15 Temmuz 2016 Darbe Teşebbüsü üstünden yedi sene geçti. Hayatını yitiren vatandaşlarımızı ve darbeye karşı koyarken şehit olan güvenlik güçlerimizi hürmetle anarken, ortadan geçen çok seneye karşın darbe teşebbüsüne ait cevap bulmayan onlarca soruyla yüzleşmeye devam ediyoruz.
Bu içeriğimizde sizler için 15 Temmuz’a ait akıllarda en çok kalan ve soruşturma sürecinde yeteri kadar aydınlatılmayan sorunlara değineceğiz. Türkiye’nin 15 Temmuz’a nasıl geldiğini de birlikte anımsayacağız.
Türkiye, 7 sene evvel tarihinin en kanlı darbe teşebbüsüyle karşı karşıya kaldı. Uzun yıllar boyunca kamuoyu tarafından “Gülen Hareketi” “Hizmet Hareketi” üzere sıfatlarla tanımlanan; 2014 prestijiyle Paralel Devlet Yapılanması- Fetullahçı Terör Örgütü olarak devlet literatürüne giren bir oluşumun organize ettiği bedellendirilen bu darbe teşebbüsünün hayatımızda bıraktığı çok sayıda iz oldu.
‘Fetullah Gülen Cemaati’ ismiyle 1970’lerden itibaren kamuoyunda tanınan; 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası ise örgütlenme gücünü ve suratını uygundan düzgüne artıran bu Cemaat’in asıl gücüne kavuşması 2000’li yılları buldu. Hiç kuşkusuz bilhassa 2002-2013 ortası AK Parti iktidarı periyodunda güçlenmek ve devlet içinde en üst kademelere yerleşmek için geniş bir alan buldular. Bu bahiste iktidarın yanılgılı davrandığını ve bu yapının oluşturabileceği tehlikeleri göremediğini şahsen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tekraren sefer söz etti. Buna karşın, FETÖ’nün güçlenme ve yükselme sürecine ait son 7 yılda iktidarın sorumluluğunu ortaya koyan bir iddianame hazırlanmadı. İktidar yetkilileri bir soruşturmaya alışılmış tutulmadı.
Türkiye ve tüm Dünya, Darbe Teşebbüsünden birinci olarak 15 Temmuz 2016 akşamı saat 22:00 sularında haberdar oldu. Boğaziçi Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet köprüsü Jandarma Genel Komutanlığı tarafından trafiğe kapatıldı.
Herkes neler olup bittiğini anlamaya çalışırken devrin başbakanı Binali Yıldırım, canlı telefon ilişkisi ile yaşananların Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bir kümenin kalkışma teşebbüsü olduğunu birinci sefer söz etti. Bu andan itibaren Türkiye, sabaha kadar sürecek tansiyon dolu bir geceye giriş yaptı. Darbecilerin, emellerine ulaşabilmek için direkt sonuca gitmek ve iktidar yetkililerini etkisiz hale getirmek varken; köprüleri tutarak tüm dikkatleri üzerlerine çekmelerinin sebebi ve maksadı ise hala tam olarak anlaşılabilmiş değil.
İstanbul’da köprüler tutulup Ankara’da jetler alçaktan uçuş yaparken Cumhurbaşkanı Erdoğan, Marmaris’teydi. Herkes Erdoğan’ın durumunu merak ediyordu.
15 Temmuz’a ait en çok sorulan sorulardan birisi ise, genel denetimin darbecilerin elinde olduğu saat 21:00-24:00 ortasındaki üç saatlik müddette, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Marmaris’te bulunduğu noktadan neden alınıp Darbecilerin üssüne götürülmediği sorusu.
15 Temmuz davalarının büyük kısmında, darbeci subaylar Erdoğan’ı yakalamakla vazifeli olduklarını kabul ettiler lakin bu operasyonun çok daha erken yapılması gerektiğini, mana veremedikleri bir halde operasyonun geciktiğini argüman ettiler.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, birinci olarak 16 Temmuz’un birinci dakikalarında saat 00:24’te Face Time üzerinden halka seslendi. Yaşananların bir darbe teşebbüsü olduğunu belirterek halkı meydanlara çağırdı.
Erdoğan’ın Marmaris’ten İstanbul’a geliş süreci de epeyce karmaşık bir tablo ortaya koyuyor. Erdoğan’ın birinci evvel Ankara’ya gideceği, lakin Ankara’nın kendisi için inançlı olmadığının söylenmesi sonrası İstanbul’a hareket ettiği söz ediliyor. Cumhurbaşkanı’nın Marmaris’ten Dalaman’a oradan da İstanbul’a hareket ettiği süreçte darbecilerin havada net bir üstünlüğü vardı. Bu üstünlüğe karşın Erdoğan’ın İstanbul’a sağ salim ulaşması merak uyandırıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisini Marmaris’ten İstanbul’a götürecek helikopter pilotlarına “kimin yanındasınız mertçe söyleyin” dediği sav edildi. Fakat Erdoğan pilotlarla ortasında geçen diyaloğun bu biçimde olmadığını savundu.
