İstanbul Anadolu Yakası’ndaki 43 Alevi vakıf, cemevi, ocak bileşeni; cemevlerinin ibadethane sayılmasını, mecburî din derslerinden vazgeçilmesini ve eşit vatandaşlık temelinde maddi-manevi haklarının karşılanmasını istedi.
İstanbul Anadolu Yakası’ndaki 43 Alevi vakıf, cemevi, ocak bileşeni temsilcileri; Göztepe’de bulunan Şahkulu Sultan Dergâhı ve Cemevi’nde ortak bir basın toplantısı düzenledi. Yapılan açıklamada; Alevilerin hak taleplerini, yıllar evvel düzenlenen bir çalıştayda devlet yetkililerine ilettiği, geçen müddette hiçbir gelişme olmadığı belirtildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Yargıtay kararlarının kararlarına karşın bir uygunlaştırma yapılmadığı belirtilen ortak açıklamada, şu kıymetlendirme yapıldı:
“Türkiye genelinde aylardır cemevlerimiz ve kurumlarımız İçişleri ve Kültür Bakanlığı yetkilileri tarafından ziyaret ediliyor. Bir gereksinimimizin olup olmadığı soruluyor, son iki günde de Marmara Bölgesi’nde, İstanbul’da toplantılar yapıldı. Taleplerimizi, bizi ziyaret eden yetkililere rapor olarak verdik. Umarız, bu çalışma da öbürleri üzere yarıda kalmaz, demokratik, laik, hukuk devleti olarak halkımızın beklediği eşit yurttaşlık taleplerimiz gerçekleşmiş olur:”
Açıklamada, Alevi kurumlarının talepleri ise şöyle sıralandı:
“- Cemevlerimiz, ibadethanemizdir. Bu mevzuda yasal düzenlemelerin yapılmasını talep ediyoruz.
– AİHM kararları uygulanmalıdır.
– Yargıtay 3. Hukuk Dairesi kararları uygulanmalıdır.
– Eşit yurttaşlık temelinde maddi manevi hak ve taleplerimiz karşılanmalıdır.
– Devlet mecburî din dersleri ismi altında verdiği eğitimle asimilasyon siyasetlerinden ve Alevi köylerine cami yapma siyasetinden vazgeçmelidir.
– Kamuda işçi alımlarında ayrımcılık yapılmamalı liyakate nazaran süreç yapılmalıdır.
– Devlet tüm inançlara eşit arada durmalı inançlara ve inanç merkezlerini tanım etmemeli.
– Birçoğu devletin elinde yahut öteki kimselerce işgal altında bulunan, başta Hacı Bektaş Veli Dergâhı olmak üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğünün elindeki. Tüm Alevi inanç merkezleri, olan Şahkulu Sultan Dergâhı, Karaca Ahmet, Erikli Baba, Garip Dede vb. Alevi Bektaşi Dergâhları Alevi kurumlarına verilmelidir.
– Devlet televizyonlarında Alevi inançlarına yer verilmelidir.
– Alevilere yönelik her türlü ayrımcı tavırlar ortadan kaldırılmalı, ayrımcılık yapanlara karşı caydırıcı yaptırımlar oluşturulmalıdır. Ötekileştirilen tüm başka kümelerle birlikte Alevileri de gaye alan nefret telaffuzları, nefret kabahatleri kapsamına alınmalıdır.
– Alevilerin kutsal yerlerine yönelik yağmaya son verilmelidir. Munzur Baba, Abdal Musa, Keçeci Baba ve Alevilerce kutsal sayılan ziyaretgâhların bulunduğu yerlerde, maden, taşocağı yahut termik santral yapılmasına müsaade eden imal ruhsatı iptal edilmelidir.”
Yasal düzenleme talepleri
Alevi kurumlarının yasal düzenlemelere ait talepleri ise şöyle aktarıldı:
- “- 442 Sayılı Köy Kanunun 2 ve 91. hususlarındaki ‘cami’ ibaresinden sonra gelmek üzere; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ sözlerinin eklenmesini.
- – 3194 Sayılı İmar Kanunun 18, 27 ve 44. unsurlarında ‘ibadet yeri’ sözü değiştirilerek ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ eklenmesi.
- – 2981 Sayılı İmar ve Gecekondu mevzuatına alışılmamış yapılara ilgili ve 6785 sayılı imar kanununu bir unsurunu değiştiren Kanunun 10 ve 19 hususlarındaki ‘ibadet yeri’ sözünün değiştirilerek ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ olarak düzeltilmesi.
- – 5393 Sayılı Belediye Kanunu’ndaki ‘ibadethane’ sözü yerine; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ sözlerinin eklenmesi.
- – 2464 Sayılı Belediye gelirleri Kanunu’ndaki, İbadethane, İbadet yerleri, İbadethaneler sözleri değiştirilerek; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ olarak düzenlenmesi.
- – 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunundaki mabetler sözü değiştirilerek; ‘Camiler, ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra ve mescit’ olarak eklenmesi.
- – 6831 Sayılı Orman Kanunu’ndaki ‘cami’ ibaresine; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ ibarelerinin eklenmesi.
- – Toplu Konut ve Türk Ceza Kanunu’ndaki ‘ibadethane’ ve ‘ibadethaneler’ sözlerinin yerine; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ sözlerinin eklenmesi.”