14 Mayıs 2023 Seçimleri, büyük oranda Cumhurbaşkanlığı Seçim sonuçları ve ittifakların genel oy dağılımı üstünden okunuyor. Halbuki seçimlerin incelenmeyi bekleyen çok fazla detayı var.
Bu içeriğimizde, sizler için 14 Mayıs TBMM seçimlerinin art planda kalan, pek fazla konuşulmayan anektodlarını derledik.
Buyurun birlikte seçimlerin konuşulmayan notlarına bir göz atalım.
Muhsin Yazıcıoğlu tarafından 1993 yılında MHP içinden koparak kurulan Büyük Birlik Partisi, bu seçimlerde seçimlere kendi listeleri ile dahil oldu.
Cumhur İttifakı içinde olan fakat seçimlere kendi listesinden giren BBP, uzun yıllar sonra %1 oy düzeyini yakaladı. Yarım milyonun üstünde oy alan BBP, aldığı bu oya karşın hiçbir kentte milletvekili çıkartamadı. Münasebetiyle Parlamento’daki milletvekili aritmetiğine de bir katkı sunamamış oldular.
Demokratik Sol Parti, Türkiye’nin siyasi tarihinin en tesirli aktörlerinden birisi olan Bülent Ecevit’in partisi.
DSP Genel Lideri Önder Aksakal, seçimlerde Tayyip Erdoğan’ı destekleyeceklerini söyleyerek muhalif kitlelerin reaksiyonunu çekmişti. Bu takviyesinin karşılığı olarak da İstanbul’da milletvekili adayı olarak gösterildi. Kesin olmayan sonuçlara nazaran Başkan Aksakal Milletvekili seçilmeyi başardı.
Önder Aksakal’ın milletvekili seçilmesiyle DSP de 16 sene sonra TBMM’ye milletvekili göndermiş oldu.
DSP, 1999 seçimlerinde birinci parti olduktan sonra büyük bir düşüş yaşamış ve 2002’de oyların sadece %1’ini alabilmişti. Daha sonra 2008 seçimlerinde CHP ile ittifak yaparak CHP listelerinden Parlamento’ya 11 kişi yollamışlardı. O günden beri Meclis’e giremeyen DSP, birinci defa 2023’te Ak Parti listelerinden tekrar Parlamento’ya dönmüş oldu.
Doğu Perinçek’in Aydınlık Hareketi, 60 yıllık tarihinde en düşük düzeye indi.
Uzun yıllardır 130-150 bin aralığında bir oy sayısına konuşlanan ve bu husustaki istikrarıyla nam salan Vatan Partisi, son yıllarda izledikleri siyasetler sonucunda bilhassa muhalif topluluklarda antipati nesnesi haline gelmişti. Parti içinde yaşanan tartışmaların akabinde önemli kopmalar yaşayan Vatan Partisi, önemli bir oy kaybı yaşayarak 14 Mayıs’ta sadece 54 bin oy aldı. Yani daha evvel Vatan Partisi’ne oy veren her üç şahıstan ikisi bu seçimlerde Vatan Partisi’ne oy vermedi.
Eski Musul Başkonsolosu Öztürk Yılmaz, daha evvel CHP’den milletvekili seçilmişti.
Kemal Kılıçdaroğlu ile yaşadığı fikir ayrılığı sonrası partiden ayrılan Yılmaz, siyasete kendi kurduğu Yenilik Partisi ile devam etme kararı aldı. 14 Mayıs seçimlerinde Yenilik Partisi’nin alacağı oy merak ediliyordu. Büyük bir hayal kırıklığı yaşayan Yenilik Partisi, sadece 11 bin seçmenin oyunu aldı ve seçimlere katılan partiler ortasında en düşük oyu alan parti oldu.
Seçimlere damga vuran partilerden olan Yine Refah Partisi, %3’e yakın oy almayı başardı.
Aldıkları bu oy ile 5 milletvekili kazanan YRP, seçimin sürpriz partilerinden birisi olarak kabul ediliyor. Alacağı sonuç merak edilen bir başka parti olan Türkiye Personel Partisi ise, YRP’den tam 700 bin oy daha az almasına karşın sadece bir milletvekili daha az kazanarak Parlamento’ya 4 milletvekili gönderdi.
Alacağı oy merak edilen bir başka siyasi parti ise Zafer Partisi’ydi. Bilhassa sığınmacı sorunu konusunda yaptığı çıkışlarla kamuoyunda yer bulan ZP, %2’nin üstünde oy almayı başardı.
1 milyon 200 bin seçmenin, santıkta mührü vurduğu Zafer Partisi, aldığı bu oy sayısına karşın milletvekili çıkarmayı başaramadı. Buna karşın seçimlerin kazanan partileri ortasında gösteriliyor. Sinan Oğan’ın Cumhurbaşkanlığı yarışında aldığı oy oranının da Zafer Partisi destekçilerinin kıymetli katkısı olduğu düşünülüyor.
Her ne kadar Cumhurbaşkanı adayı Erdoğan’ın aldığı oy beklentilerin üstüne çıksa da, Ak Parti de bu seçimlerde önemli bir oy kaybı yaşadı.
Adalet ve Kalkınma Partisi, 3 Kasım 2002 seçimlerinin akabinde birinci defa %35’ler düzeyini gördü. Erdoğan’a oy veren 6 milyondan fazla seçmen Meclis seçiminde Ak Parti’ye oy vermedi.
Buna karşın Cumhur İttifakı meclis çoğunluğunu kazanmayı başardı.
Bu durumun en kıymetli sebebi, Ak Parti’ye oy vermeyen seçmenlerin, muhalefete de oy vermeyerek MHP, Tekrar Refah üzere partilere yönelmesi oldu. Muhalefete yönelmeyen Ak Parti seçmeni, ittifak içinde kalmış oldu. Böylelikle Ak Parti’nin oylarında önemli bir azalma da görülse, Cumhur İttifakı çoğunluğu kaybetmedi. Lakin bu durumun uzun vadede Ak Parti için sorun oluşturacağını öngörebiliriz. Çünkü güçlü oylar ve milletvekilleri kazanan MHP ile YRP, önümüzdeki süreçte ittifak içinde daha kuvvetli olmak isteyebilirler.