Ayşe Sayın
Ankara
Adalet ve Kalkınma Partisi’nde (AKP) 2023’te hem cumhurbaşkanlığı seçimini, hem de genel seçimi kazanmaya dönük adımlar tartışılıyor.
Bunun için partide oy kaybına neden olabilecek etkenler bedellendiriliyor ve sorun alanı olarak görülen hususlarda atılacak adımlar netleştirilmeye çalışılıyor.
AKP kulislerinde oy kaybına neden olabilecek en kıymetli etken olarak hayat pahalılığı görülüyor.
Başkanlık Sistemi’nin aksayan istikametlerine ait anayasa değişikliği ve Kürt seçmeninin kazanılmasına dönük adım atılması gerekliliği de parti kulislerinde lisana getiriliyor.
Seçimlere 1,5 yıldan fazla bir müddet olmasına rağmen, pandemi nedeniyle uzun müddet alandan uzak kalan siyasi partilerin önderleri de yaz başından bu yana alanlarda.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan da TBMM yaz tatiline girmeden partili milletvekilleri, vilayet liderleri ve yöneticileri ile yaptığı çeşitli toplantılarda 2023 seçimleri için şimdiden çalışmaya başlamaları ve “kapı kapı dolaşmaları” talimatı vermişti.
ReutersMilletvekilleri: Vatandaşlar AK Parti çözer diyor
Yaz aylarında seçim bölgelerinde seçmenlerini dinleyerek Ankara’ya dönen AKP milletvekilleri de gördükleri sorun alanlarını parti idaresine iletiyorlar.
Alandan yansıyan izlenimlere en kıymetli sorun olarak ekonomik meşakkat ve bilhassa geniş toplum bölümlerini etkileyen hayat pahalılığı görülüyor.
Milletvekillerine iletilen en fazla şikayet tarım girdi fiyatlarındaki yükseliş, buna bağlı olarak mutfak enflasyonundaki artış oldu.
Köylü ve esnaf ziyaretlerine ait izlenimlerini aktaran milletvekillerine nazaran, halk ekonomik manada önemli eza yaşıyor, lakin şimdi iktidardan umudunu kesmiş değil:
“Vatandaş, ‘Yem, gübre kıymetli lakin bu sorunu da AK Parti çözer’ diyor. Besin fiyatları yüksek lakin dünyada da besin fiyatlarının arttığını düşünüyor. Gübre yüzde 300 zamlanmış ancak bu dünyada da bu türlü. Türkiye’de ihracat artıyor lakin hayat değerli. Dünyada pandemi periyodunda üretim durdu ancak Türkiye’de durmadı. Sanayi çalışıyor, tarım eserleri satılıyor. İhracat sayılarının büyümesi hoş bir olay lakin bu şu anda vatandaşın cebine yansımıyor. Büyümeyi vatandaşın da cebine yansıtırsak sandıkta kasvet yaşamayız.”
Reuters ÜFE ile TÜFE ortasında yüzde 20’ye yaklaşan fark, üreticilerin birtakım maliyet artışlarını şimdi tüketicilere yansıtmadığını gösteriyor AKP kulislerinde ihracat ve büyüme sayılarından memnuniyet duyulsa da, çiftçi, esnaf ve dar gelirli/asgari fiyatlı bölümlere dönük düzenlemelerin seçimler öncesinde süratle yaşama geçirilmesi gerektiği konuşuluyor ve bu kesitlere dönük takviyelerin seçimler öncesinde yaşama geçirileceği tabir ediliyor.
TBMM’de geçen hafta kabul edilen vergi yasası değişikliği bundan sonra atılacak adımların göstergesi olarak görülüyor. 2018 seçimlerinde AKP’ye en reaksiyonlu kesim olan emeklilikte yaşa takılanlar konusunda şimdilik yeni bir adım atılması düşünülmüyor lakin geçen seçimler öncesinde kelam verilen 2200 ek gösterge düzenlemesinin de 2022 yılında yapılacağına işaret ediliyor.
‘Başkanlık korunarak sistem revizyonu’
AKP’nin tartışılan bir öbür bahis ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin aksayan istikametlerinin yine düzenlenmesi oluşturuyor.
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem öneren muhalefetin, seçimleri sistem referandumuna dönüştürmek isteyeceğinin değerlendirildiği AKP’de, buna karşı MHP ile birlikte hazırlanacak olan anayasa değişikliği teklifinde Başkanlık Sistemi korunarak sistemin aksayan taraflarına ait düzenlemelere yer verilmesi düşünülüyor.
Lakin iki partinin sandalye sayısı anayasa değişikliğine kâfi olmadığı için muhalefetle de sistemin aksayan istikametlerinin düzeltilmesi ve parlamentonun güçlendirilmesine ait bahislerde uzlaşma aranması düşünülüyor.
AKP’li milletvekilleri, muhalefet partileri ortalarında uzlaşsa da seçimlerden sonra da yine parlamenter sisteme geçilmesini imkanlı görmüyor.
Bilakis, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin 2028 seçimleri öncesi rayına oturacağı düşünülüyor ve muhalefetin de adım atması halinde 2023 seçimlerinin Başkanlık Sistemi’nde uzlaşmanın birinci adımı olabileceği de söz ediliyor.
Muhalefetin bu uzlaşmaya yanaşmaması halinde ise seçimler öncesinde yeni anayasanın yaşama geçmesinin sıkıntı olduğunu, lakin muhalefetin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem telaffuzuna karşı, “yeni anayasa ve denge-denetleme sistemi sağlanmış Başkanlık Sistemi” vaadiyle gidilebileceğine dikkat çekiliyor.
- AKP’de oy verme sisteminin değişmesi tartışılıyor: ‘Zarfsız oy kullanmayı önermeyi düşünüyoruz’
- AKP, yeni anayasa için muhalefete ‘sistem revizyonu’ teklifiyle gitmeye hazırlanıyor
‘Kararsız Kürt seçmeni kazanmak için adım atılmalı’
AKP’de tartışılan bir diğer bahis ise Kürt seçmenin takviyesini almak için atılması gereken adımlar.
AKP’den ayrılanların kurduğu Ali Babacan’ın liderliğindeki Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) ile Ahmet Davutoğlu’nun liderliğindeki Gelecek Partisi’nin, muhafazakar Kürt seçmenin oylarını almaya dönük siyaset izlediği biliniyor.
Ayrıyeten Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ile ittifak iştiraki ve Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP) kapatma davası açılması üzere etkenlerin, AKP’ye oy veren Kürt seçmende kırılma yarattığı, siyasi yorumcular tarafından lisana getiriliyor.
AKP kaynaklarına nazaran ise geçmişten bu yana partiye oy veren Kürt seçmende büyük bir kopuş kelam konusu değil.
Lakin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yüzde 1 oyun bile çok kıymetli olduğu, bunun için de ortada kalmış kararsız yahut yeni Kürt seçmenin kazanılması için adımlar atılması gerektiği vurgulanıyor.
Lakin hiçbir biçimde tahlil sürecine emsal bir siyaset değişikliğine gidilmeyeceği vurgulanırken, iktisat alanında yapılacak düzenlemeler ve yatırım odaklı siyasetlerin önceleneceği söz ediliyor.