Türkiye siyasi tarihinin hiç kuşkusuz en değerli isimlerinden birisi olan Bülent Ecevit ve Demokratik Sol Parti’nin kuruluşundan bugüne uzanan gerçek öyküsünü kaleme aldık, uygun okumalar…
Bülent Ecevit… Türkiye siyasi tarihinin en kıymetli isimlerinden birisiydi kuşkusuz.
1957’de utangaç, utangaç, genç bir gazeteci olarak birinci defa Parlamento’ya girmiş, İsmet Paşa’nın prenslerinden birisi olmuştu.
Birikimi ve çalışkanlığıyla kısa vakitte Parti içinde yükselip 1961’de kurulan birinci Cumhuriyet koalisyonunda Çalışma Bakanı olarak kabineye girmişti.
Bakan olduğunda yalnızca 36 yaşındaydı…
CHP içinde “Ortanın Solu” görüşünü savunan Ecevit, bu süreçte Parti’nin toplumsal tabanını genişletmesi ve daha geniş kitlelerin oyunu alması için gayret sarf etti.
8 Mayıs 1972’de istifa eden İsmet İnönü’nün yerine 14 Mayıs 1972 tarihinde genel başkanlığa seçildi. O artık Cumhuriyet Halk Partisi’nin Genel Başkanı’ydı.
Atatürk’ün, İnönü’nün koltuğuna oturdu.
Kör dövüşünün, kardeş arbedesinin, sağ sol çatışmasının, koalisyonların karar sürdüğü 70’li yıllar boyunca Başbakan olarak kıymetli siyasi muvaffakiyetler elde etti Ecevit.
CHP Genel Başkanlığı o denli bir periyoda denk geldi ki, Türkiye bu süreçte çok büyük girdaplara sürüklendi. Kuşkusuz bunların birinci akla geleni, Kıbrıs Barış Harekatı’ydı.
Ada’da Kıbrıs Türklerine yönelik zulm, cinayet ve kırımlara karşı, Başbakan olarak Ada’ya müdahale buyruğunu Ecevit verdi.
‘Biz yalnız Türklere değil, Rumlara da barış götürmek için Ada’ya gidiyoruz’ açıklaması tarihe geçti.
Kıbrıs Barış Harekatı, ABD ile yaşanan haşhaş krizi kıymetli atılımları olarak tarihe yazıldı.
1977 seçimlerinde CHP’nin %42 oy almasını sağlayan büyük bir tanınırlık inşa etti. Karaoğlan ismiyle dağlara taşlara ismi yazıldı.
Ancak 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası, onun için de yol ayrılığı vakti geldi.
12 Eylül Darbesi ile tüm siyasi partiler kapandı. Ecevit tutuklandı, uzun mühlet mahpusta kaldı. Artık kendi yolunda yürüyecekti; bu doğrultuda yeni bir siyasi akımın tohumlarını ekti.
14 Kasım 1985 tarihinde Demokratik Sol Parti kuruldu. Fakat yasaklı olduğu için DSP’nin Kurucu Genel Lideri Bülent Ecevit değil büyük bir aşkla bağlı olduğu eşi, hayat arkadaşı Rahşan Ecevit oldu.
Türk siyasetinde AK GÜVERCİN’in öyküsü bu halde başlamış oldu.
Bülent Ecevit, 1987’de yasağı kaldırıldıktan sonra DSP’nin başına geçti. DSP, o günden itibaren siyasetin sol kulvarındaki en değerli aktörlerden birisi oldu.
Türkiye’de 1990’ların başında CHP’nin klasik tabanı SHP’ye oy veriyordu. 12 Eylül 1980 darbesinde kapanan CHP, Deniz Baykal tarafından 1992’de tekrar açıldı.
O günlerde merkez sol üç modüldü: Ecevit’in DSP’si, Erdal İnönü’nün SHP’si ve Baykal’ın CHP’si.
SHP’nin CHP ile birleşmesiyle merkez solda iki kutup kaldı, Ecevit’in DSP’si ve Baykal’ın CHP’si.
