Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık yarışında Joe Biden ile Donald Trump arasında devam eden seçim yarışı salıncak eyaletlerde düğümlendi. 270 delegeye ulaşan ABD’nin yeni başkanı seçilecek. Peki adaylardan hiçbiri bu sayıya ulaşamazsa ne olacak?
Amerikalı seçmen, sandığa gittiğinde doğrudan yeni başkanı ve yardımcısını değil bu ikiliyi seçecek olan seçiciler kurulu delegelerine oy veriyor. Dolayısıyla seçimin sonucunda bir başkan adayının aldığı oy sayısı değil kazandığı delege sayısı belirleyici oluyor.
‘Electoral Collage’ denilen seçiciler kurulu Senato ve Temsilciler Meclisinin toplam üye sayısı olan 538 delegeden oluşuyor. Delegele sayısı 270’e ulaşan başkan adayı seçimin de galibi oluyor.
Hangi senaryoda tam eşitlik mümkün?
Euronews’in aktardığı bilgiye göre, her iki adayın 269 delege elde ettikleri bir senaryo mümkün mü? Söz konusu senaryonun oluşması için Demokrat aday Joe Biden’ın Wisconsin, Nevada, Arizona, Michigan eyaletlerini kazanması gerekiyor. Donald Trump da geri kalan Georgia, Kuzey Carolina, Pennsylvania ve Alaska’yı kazanmalı. Halen gelmeye devam eden seçim sonuçlarına göre düşük bir ihtimal olsa da bu senaryonun gerçekleşmesi mümkün.
Eşitlik olursa başkan nasıl seçilecek?
Her ne kadar çok küçük bir ihtimal olsa da ABD Anayasası 269’luk eşit delege sayısı olabileceğini öngörmüş ve bu çıkmaza çözüm getirmiş.
ABD’nin 12’nci Anayasa Değişikliği seçim kurulunda yapılan oylamada kazanan çıkmazsa Kongre’ye son kararı verme hakkı tanıyor. Başkan Temsilciler Meclisi tarafından seçilirken, Senato da Başkan Yardımcısını seçiyor.
Hangi aday avantajlı olur?
Demokratlar 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde 232 milletvekili ile çoğunluğa sahip. Fakat temsilciler ayrı ayrı oy kullanmıyor. Her eyaletin bir oy hakkı bulunuyor. Buna göre 26 oy alan aday başkan seçiliyor. Yalnız bu durumda daha az temsilcisi olan Cumhuriyetçiler avantajı elde edebilir çünkü daha fazla eyalette temsilcileri bulunuyor.
Sonuç olarak bu durum Donald Trump için bir avantaj oluşturuyor. Senato da ise Cumhuriyetçiler çoğunlukta olduğu için Mike Pence’in yeniden seçilme ihtimali oldukça yüksek.
ABD tarihinde bir kez yaşandı
ABD’nin siyasi tarihinde bu durum bir kez gerçekleşmişti. 1800’de ABD’nin 3’ncü Başkanlık seçimi için Bağımsızlık Bildirgesi’ni hazırlayanlardan biri olan Thomas Jefferson, rakibi Aaron Burr ile aynı delege sayısına ulaşmıştı. O zamanlar anayasada bu duruma kesin bir çözüm bulunmuyordu. Bu yüzden Temsilciler Meclisi, 36 seçim sonrasında Thomas Jefferson’u başkan yapmıştı.
Böyle bir tıkanıklığın tekrar yaşanmaması için 1804’te Anayasa’nın 12. değişiklik kabul edildi.
