Türk kurulu nedir? Türk kurulu ne demek? Türk kurulu üye sayısı kaçtır? Hangi ülkeler Türk kurulu’na üyedir? Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mesken sahipliğinde düzenlenen Türk Lisanı Konuşan Ülkeler İşbirliği Kurulu (Türk Konseyi) Devlet Liderleri 8. Tepesi başladı. Pekala, Türk kurulu üyeleri kimler? Türk kurulu ülkeleri hangileridir? Ayrıntılar sizlerle…
TÜRK KURULU NEDİR?
Türk Lisanı Konuşan Ülkeler İşbirliği Kurulu (Türk Konseyi), Türk lisanı konuşan ülkeler ortasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek maksadı ile milletlerarası bir örgüt olarak 2009 yılında kurulmuştur. Türk Konseyi`nin kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye`dir. Ekim 2019’da Bakü’de gerçekleştirilen 7. Tepe sırasında Özbekistan, Konsey’e tam üye sıfatıyla katılmıştır. Macaristan ise Eylül 2018’de Kırgızistan’ın Cholpon-Ata kentinde düzenlenen Türk Kurulu 6. Doruğu sırasında gözlemci statüsü kazanmıştır.
Türk Kurulu’nun temel evrakları olan 3 Ekim 2009 tarihli Nahçıvan Mutabakatı ve 16 Eylül 2010 tarihli İstanbul Bildirisi’ne nazaran, TDİK üyesi ülkeler, Birleşmiş Milletler Muahedesi’nin hedefleri ve prensiplerinin yanı sıra memleketler arası hukukun öbür üniversal olarak tanınan prensiplerini benimsemiştir. Barış ve güvenliğin korunması ile güzel komşuluk bağlantılarının geliştirilmesine ait milletlerarası normlar, Türk Kurulu çatısı altında yürütülecek işbirliğinin tabanını oluşturmaktadır.
Türk Kurulu, 1992 yılından beri toplanan, “Türkçe Konuşan Devletler Devlet Liderleri Zirveleri” sonucunda ortaya çıkan ortak siyasi irade üzerine kurulmuştur. Bu vakte kadar 10 Tepe gerçekleşmiş olup, bunlardan İstanbul’da düzenlenen 16 Eylül 2010 tarihli son Dorukta TDİK’nın kuruluşu resmen ilan edilmiş, öncelikleri ve yol haritası ortaya konulmuştur. Türk Kurulu’nun daimi bir yapı olarak kurulmasıyla birlikte yapılan Doruklar, Türk Kurulu Dorukları olarak tekrar isimlendirilmiştir.
TÜRK KENEŞİ NEDİR, NE DEMEK?
Türk Keneşi, 1992-2010 yılları ortasında yapılan Türk Lisanı Konuşan Ülkeler Doruğu sonrasında, Türk lisanları konuşan ülkeler ortasındaki bağın güçlendirilmesi maksadıyla 3 Ekim 2009 tarihinde Nahçıvan Mutabakatının imzalanmasıyla kurulmuştur. 30 Nisan 2018’de Özbekistan da Türk Keneşi’ne katılma isteklerini açıkladı ve 14 Eylül 2019’da tam üye oldu. Birebir yıl Macaristan ise gözlemci üye oldu, lakin gelecekte tam üyelik başvurusu yapabileceklerini belirtmiştir.
24 Mayıs 2019 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önerisi ve keneş üyelerinin oy birliği ile Nursultan Nazarbayev, Türk Keneşi ömür uzunluğu onursal lideri unvanını almıştır.
2020 yılında Ukrayna Dışişleri bakan yardımcısı Emine Ceppar, Ukrayna’nın gözlemci olmak istediğini söyledi. 3 Mayıs 2021’de Afganistan, Türk Keneşi’ne resmi olarak gözlemci statüsü müracaatında bulundu.
Keneşin genel sekreterliği İstanbul’da, Milletlerarası Türk Kültürü Teşkilatı Ankara’da, Türk Lisanı Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de, Memleketler arası Türk Akademisi ise Kazakistan’ın başşehri Nur-Sultan’da bulunmaktadır.