Sol kulvarda 90’ların iki büyük rakibi CHP ve DSP; sağın paramparça olduğu o yıllarda şayet birleşmeyi başarabilselerdi, Türkiye’de sol uzun yıllar sonra tek başına iktidar olabilirdi.
Ancak Ecevit de Baykal da çok baskın karakterlerdi ve iki isim de buna hiç yanaşmadı.
Nitekim, Bülent Ecevit, siyasi ömrüne ait en sert tenkitleri, 1990’lı yıllarda Sol oylarını böldüğü argümanları yüzünden alıyor.
Bülent Ecevit, 1990’ların sonunda tekrar yükselişe geçti. PKK Terör Örgütü önderi Abdullah Öcalan’ın yakalandığı haberini kamuoyuna Ecevit’in açıklaması, bu süreçte büyük bir takviye toplamasını sağladı.
1974’te Kıbrıs Fatihi olarak nam salan Ecevit, bu sefer de Kenya Fatihi olarak haberlerde yer aldı.
Ecevit’in Ak Güvercinli DSP’si, 1999 seçimlerinde birinci parti olarak iktidara geldi. DSP, MHP ve ANAP üçlü koalisyon kurdu.
Ecevit, uzun yıllar sonra yine başbakanlık koltuğuna oturdu. Lakin artık 1970’li yıllarda, yeri göğü inleten, ismi dağlara yazan Karaoğlan’dan eser kalmamıştı. Yaşı ilerleyen Ecevit, koalisyonu sağlıklı biçimde yürütemedi.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile yaşadığı hengame, Türkiye’de büyük bir zelzeleye yol açtı. Türkiye, 2001 krizine bu kaotik atmosferde girdi.
Koalisyonun intiharını bilindik bir isim gerçekleştirdi: MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, Türkiye büyük bir ekonomik buhranın altındayken, koalisyonu bozarak erken seçim daveti yaptı.
Devlet Bahçeli’nin davetiyle gidilen erken seçimde ise DSP, çok büyük bir hezimet yaşadı. Yalnızca iki senede %22 oy oranından %1’lere düştü DSP.
2001 Krizi ve Ecevit’in hastalığı, DSP’yi eritmişti.
Siyasetten çekilen Bülent Ecevit, 5 Kasım 2006’da 81 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Ecevit vefat etti lakin biricik mirası, partisi DSP siyaset seyahatine devam etti. Ecevit sonrası Ak Güvercin’in liderlik koltuğuna Zeki Sezer oturdu.
Ancak artık DSP eski günlerinden çok uzaktı. Daima olarak oy kaybetmeye devam etti.
2004 sonrası DSP, daha çok lokal seçimlerde CHP’nin aday göstermediği isimleri aday göstererek ismini duyurdu. Mustafa Sarıgül, Yılmaz Büyükerşan üzere tanınmış lokal yöneticiler DSP çatısı altında seçimlere girdi.
Zeki Sezer’in akabinde Suçsuz Türker; Türker’in akabinde Lider Aksakal partinin yeni önderleri oldular. Parti’nin mevcut genel lideri Başkan Aksakal, 13 Aralık 2015’ten beri bu misyonunu sürdürüyor.
2023 Genel Seçimleri öncesi DSP’nin hangi adayı destekleyeceği merak ediliyordu.
Beklenen soru kısa bir vakit evvel karşılık buldu.
DSP Genel Lideri Önder Aksakal, Cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan’ı destekleyeceklerini açıkladı.
Bu dayanağın karşılığında ise Lider Aksakal, AK Parti listelerinden milletvekili adayı olarak gösterildi.
DSP Genel Merkezi bu kararı verdi vermesine lakin bu karar hem muhalif kamuoyundan hem de DSP içinden çok büyük reaksiyon aldı.
DSP’nin üç genel lider yardımcısı, Erdoğan’a dayanak açıklaması sonrası partiden istifa etti.
Çok sayıda eski DSP’li bakan ve milletvekili seçimlerde Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceklerini duyurdular.
DSP’den geriye ise; AK Parti listelerinden milletvekili olmaya çalışacak bir genel lider ve boynu bükük kalan Ak Güvercin kaldı.