Seçim Kanunu’ndaki tartışmalı unsurları pahalandıran anayasa hukukçusu Prof. Süheyl Batum, AKP ve MHP’nin seçim yasası değişikliğini eleştirdi; “İlk sefer bir parti yargıç garantisini kaldırmak istedi. Diyorlar ki ‘insanlar sandığa sahip çıkarsa hile olmaz’, beşerler daha nasıl sahip çıkacak?” dedi. Batun, “Hazırladığı sav edilen Fethi Yıldız ve Hayati Yazıcı diyorlar ki ‘Ne demek, en kıdemli hâkim en düzgün bilen demek midir? Bu türlü olduğunda da birçok problem doğmuyor mu’” Hangi problem doğuyor bir açıklayın bakalım. Bu kanunda da kamu faydası yoktur” diyerek sitem etti, Anayasa Mahkemesi’ne başvurulduğunda bunun iptal edileceğini savundu.
Sözcü muharriri Ruhat Mengi’nin sorularını yanıtlayan Prof. Batum, AKP ve MHP’nin seçim yasası düzenlemesini şöyle kıymetlendirdi:
“Bu yeni seçim yasası da iktidarın emelinin ne olduğunu gösteren, çok kıymetli ve hukuka, büsbütün Anayasa’ya muhalif bir yasa değişikliğidir. Bu hükümet ittifakları kendisi getirdi. “Ben kâfi çoğunluğu alamayabiliyorum, MHP düştü, ben baş edemeyeceğim” dedi ve ittifaklar yasasını getirdi. “Tamam, güzel” dedik, artık 4 yıl sonra değiştiriyor.
Artık 7’yi aşan partilerle ittifak yapan daha küçük partiler için ‘kendisi de 7’yi aşarsa Meclis’e girebilir’ diyor fakat şunu getiriyor: Bir milletvekili bile çıkarmasına mahzur olmak için, ‘seçildikten sonra partiler kendi içlerindedir, ittifak yapmış-yapmamış ayırımı yoktur, kendi aldığı oya nazaran temsilci çıkarabilir’ diyor. Mesela ‘bir yerde yüzde 3 alarak ittifaka girmişse, hiç milletvekili çıkaramayabilir’ diyor. Evvelden toplam oy üzerinden milletvekili çıkarıyordu. ‘Sen gel ittifaka, milletvekili çıkarmayacaksın ancak ben sana birtakım imkanlar sağlayabilirim ancak senin oyun da bana yazılsın’ demektir bu.
İktidar bugüne kadar bir şeyle oynayamamıştı ve en değerli konulardan biri buydu; seçimlerin yargıç garantisi altında olmasının sağlanması. Vilayet seçim şuraları “en kıdemli 3 hakim” tarafından yönetiliyordu ve ilçe seçim konseylerinde da “ondan sonra gelen en yetkili hakim” ilçe seçim heyeti lideri oluyordu. Bugüne kadar bana bir tek kişi, hatta iktidar partisi dahi göstersin, desin ki “En kıdemli hakim olmasından kaynaklanan ıstıraplar şunlar, şunlardır, kıdemli hakim koyduğumuz için şöyle bir sorun oldu” desin, bir örnek göstersin kabul ederim. Artık bunu değiştirdiler. Bizde adet haline geldi, siyasetçiler genelde hukuku “Biz düzgün davrandıktan sonra hukuk olsa ne olur, olmasa ne olur” formunda kıymetlendirir oldular. Halbuki Alman’ın, İngiliz’in, Fransız’ın bizden daha az meseleyle müsabakasının nedeni onların hukuka bağlı olmasıdır.
Diyorlar ki ‘İnsanlar sandığına sahip çıkarsa hile olmaz’, beşerler daha nasıl sahip çıkacak, siz Türkiye’den öteki sandığın üzerinde bir ay yatan bir halk gördünüz mü? Bir ay yatan halk görmedim ancak misyonunu yapmayan siyasetçi gördüm, yargı teminatı yalnızca Türkiye’ye verilmiş bir şey değildir, bütün hukuk devletlerinde vardır. Bu yargıç teminatını birinci kere bir parti ortadan kaldırmak istedi. Hazırladığı tez edilen Fethi Yıldız ve Hayati Yazıcı diyorlar ki ‘Ne demek, en kıdemli hâkim en âlâ bilen demek midir? Bu türlü olduğunda da birçok külfet doğmuyor mu’ Hangi meşakkat doğuyor bir açıklayın bakalım. Bu kanunda da kamu faydası yoktur. Anayasa Mahkemesi’ne başvurulduğunda AYM bunu iptal edecektir.”
“Seçimlerde Anayasa’nın gerektirdiği eşitliği, dürüstlüğü külliyen bozan bir unsur bu”
Batum, Cumhurbaşkanı’nın propaganda yasaklarından muaf tutulmasıyla ilgili olarak da şunları kaydetti:
“Bu da bir yol paklığı hareketidir. ‘Erken bir baskın seçim olabilir, tüm tedbirleri alalım’ diyorlar bu belirli. Artık başbakan olmadığı için o ifadeyi kaldırıyorsan cumhurbaşkanını koyman lazım, artık tarafsız bir cumhurbaşkanı değil ki parti lideri. Dünyanın bütün demokratik ülkelerinde bırakın parti lideri olmayı, bir partiden gelen cumhurbaşkanını birebir yasaklara tabi meblağlar, hatta onun konuşma mühleti partisininkine eklenir. Dikkat edin ‘parti genel başkanı’ olmadıkları halde yapıyorlar, bizde ise üstelik parti genel lideri. Seçimlerde Anayasa’nın gerektirdiği eşitliği, dürüstlüğü büsbütün bozan bir unsur bu. Hem bütün gün tek parti konuşacak, hem de bir yandan genel lideri propagandaya devam edecek.”
Röportajın tamamını okumak için .
TIKLAYIN – Anayasa hukukçusu Prof. Süheyl Batum’dan “TÜİK” çıkışı: Bu söylenenler büsbütün hukuka ve Anayasa’ya karşıt