın Edin Dzeko, hayatta kalmaya ve hayallerine tutunmaya devam etti. Savaşta stadyumu bombalanan Zeljeznicar’da oynamaya başladı. Yetenekleri sayesinde Saraybosna’da çok uzun mühlet kalmayacaktı. Birinci olarak Çekya’nın Teplice grubuna transfer oldu ve birinci defa ülkesi dışında bir kadroda profesyonel mukavele imzaladı. Edin, Teplice’ye gittiğinde yalnızca 18 yaşındaydı.
Çekya’da başarılı aylar geçiren ve kendisini ispatlayan Edin, hayatını değiştirecek imzayı 2007 yılında attı. Bundesliga grubu Wolsburg’a transfer oldu.
Almanya’da tam manasıyla kendisini bulan Edin Dzeko, bu kadroyla Bundesliga şampiyonluğu yaşadı. 2008-2009 döneminde Bayern Münih ve Borussia Dortmund üzere devleri geride bırakıp şampiyon olan ekibinin en büyük yıldızıydı. O sene 32 maçta 26 gol atıp 10 asist yaptı. Artık genç Bosna Hersek’in gelmiş geçmiş en büyük futbolcularından biri olarak gösteriliyordu ve mesleğinin doruğuna çıkacağı imzayı atması uzun sürmedi.
3 Ocak 2011’de Edin Dzeko, ömrünün en büyük imzasını attı. İngiliz devi Manchester City’ye 32 milyon EURO bonservis fiyatıyla transfer edildi. Artık mesleğinin doruğunda yeni bir başlangıç için hazırdı.
City’ye imzayı atarken ‘annemin öngörüsü sayesinde buradayım’ dedi. Kimse Edin’in ne dediğini anlamamıştı. Kast ettiği ise yıllar evvel annesinin kendisini bombalanan futbol alanına göndermeyişiydi. Orada iki arkadaşını kaybeden Edin, artık futbolun tepesinde o arkadaşlarının da hayalini de gerçekleştiriyordu.
Katliamların içinden doğan ülkesi Bosna Hersek’in ve dünyadaki tüm Boşnakların kahramanı; City’de de başarılı yıllar geçirdi. Giydiği formanın hakkını ziyadesiyle verdi.
İki premier lig, FA Cup ve lig kupasını kazandı. City’nin altın yıllarının birinci kıvılcımını yakan takımın içinde yer aldı. 2015 yılında İtalyan devi Roma’ya oradan da İnter’e transfer oldu. Bundesliga ve Premier Lig’in akabinde Seria A’da da başarılı yıllar geçirdi.
2023 yılında artık 37 yaşına gelen Edin, gurur duyacağı bir meslek inşa etmişti.
Kariyerinin son yılları için ise ülkesi Bosna Herkes ile kuvvetli toplumsal ve kültürel bağları olan bir ülkeyi tercih edecekti.
22 Haziran 2023’te Türkiye Harika Lig grubu Fenerbahçe ile mukavele imzaladı. Binlerce Bosna göçmeninin yaşadığı İstanbul’da büyük sevgi şovları ile karşılaştı. Fenerbahçe ile çıktığı birinci maçlarda da şimdiden klasını ortaya koydu.
Kariyeri boyunca kendisi için 100 milyon EURO’dan daha fazla bonservis bedeli ödenen Dzeko, doruğa çıktığı mesleğinde başladığı noktayı hiçbir vakit unutmadı. Grbavica’nın çamurlu alanlarını, bombaların altında oynadıkları maçları daima yüreğinde taşıdı. Dzeko hala, yazlarının bir kısmında, memleketinde ülkesinde minik futbolculara fiyatsız dersler veriyor. Savaş periyodundan kalan enkazlar ise büyük ölçüde tamir edildi. Edin Dzeko’nun bölgeye önemli maddi yardımlar yaptığı da sıkça yapılan yorumlar ortasında.