TÜRK KURULU ÜYE ÜLKELER HANGİLERİDİR?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mesken sahipliğinde düzenlenen Türk Lisanı Konuşan Ülkeler İşbirliği Kurulu (Türk Konseyi) Devlet Liderleri 8. Doruğu başladı. Demokrasi Ve Özgürlükler Adası’nda, “Dijital Çağda Yeşil Teknolojiler ve Akıllı Şehirler” temasıyla düzenlenen tepeye, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulu Berdimuhamedov, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Türk Kurulu Genel Sekreteri Baghdad Amreyev katılıyor.
TÜRK KURULU 8. TEPESİ’NDE ALINAN KARARLAR NELERDİR?
Türk Kurulu 8. Tepesi, Demokrasi ve Özgürlükler Adası’nda toplandı. Kurulun açılışında bir konuşma gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Tarihi kararlara imza atacağımız zirvemizin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Lisanda, fikirde, amelde birlikte anlayışıyla bu sayısı yüzde 10’lara taşımalıyız. Ticaret ve karşılıklı yatırımlarımızı daima arttırmalıyız. Ticaretin önündeki tüm mahzurları kaldırmalıyız” diye konuştu.
TÜRK DÜNYASI 2040 VİZYONU’NUN ONAYLANMASINA AİT KARARLAR ALINMASI BEKLENİYOR
Önderlerin ağır gündem unsurları üzerinde görüşmelerde bulunacakları tarihi dorukta, Türkmenistan’ın gözlemci üye olarak teşkilata iştiraki, üçüncü ülkeler ve kurumlarla ilgilerin ve gözlemci üyelik kriterlerinin belirlenmesi, Türk Yatırım Fonu’nun kuruluşunun tamamlanması ve teşkilatın orta ve uzun vadeli maksatlarını ve programını içeren “Türk Dünyası 2040 Vizyonu”nun onaylanmasına ait kararlar alınması bekleniyor.
MEVCUT SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELERLE İLGİLİ GÖRÜŞ ALIŞVERİŞİNDE BULUNULACAK
Teşkilatın devir başkanlığının Azerbaycan’dan Türkiye’ye geçeceği, Türk Kurulu 8. Tepesi’nin sonuç dokümanı olan İstanbul Deklarasyonu’nun imzalanacağı tepede, önderler, bölgesel ve milletlerarası mevcut siyasi ve ekonomik gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunacak.
İşte tepenin açılış konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından öne çıkanlar;
“Türk Kurulu’nun 8. tepesi vesilesiyle medeniyetlerin beşiği İstanbul’da sizleri konuk etmekten bahtiyarlık duyuyorum. Tarihi kararlara imza atacağımız zirvemizin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Bu evrak ufkumuzun yalnızca üye ülkelerle hudutlu kalmadığını gösterecektir, barış, huzur ve refahı tüm bölgemize yayma dileğimizin tezahürü olacaktır.
“ULUSLARARASI KOMBİNE YÜK NAKLİYECİLİĞİ MUAHEDESİNİ BİR AN EVVEL İMZALAMALIYIZ”
Lisanda, fikirde, amelde birlikte anlayışıyla bu sayısı yüzde 10’lara taşımalıyız. Ticaret ve karşılıklı yatırımlarımızı daima arttırmalıyız. Ticaretin önündeki tüm mahzurları kaldırmalıyız. Ticareti kolaylaştırma strateji dokümanının imzalanmasına bilhassa değer veriyorum. Transit geçiş evraklarını artık gündemimizden çıkarmalı, geçiş fiyatlarını rekabetçi bir seviyeye çekmeliyiz. Memleketler arası kombine yük nakliyatı muahedesini bir an evvel imzalamalıyız. Azerbaycan – Nahçıvan teması hayati ehemmiyet arz ediyor.
Zirvemizin teması yeşil teknolojiler, dijital çağda akıllı kentler… Paris İklim Muahedesi’ni onaylayarak iklim değişikliğiyle gayret konusunda yeni bir periyodun kapılarını açtık. Akıllı kent tahlillerinin temelini bilgi odaklı stratejiler oluşturacaktır.
“TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI SİVİL MÜDAFAA DÜZENEĞİ KURULMASINI TEKLİF EDİYORUZ”
Yeşil büyümeye yönelik ortak projelere birlikte imza atmalıyız. Akıllı şehircilik alanında Zengilan’da başlatılan atılım, Budapeşte’deki uygulamalar, Kırgızistan’daki çalışmalar takdire şayandır. Doğal afetlerin sayısının yıkıcı sonuçlarının katlanarak artmasıdır. Yaz aylarında yaşadığımız yangınların söndürülmesinde dayanışma gösteren tüm ülkelere teşekkür ediyorum. Türkiye olarak arama-kurtarma bahislerinde ortak hareket etmek üzere Türk Devletleri Teşkilatı Sivil Muhafaza Sistemi kurulmasını teklif ediyoruz.
Terör örgütleriyle uğraş de ortak konularımızdan biri olmalıdır. PKK-YPG, DEAŞ ve FETÖ üzere şer odakları başta olmak üzere, terörün her türlüsüyle çabamızı sürdürmeye kararlıyız. Bu mevzuda iş birliğimizi artırmalıyız. Bu hususta işbirliğimizi artırmalıyız. Aile fotoğrafımızın daha da zenginleşmesi için önümüzdeki devirde KKTC’yi ortamızda görmeyi dilek ediyoruz. Kıbrıs Türklerinin maruz bırakıldıkları ecridin hafifletilmesinde desteklerinize güveniyorum.
KARABAĞ ZAFERİ
Sayın Aliyev, dirayetli liderliğinizle Karabağ’daki işgale 44 gün üzere kısa müddette son verilmiştir. Bu tüm Türk dünyası için büyük ehemmiyet taşımaktadır. Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü yine sağlaması Türk dünyasının birliğini pekiştirmiştir. Karabağ zaferi bölgemizde hasretini duyduğumuz kalıcı barışa giden yolun da önünü açmıştır. Aliyev’e Türk Dünyası Ali Nişanı’nı takdim etmekten derin bahtiyarlık duyuyorum.”
ALİYEV: ERDOĞAN’IN DAYANAĞI BİZE GÜÇ VERDİ
Türkiye’nin, Karabağ Zaferi’ndeki katkılarına değinen Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ise şu açıklamalarda bulundu:
“Kardeşim (Cumhurbaşkanı Erdoğan) Azerbaycan’ın dünyada yalnız olmadığını ve Türkiye’nin her vakit yanında olacağını gösterdi. Erdoğan’ın dayanağı bize her vakit güç verdi. Ermeniler bu savaşa girmiş olsa da büyük bir zaferle misyonumuzu yerine getirdik. Hem sevgili kardeşim Erdoğan’a ve siz devlet liderlerine şükranlarımı sunuyorum. Türkiye global manada büyük bir güç ortaya koydu. Hem ekonomik hem siyasi hem de askeri olarak bu güce sahip. Türk dünyasının kalbinin burada attığını biliyoruz. Bu bize güç ve inanç veriyor. Azerbaycan’da herkes Tayyip Beyefendisi herkes büyük bir sevgi ve hürmetle anıyor. Bugün Türk dünyası ülkeleri ortasında ortak bir vizyonumuz var. Bu ortak vizyonun sağlam bir temele oturması gerekiyor. 2 yıllık periyot başkanlığımız müddetince Azerbaycan olarak Türk dünyası için elimizden gelen çabayı sarf ettik. Önümüzde umut verici bir gelecek var. Bu kuruluşun temelinde, ortak din ve lisandan gelen doğal müttefikler kelam konusu. Pandemi sırasında birlik içinde hareket ettik. Birbirimize yardık ederek başka ülkelerle de dayanışma içindeydik.
“KARABAĞ ZAFERİMİZİ BÜYÜK BİR COŞKUYLA KUTLADIK”
Karabağ Zaferimizi büyük bir coşkuyla kutladık. 30 yıllık işgale son vermiş olduk. Zaferimiz bir adalet savaşıydı. Kendi topraklarımızda birçok şehit verdik. Zaferle bütün çatışmaları sona erdirmiş olduk. 44 günün sonunda Ermenistan ateşkes ilan etmiş oldu. 300’den fazla köy ve yerleşim yeri Karabağ Zaferi ile kurtarıldı. Birçok tahribat da yaşadık. Sevgili kardeşim Erdoğan’da iki defa Şuşa’yı ziyaret etti. Kendi gözleriyle büyük tahribatı görmüş oldu.”
#Korona ile mücadelede sizce hangi tedbirlerin alınması gerek?
— Haberler.com (@Haberler) November 12, 2021
Haberler.com – Gündem