Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) seçim güvenliğiyle ilgili hazırladığı seçim raporunu yayınladı. Raporla ilgili açıklama yapan Seçim Güvenliği Platformu, ‘AGİT raporu, 2018 seçimlerinin adil olmadığı noktasında, 2023 seçimlerinin adil olması için kamuoyunun tenkit ve baskılarının ne kadar kıymetli olduğunu gözler önüne seriyor’ dedi.
Türkiye’nin de iştirakçisi olduğu Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) 5-8 Aralık 2022’de Türkiye’de gerçekleştirdiği araştırma ve görüşmelerin sonuçlarını bir rapor ile açıkladı.
Bakanlıklar, YSK, RTÜK ve siyasi partilerin yanı sıra Seçim Güvenliği Platformu ile de görüşen AGİT, raporunda, Mart 2022’de TBMM’de kabul edilen seçim kanunu değişikliklerinde AGİT’in evvelki tavsiyelerinin kıymetli bir kısmının dikkate alınmadığı söz etti.
Raporda, görüşülen kurum ve kuruluşların adil seçime dair taleplerinin de dikkate alınmadığı vurgulandı.
AGİT raporunda 2018 seçimlerinde vilayet ve ilçe seçim şurası üyelerinin yüzde 12’sinin, sandık konseyi üyelerinin yüzde 24’ünün, sandık liderlerinin ise lakin yüzde 19’unun bayan olduğuna yer verildi.
Raporda altı çizilen öbür noktalar ise şöyle:
• YSK’nin 11 üyesinden hiçbiri bayan değildir.
• 7393 Sayılı Kanun, siyasi partilerin parlamento seçimlerine katılabilmeleri için daha katı uygunluk kaideleri getirmiş olup Avrupa Kurulu Venedik Kurulu tarafından çok ve ayrımcı nitelendirilmiştir.
• Seçim kampanyaları finansmanının düzenlenmesinde çeşitli boşluklar bulunmaktadır.Kanun, daha evvel AGİT tavsiyeleri ortasında yer alan seçimlerden evvel rastgele bir orta mali rapor ya da adayların mali raporlarının vaktinde yayınlanmasını sağlamamaktadır.AGİT’in daha evvelki tavsiyesine karşın ‘hakaret’ hata olmaya devam etmektedir.
• Seçim kampanyaları sırasında medya kanunen tarafsız yayın yapmak ve adaylara eşit erişim sağlamakla yükümlüdür. Keza, kamu ve özel kanallarda fiyatlı siyasi reklamlara müsaade verilmelidir.
• Seçim mevzuatı, seçim sürecinin vatandaşlar ve milletlerarası gözlemciler tarafından izlenmesine gereken imkanı vermemektedir.
• Anayasa, YSK kararlarının temyizini engellemektedir.
Raporda ortaya konulan çekincelere ek olarak AGİT, 2023 genel seçimlerini pahalandırmak için bir Seçim Müşahede Misyonu kurulmasını önerdi.
AGİT’in üye 28 devletten uzun müddetli gözlemcinin yanı sıra seçim günü süreçlerini takip etmek üzere 350 kısa müddetli gözlemcinin görevlendirilmesini talep edeceği raporda yer aldı.
Seçim Güvenliği Platformu, rapora dair değerlendirmesinde “AGİT raporu, 2018 seçimlerinin adil olmadığı noktasında, 2023 seçimlerinin adil olması için kamuoyunun tenkit ve baskılarının ne kadar kıymetli olduğunu gözler önüne seriyor” dedi.
Seçim Güvenliği Platformu kimlerden oluşuyor?
DİSK, KESK, TTB, Tüm Emekliler Sendikası, Elektrik Mühendisleri Odası, SODEV, Alevi Bektaşi Federasyonu, Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Derneği, Kızılırmak Lokal Dernekler Federasyonu, Mülkiyeliler Birliği, ODTÜ Mezunları Derneği, 2025 Avrupa Demokrasi Hareketi, Anıtpark Forum, Antikapitalist Müslümanlar, Demokrasi İçin Birlik, Doğu ve Güneydoğu Dernekleri Platformu (DGD), Hak ve Adalet Platformu, Seçim 2023 Mahallî Medya Uyumu, Toplumcu Diş Tabipleri, Türkiye Gönüllüleri, Yurttaş Teşebbüsü, Yurttaşlık Derneği.
