ABD’de Beyin Yiyen Amip, Çin’de ise Hıyarcıklı Veba Ortaya Çıktı

BBC Türkçe'nin haberine göre Florida Sağlık Dairesi (DOH), Hillsborough'da yaşayan bir kişinin “Naegleria fowleri” kaptığını açıkladı. Tek hücreli amip, beyinde enfeksiyona yol açıyor ve vakalar genellikle ölümcül oluyor.

Çoğunlukla göl ve nehir gibi tatlı sularda bulunan tek hücreli Naegleria fowleri, sadece burun yoluyla bulaşıyor ve insandan insana geçmiyor.

DOH, bu vakada hastalığın nasıl bulaştığını ve hastanın durumu hakkında ayrıntı vermedi. Enfeksiyonlar ABD'nin güney eyaletlerinde görülüyor. Florida'da 1962'den beri sadece 37 vaka rapor edildi.

Ancak enfeksiyonun ölümcül olması nedeniyle DOH, Hillsborough bölgesinde yaşayanlar için uyarı yayımladı, çeşmeler, göl, nehir, yapay göl ve kanallar gibi su kaynaklarında dikkatli olunması çağrısı yaptı.

Enfeksiyonunun Temmuz, Ağustos ve Eylül'de görülmesi olasılığının daha yüksek olduğu belirtiliyor.

Burunlarına Naegleria fowleri kaçan kişilerde yüksek ateş, mide bulantısı, kusma, boyun tutulması ve baş ağrısı gibi belirtiler görülüyor. Hastalar genellikle bir hafta içinde ölüyor.

DOH, hastalığın çok hızlı ilerlemesi nedeniyle bu belirtilerin görüldüğü kişilerin acilen sağlık kuruluşlarına başvurmalarını istedi.

ABD'de 2009-2018 yılları arasında 34 vaka kayıtlara geçti.

Bunlardan 30'unun yüzme amaçlı olarak girilen sulardan, üçünün buruna mikroplu su çekilmesinden ve birinin de bahçede çeşme suyuyla doldurulan su kaydırağından kaynaklandığı açıklandı.

Uzmanlar, hızla beyin dokusunu yok eden Naegleria fowleri'nin jeotermal sularda ve iyi klorlanmamış havuz sularında da bulunabileceğini söylüyor.

Naegleria fowleri'nin yutulması halinde hastalığa yol açmadığı belirtiliyor.

BBC'nin aktardığı bir başka habere göre de İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bir kişide hıyarcıklı veba görülmesinin ardından ülkedeki sağlık uyarı sistemi bir kademe yükseltildi.

Vebanın görüldüğü çobanın karantinaya aldığı ve durumunun stabil olduğu belirtiliyor. Bakterilerle yayılan hastalık ölümcül olsa da basit antibiyotiklerle tedavi edilebiliyor.

Vaka çobanın Cumartesi günü Bayannur kentinde hastaneye gitmesiyle tespit edildi. Hastanın bakteriyi nereden kapmış olabileceği henüz netlik kazanmadı.

Ülkede hıyarcıklı veba uyarısı en düşük seviye olan 4'ten, bir üst seviye olan 3'e yükseltildi. 3. seviyede, insanlardan veba taşıyabilecek hayvanların avlanmaması ve yenmemesi talep ediliyor.

Hıyarcıklı veba dönem dönem dünyanın çeşitli yerlerinde ortaya çıkıyor.

2017'de Madagaskar'da 300'den fazla vaka ortaya çıkmıştı. Mayıs 2019'da da Moğolistan'da iki kişi hıyarcıklı veba nedeniyle hayatını kaybetmişti.

Bakterinin çiğ yedikleri dağ sıçanından bulaştığı anlaşılmıştı.

Moğolistan'ın başkenti Ulanbatur'da BBC'ye konuyla ilgili bilgi veren bir Dünya Sağlık Örgütü yetkilisi, Moğol kültüründe çiğ dağ sıçanı eti ve böbreğinin sağlığa iyi geldiğine inanıldığını söylemişti.

Dağ sıçanları hıyarcıklı veba taşıyıcısı olarak bilinen bir tür. Ülkede dağ sıçanı avlamak yasa dışı.

Hastalık lenf bezlerinin şişmesiyle kendini gösteriyor.

Üç ile yedi gün arasında ortaya çıkan bu belirti öncesinde hastalığın diğer belirtileri gribe benzediği için teşhis etmesi kolay değil.

Öte yandan, Orta Çağ'da kara veba olarak da bilinen bu hastalığın o dönemlerdeki gibi bir salgına dönüşmesi düşük ihtimali.

Stanford Kliniği'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Shanti Kappagoda “14. yüzyılın aksine bu hastalığında nasıl yayıldığını artık biliyoruz” diyor ve ekliyor:

“Engellemenin yollarını da biliyoruz, hastalanan kişileri antibiyotiklerle iyileştirmenin yollarını da…”

14. yüzyılda veba Afrika, Asya ve Avrupa'da 50 milyon kişi öldürmüştü.

Londra'da son olarak 1665'te görülen salgın, kentin beşte birinin ölümüne yol açmıştı.

19. yüzyılda Çin ve Hindistan'da ortaya çıkan hastalık 12 milyon kişiyi öldürmüştü.