Anayasa Mahkemesi (AYM), Kahramanmaraş’ta göçmen barınma merkezi inşaatını protesto etmek isteyen vatandaşlara valilik tarafından yasak getirilmesinin, “toplantı ve şov yürüyüşü hakkının ihlali” olduğuna hükmetti ve başvuranlara 10 bin lira tazminat ödenmesine karar verdi.
Valilik hareket yasağını 4 sefer uzattı
Resmi Gazete’de bugün yayınlanan karara nazaran, 2016’da Kahramanmaraş’ın Sivricehöyük Mahallesi’nde göçmenler için süreksiz barınma merkezi inşaatına başlandı. Barınma merkezinin çevresel ve toplumsal tesirlerinin yıkıcı olacağını ileri süren bölge halkından kimileri, inşaatın başlamasından evvel valilik, bölgenin milletvekilleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla görüşerek ve basın açıklaması düzenleyerek inşaata karşı olduklarını tabir etti.
Bir mühlet sonra valilik, Vilayet Jandarma Komutanlığının talebi üzerine barınma merkezi imalini protesto hedefli her türlü toplantı ve aktifliğin bir ay mühletle yasaklanmasına karar verdi. Devam eden süreçte de 4 kez bu kararını uzattı.
AYM 10 bin lira tazminata karar verdi
Valilik kararına karşı müracaatçılar tarafından açılan yürütmenin durdurulması davası da mahkemece reddedildi. Bu karara yapılan itirazın da reddedilmesi üzerine müracaatçılar, Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaatta bulundu.
Başvuruyu kıymetlendiren Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 34’üncü unsurunda teminat altına alınan toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Ayrıyeten, müracaatçılara 10 bin lira manevi tazminat ödenmesi kararlaştırıldı.
AYM: Toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkına müdahale
AYM’nin verdiği kararın münasebetinde, valilik tarafından müracaat konusu barınma merkezini protesto maksatlı her türlü aktifliğin yasaklanmasının toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkına müdahale olduğunun kabul edilmesi gerektiği bildirildi.
Kelam konusu hakkın da Anayasa’nın 34’üncü hususunda teminat altına alındığına işaret edilen kararda, Anayasa7nın 13’üncü unsuru hatırlatılarak, “Temel hak ve hürriyetler sadece Anayasa’nın ilgili hususlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve lakin kanunla sonlandırılabilir. Bu sınırlamalar demokratik toplum tertibinin gereklerine ve ölçülülük prensibine alışılmamış olamaz” denildi.
Valiliğin yasak kararı almasında, protesto düzenlenmesi halinde kamu sistemi ve güvenliğinin bozulabileceği tarafındaki değerlendirmeyi dayanaklar olguların bulunduğu belirtilen kararda, “PKK yöneticilerinin de” bu istikamette telaffuzlarda bulunduğu, daha evvelki bir protesto gösterisinde de şiddet olaylarının yaşandığı aktarıldı.
Bu kapsamda alınacak önlem ile müracaatçıların toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkı arasında adil bir istikrar kurulması gerektiği tabir edilen kararda, “Somut olayda sadece barınma merkezinin protesto edilmesini amaçlayan etkinlikler yasaklanmıştır. O halde yönetim, genel olarak toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkına ait müspet yükümlülüklerini yerine getirebilecek durumdadır” denildi.
Kararda, daha evvel birebir hedefle yapılan bir aktiflikte güvenlik güçlerine taarruzda bulunulmasının, bu atağa karışmamış bireyler tarafından toplantı hakkının barışçıl biçimde kullanılmayacağına dair emare olarak kullanılamayacağı anlatıldı.
Kararda, müracaatçıların toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme haklarının ihlal edildiği sonucuna varıldığı kaydedildi.