Dünyanın en büyük sodalı gölü, 3 bin 712 kilometrekarelik yüzey alanıyla da Türkiye’nin en büyük gölü olma özelliği taşıyan Van Gölü’nde her geçen gün bilim insanlarını heyecanlandıran ve yeni araştırmalara sevk eden keşifler yapılıyor.
Bir mühlet evvel 18 metre civarında ve 50 bin yaşında olduğu varsayım edilen dünyanın en büyük mikrobiyalitinin tespit edildiği Van Gölü’nde yeni bir rekora ve keşfe de imza atıldı.
Bitlis’in Adilcevaz ilçesi kıyılarında görüntülenen mikrobiyalitlerle ilgili açıklama yapan Van 100. Yıl Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim üyesi Dr. Mustafa Akkuş, dünyanın en büyük mikrobiyalitlerinin Van Gölü’nde olduğunu söyledi.
Dr. Öğrnetim üyesi Akkuş, “Van Gölü 3 bin 712 kilometrekarelik yüz ölçümü ile Marmara Denizi’nin 3’te 1’i büyüklüğünde devasa bir ekosistem. Kapalı bir göl olması ve ekstrem su kalitesi ile bir arada dünyanın tahminen de en eşsiz ekosistemlerinin başında gelmektedir. Göldeki ph düzeyi 9,8 civarlarında. Yani göl suyu alkalik karakterde. Göl tabanından çıkan tatlı sularla birleşen alkalik karakterdeki su çökermeyi oluşturuyor. Burada siyona bakteriler faaliyete geçiyor ve sonuçta dünyanın en büyük mikrobiyalitleri meydana geliyor. Yani yerin altında 30-40 metre uzunluğunda ağaç üzere yapılar düşünün dünyanın en büyük mikrobiyalitleri Van Gölü’nde.”
“Van Gölü dalış severler açısından bulunmaz en bakir alanlardan birisini oluşturuyor ve dalış severlerin farklı yapılar görmek istedikleri nadir ekosistemlerin başında geliyor. Uzun yıllardır Van Gölü’nün bu hoşluklarını ortaya çıkarmak için dalış takımımızla birlikte dalışlar gerçekleştirmekteyiz. İşte şu anda bulunduğumuz Adilcevaz’ın çabucak kıyısındaki devasa mikrobiyalit alanda açığa çıkmayı bekleyen gizemli alanlardan birisi. Sizinle paylaşacağımız imgelerde göreceğiniz üzere suyun altında inanılmaz bir hoşluk var. Bu hoşluğu görmek için ülkemizdeki dalış severleri Van Gölüne bekliyoruz” dedi.
‘BURADAKİ MİKROBİYALİTLER ÇOK FARKLI’
Televizyon ve mecmua için belgesel çekimleri yapan Ali Ethem Keskin ise, mikrobiyalitlerin çok farklı olduğunu tabir etti. Keskin, “Diğer birçok bölgelerde dalışlarda yaptım. Lakin burası kadar hoş değil. Buradaki mikrobiyalitler çok farklı güya uzayda bir gezegende üzeresiniz hissini veriyor. Onun için çok hoş imgeler aldık. İnşallah ileride bilhassa su altı fotoğrafı yahut su altında sinema çekmek isteyen, hobi yapan şahıslar için çok hoş bir yer olacak burası. İnşallah turizm içinde hoş bir katkı sağlayacaktır diye düşünüyorum.”
“1 metreden başlayarak 6 metre derinliğe kadar gittik. 8 metreye kadar devam ediyor sıra sıra halinde. Bir sıra mikrobiyalitten sonra ardında kumluk bir bölge var ve devamında kademe kademe gidiyor. Tabandan gelen tatlı suyun içindeki kirecin gölün içinde bulunan soda ile birleşmesiyle oluşan münasebetiyle tatlı suların bulunduğu yerlerde oluyor. Taban hayli berraktı” diye konuştu.
‘YENİ MİKROBİYALİTLER TESPİT ETTİK’
“Yeni keşfettiğimiz farklı bir mikrobiyalit tipi de ortaya çıkmış oldu. Bu da şunu gösteriyor 3 başka cinse rastlamış olduk. Daha evvelden 2 çeşit vardı. Bunların birisi peri bacası dediğimiz çeşitten öbürleri de tatlı su çıkışının ögesinden kaynaklı olduğu yerler vardı. Bugün de daha farklı bir tipe rastladık. Buda şunu gösteriyor demek ki; Van Gölü hala keşfedilmeye, hala üzerinde çalışılması gereken büyük bir efsane bir göl. Bu göle de sahip çıkmamız lazım diye düşünüyoruz” dedi.
MİKROBİYALİT NEDİR?
Mikrobiyalitler, kaya tipi yapıları sebebi ile cansız görünebilir, lakin üzeri tek hücreli birçok bakteri, mikroalgler ve mikroorganizmalar için konak yeridir. Belli sulak habitatlar da yaşayan milyonlarca mikrobun etkileşimi sonucu yıllar içinde oluşurlar. Mikrobiyalitler kaya üzere olduklarından, çok eski vakitlerden beri yeryüzüne fosil kalıntılar olarak kalmışlardır.
O denli ki 3.7 milyar yıl öncesine dayanan dünyadaki hayatın en eski delilleridir.
Siyanobakteriler, mikrobiyalitlerde bulunan bir cins mikroptur. Ve bu bakteriler mikrobiyalit resiflerinin oluşumu sürecinde değerlidirler. Siyanobakteriler, mikrobiyal topluluğu ortamdaki tehlikeli şeylerden koruyan boşluklu hücreler inşa ederler; bunların ortasında kurumalarını ve güneşin UV ışınlarından ziyan görmelerini önlerler. Siyanobakteriler tarafından inşa edilen hücreler, mikrobiyalitlerin büyümesine yardımcı olan tortuları ve mineralleri hapseder ve bağlar.
Siyanobakteriler ayrıyeten Güneş’ten gelen fotonlarla etkileşime giren ve onların fotosentez yapmalarına müsaade veren pigmentlere sahiptir, bu da atmosferden karbonun (Karbondioksit şeklinde) hücrelerine dahil edilmesine yol açar. Siyanobakteriler fotosentez sırasında suyu alır ve oksijen üretir. Mikrobiyalitler çok eski oldukları için, iddialara nazaran Dünya’nın oksijenlenmesine katkıda bulunmuşlardır. (Vikipedi)