2016’da açıldığında 15 lira olarak belirlenen, Avrasya Tüneli geçiş ücreti beş yılda 46 liraya kadar yükseldi. Proje için garanti edilen araç geçiş sayısına hiç ulaşılamadı. Geçmeyen araçlar için ödeme, tahmin edilen seviyenin 83,7 milyon TL üzerine çıktı.
Indepentent Türkçe’den Gökçen Tuncer’in haberine göre, Temeli 2011’de atılan Avrasya Tüneli’nin açılışı Aralık 2016’da gerçekleşmişti.
“Sözleşmemiz gereği 4 dolar artı KDV olacak. Ücreti, her yıl 1 Şubat’taki dolar kuruna göre belirleyeceğiz” demişti dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan.
Arslan’ın 8 Ekim 2016’da Avrasya Tüneli için söylediği 1 Şubat, yine geldi. Avrasya Tüneli geçiş ücretine yüzde 26 zamlandı.
8 Ekim 2016’da 2 lira 92 kuruş olan dolar/TL kurundaki artış ise geçen zamanda yüzde 150’yi buldu.
2016’da 15 lira ile başlayan Avrasya Tüneli geçiş ücreti, son zamla birlikte 46 liraya kadar yükseldi.
Yani burada da artış, yüzde 206 oldu. Bu fiyat otomobiller için.
Avrasya Tüneli’nde son 6 yılda uygulanan fiyat tarifeleri ve tüneli kaç aracın kullandığı ise şöyle:
Peki geçmeyen araçlar için Hazine’den Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş.’ye ne kadar ödeme yapıldı?
Dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan’ın CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun verdiği soru önergesine, 28 Mart 2019’da verdiği cevaba göre 2017 yılındaki garanti ödemeleri 123 milyon 699 bin 443 lira oldu. 2018’de ise bu miktar, 155 milyon 684 bin 443 liraya çıktı.
CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, Şubat 2020’de yaptığı açıklamada, Avrasya Tüneli için verilen araç garantisi nedeniyle 2019’da işletmeci firmaya 177 milyon lira ödendiğini söylemişti.
Ödemeler genellikle şubat ayında yapıldığı için 2020’nin garanti ödemesi henüz kesin değil.
Sayıştay raporlarında Avrasya Tüneli
Sayıştay Başkanlığı’nın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı için 2018’de hazırladığı denetim raporuna göre proje için ödenmesi muhtemel garanti bedeli, işletme döneminin tamamını (25 yıl 28 gün) kapsayacak şekilde değil, yalnızca 2017-2019 yıllarını içeren 3 yıllık dönem için hesaplanmış.
Projenin muhasebe kayıtlarını inceleyen Sayıştay, üç yıllık dönem için yapılan ödeme tahminin 372 milyon 649 bin 537 lira olduğunu belirtti. Bu bedel, 31 Aralık 2017’deki muhasebe kayıtlarına intikal ettirildi.
Uygulama sözleşmesi gereği, devletin verdiği garantilerinden ödenmesi muhtemel tutarların işletme döneminin tamamını kapsaması gerektiğini hatırlatan Sayıştay, bu durumun, “Mali tablolarda ‘Verilen Garantiler Hesabı’nın olması gerekenden daha düşük görünmesine yol açtığını” vurguladı.
Sayıştay’ın açıklamasına göre Bakanlık, bu durumun gerekçesini ” 2020 yılı itibarıyla garanti edilen araç geçiş sayısının aşılacağı öngörülüyor. 2020 yılı sonrası için garanti ödenmeyecek” diyerek açıkladı. Ancak Bakanlığın öngördüğü olmadı.
Garanti ödemelerinin biteceği tarih altı yıl ertelendi
2019 Sayıştay raporlarına bakıldığında ise Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın öngördüğü, “garanti edilen araç sayısına ulaşılacak yıl”, 2026 olarak revize edildi.
Sayıştay, Bakanlığın, 2019-2025 dönemi için toplam 963 milyon 167 bin 225 lira garanti ödemesinin yapılacağını öngörüldüğünü ancak söz konusu tahminlerin muhasebe kayıtlarına alınmadığını tespit etti.
Bakanlığın mali tablolarında “930-Verilen Garantiler Hesabında” kayıtlı olan tutarların, 31 milyon 27 bin 74 TL olarak görünmesinin de bu hususu doğruladığı belirtildi.
