Yaz periyodunu erken seçim ve ittifaklar tartışmasıyla geçiren Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 27’inci periyot 5’inci yasama yılına 1 Ekim’de başlayacak. Paris İklim Mutabakatı’na onay, vergi paketi, toplumsal medya düzenlemesi ve bütçe görüşmeleri yeni yasama yılında öne çıkan temel çalışma mevzuları.
AKP,erken seçim tartışmasını büyüten Seçim ve Siyasi Partiler Maddesi’ndeki değişikliği ise meclisin gündemine Kasım’dan evvel getirmemeyi planlıyor. Böylece erken seçim tartışmalarının önünün kesilmesi ve 2023’teki olağan seçim takviminin işlemesi planlanıyor.
Anayasaya nazaran Seçim Maddesi’nde yapılacak değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak olan seçimlerde uygulanamıyor. Seçim Maddesi’nin mecliste kabul edileceği tarih tıpkı vakitte erken seçim olup olmayacağını da göstereceği için AKP, Seçim Maddesi’ndeki değişikliğe ait düzenlemeyi meclisin Ekim gündemine almadı.
Muhalefetin evvel 2021, artık de Kasım 2022’yi işaret ederek Türkiye’de erken seçim tartışmasını başlattığını kaydeden AKP kaynakları, DW Türkçe’ye “Muhalefetin 2022 sonbaharı için seçim beklentisi, bizim Seçim Maddesi’ndeki değişiklik düzenlemesini bu yıl en geç Kasım’da çıkarmamıza dayanıyor. Kasım’ın üzerine bir yıl koyuyorlar, ortaya 2022 Kasım’ı çıkıyor. Ancak biz Seçim Maddesi’ndeki değişikliği ötelersek Kasım 2022’de seçim olmuyor, seçim 2023’e kalıyor” görüşünü aktardı.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener
AKP’nin Seçim Maddesi’nde değişiklik düzenlemesini öteleme planına nazaran mecliste Kasım sonuna gerçek bütçe görüşmeleri başlayacak. Bütçe görüşmeleri Aralık’ta da sürecek. Seçim Maddesi’ndeki değişiklikler bütçe görüşmelerinden sonra TBMM’ye sunulursa 2021’de meclisten geçmesi için de vakit kalmıyor. Seçim Maddesi’ndeki değişikliğin 2022 başına kalması ise seçimlerin 2023’e kalacağına işaret ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin bu hususta yeni bir görüşme yapması ve Seçim Yasası değişikliğinin TBMM’ye sunulmasına ait takvimi netleştirmesi bekleniyor.
AKP ve MHP kurmaylarının verdiği bilgiye nazaran Seçim Kanunu’na ait değişikliklerde; Erdoğan ile Bahçeli’nin daha evvel kamuoyuyla paylaştığı üzere seçim barajının yüzde 10’dan 7’ye düşürülmesi öne çıkıyor. Seçimlere girmek için mecliste kümeye sahip olma koşulu da kaldırılıyor. MHP’nin itirazlarından dolayı daraltılmış bölge sisteminden vazgeçiliyor. İttifaklar içinde baraj konusunda yeni bir kıymetlendirme yapılacak olsa da Seçim Maddesi’nde büyük değişiklikler yapılmadan seçime gidilmesi öngörülüyor.
Öncelikli gündem: Paris İklim Mutabakatı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 6 yıl evvel imzalanan Paris İklim Muahedesi’nin mecliste onaylanacağını ilk sefer geçen hafta New York’ta katıldığı BM Genel Şurası’nda açıklamıştı.
Erdoğan, meclis açılmadan Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı’nın da gündemine gelen İklim Muahedesi’nin Kasım ayında Glasgow’da yapılacak Dünya İklim Tepesi’ne kadar onay sürecinin tamamlanacağını duyurdu. Meclis açılır açılmaz öncelikli gündem unsuru Paris İklim Mutabakatı’nın onaylanması olacak.
Yeni yasama yılının öncelikli öbür düzenlemeleri ortasında vergi paketi ve toplumsal medya düzenlemeleri öne çıkıyor. Esnafa vergi indiriminin öne çıktığı 55 unsurluk vergi paketi yasa teklifinde, yıllık cirosu 240 bin liranın altında olan işletmelerin gelir vergisinden muaf tutulması öngörülüyor. Teklifte, meslek lisesi öğrencilerini istihdam eden patronlara 760 liralık devlet takviyesi verilmesi, kalfalık yapan lise öğrencilerinin fiyatlarının de bin 200 liraya yükseltilmesi isteniyor. Teklifin yasalaşmasıyla YouTuber olarak bilinen tüm toplumsal medya kullanıcılarının reklamlardan elde ettikleri vergiler, direkt kaynağından kesilecek.
Toplumsal medyaya kontrol geliyor
AKP, “yalan haber ve dezenformasyonla mücadele” gerekçesiyle toplumsal medya kuruluşları ile kullanıcılara kontrol ve ceza öngören yasal düzenlemeyi de öncelikli gündemine aldı. Düzenlemenin sansüre yol açacağı istikametindeki tenkitlere karşın geri adım atmayan AKP, düzenlemeyle ilgili kuruluş temsilcilerinin de iştirakiyle gerçekleştirilen toplantılar sonrasında “organize, örgütlü, belirli bir gayeye yönelik” olduğu tespit edilen toplumsal medya paylaşımlarıyla ilgili olarak ceza uygulanmasını istedi.
Yeni düzenlemede toplumsal medya paylaşımlarının kontrolü için Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu bünyesinde bir ünite oluşturulması öngörülüyor. Bu ünite, dezenformasyon niteliğinde paylaşımlarda bulunduğu belirlenen toplumsal medya kullanıcılarına 5 yıla kadar mahpus cezası isteyebilecek. Toplumsal medya kuruluşları da dezenformasyon nitelikli içerikleri 25 saat içinde kaldırmamaları durumunda ağır para cezalarıyla karşılaşabilecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli
Diyanet Akademisi geliyor
AKP’nin meclis gündemine taşımayı planladığı bir diğer düzenleme; son periyotta tartışmaların odağında olan Diyanet İşleri Başkanlığı ve din görevlileriyle ilgili. Düzenlemeyle imam, vaiz ve kuran kursu öğreticilerine “yüksek eğitim” verilmesi maksadıyla Diyanet Akademisi kurulması öngörülüyor. Düzenlemenin yasalaşması durumunda Diyanet İşleri Başkanlığı, din görevlilerini Diyanet Akademisi mezunları ortasından atayacak.
Ziya Selçuk’un istifasından sonra Ulusal Eğitim Bakanlığı vazifesini üstlenen Mahmut Özer’in mecliste yemin etmeden misyona başladığına ait tartışmaların da TBMM’nin açılışıyla son bulması bekleniyor. Özer, anayasa gereği mecliste yemin ederek misyonuna resmen başlayacak. Meclis, açılış merasiminin akabinde genel şura çalışmalarına orta verecek, 5 Ekim’den itibaren çalışmasını sürdürecek.
AKP ile MHP’nin yeni anayasa dönük çalışmaları ve fahiş fiyat uygulamalarının önlenmesine dönük hazırlanan yeni hal yasası da meclisin yeni devirde gündeminde olacak.
Hilal Köylü / Ankara
© Deutsche Welle Türkçe