Erdoğan’ın anlatımına nazaran, kendisi helikopter pilotlarına uçup uçamayacaklarını ve muhtemel bir hücum durumunda neler yapabileceklerini sordu. Bunun üzerine pilotlar, akaryakıtımız bitmediği sürece havada kalırız karşılığını verdi. Erdoğan’ı taşıyan uçak ise Marmaris’ten İstanbul’a hareket ettiğinde ise Atatürk havalimanı darbecilerin denetimindeydi. İniş müsaadesi alamamaları durumunda ne yapacaklarını soran pilotlara Erdoğan’ın, ‘iniş müsaadesi alamasanız da inin’ dediği öne sürülüyor. Lakin o kaotik atmosferde bunun nasıl mümkün olduğu hala bir tartışma konusu.
Sürecin en muğlak ve kuşku dolu isimlerinden birisi ise Adil Öksüz. Sakarya Üniversitesi’nde akademisyen olarak çalışan ve FETÖ’nün en yüksek düzeydeki isimlerinden olan Öksüz, 16 Temmuz sabahı Akıncı Üssü’nde yakalandı. Lakin olayın gizemi tam olarak bu noktada başladı.
Adil Öksüz, yakalandıktan sonra iki gün gözaltında tutuldu. Gözaltında bulunduğu müddet içerisinde Akıncı Üssü’ne tarla satın almak için gittiğini sav etti. Gözaltında bulunduğu mühlet zarfında üç başka telefon görüşmesi yaptı. 18 Temmuz’da ise darbe teşebbüsüyle bir ilişkisi bulunamadığı gerekçesiyle özgür bırakıldı ve hür bırakıldığı andan itibaren ortadan yok oldu.
Sonrasında yapılan araştırmaların akabinde, Adil Öksüz’ün terör örgütün üst seviye yöneticisi olduğu ortaya çıkarıldı. Nasıl hür bırakıldığı ise ve 7 yıldır neden yakalanamadığı ise ortaya çıkarılmış değil.
Adil Öksüz’ün 9 Ocak 2015 tarihinden darbenin gerçekleştiği 15 Temmuz 2016’ya kadar 10 kere ABD’ye birer defa de Almanya ve Kuveyt’e gittiği tespit edildi. Darbe teşebbüsünden altı gün sonra ise ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu’na kayıtlı bir telefon ile görüşme yaptığı anlaşıldı.
Adil Öksüz’ün yedi yıldır nerede olduğu ve darbe sabahı üst seviye askerlerin bulunduğu Akıncı Üssü’ndeki vazifesi ise netleştirilemedi. Yapılan soruşturmalar sonucunda Öksüz’ün FETÖ’nün ‘Hava Kuvvetleri İmamı’ olduğu belirtiliyor.
15 Temmuz gecesine ait gizemli detaylar bitmek bilmiyor. Darbecilerin, bilhassa Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni bombalamaları ülkede büyük bir infial uyandırdı.
Türkiye tarihinde, başarılı olmuş tüm darbe teşebbüslerinde, birinci evvel iktidar mensupları denetim altına alınmış, asayiş sağlanmış akabinde bu durum kamuoyuna duyurulmuştu. 15 Temmuz gecesi ise olağan akışın dışına çıkılması ve halkın gaye alınması dikkat alımlı bir detay olarak öne çıkıyor.
Türkiye Büyük Millet Meclisi, tarihinde birinci defa 15 Temmuz gecesi bombalandı. Ankara ve İstanbul kentleri ise tekrar tarihlerinde birinci defa hava bombardımanına maruz kaldı.
İktidarı ele geçirmeyi hedefleyen bir anlayışın, tarihte eşi gibisi görülmemiş halde, Meclis’i bombalaması ve halkın üstüne ateş etmesi bu hareketin hangi emeller doğrultusunda hareket ettiği noktasında kuşkuları artırıyor.
Bazı otoriteler ise, sokağa çıkan halkın korkutulup caydırılması için darbecilerin saldırgan hareket ettiklerini savunuyor.
15 Temmuz’un üstünden geçen yedi yıl boyunca, halk kitlelerini en çok rahatsız eden bahislerin başında açılan davaların ve soruşturmaların yeteri kadar derinleştirilmemesi geliyor.
FETÖ ile kontaklı oldukları, darbe teşebbüsüne karıştıkları gerekçesiyle iki milyona yakın insan tutuklu tutuksuz soruşturmalardan geçti. Yapılan soruşturmalarda FETÖ ile uzun yıllar birlikte hareket ettiği ispatlanmış ve kabul edilmiş bir gerçek olan AK Parti iktidarına yönelik bir dava açılmadı. FETÖ’nün güçlenme sürecinde direkt katkısı olan siyasetçiler sürecin ve soruşturmaların dışında bırakıldı.
15 Temmuz, Türkiye’nin siyasi istikrarını de alt üst etti. Ülke uzun mühlet inanılmaz hal ile yönetildi. 15 Temmuz sonrası gelişen süreçte Başkanlık Sistemi’nin yolu açıldı.
16 Nisan 2017’de harikulâde hal şartlarında gidilen başkanlık referandumunda tartışmalı bir halde %51 EVET oyu çıktı ve ülke yeni bir sistemin içine girdi.
Türkiye’de muhalefet, 15 Temmuz sürecinin siyasi iktidar tarafından kendi siyasi ikballeri doğrultusunda manipüle edildiğini; darbeyi gerçekleştiren beyin grubunun büyük oranda yurt dışına kaçtığını, iktidarın ise FETÖ soruşturmalarını muhalifleri temizleme operasyonu olarak suiistimal ettiğini savunmaya devam ediyor.