Atık kâğıt toplayıcılığıyla geçinen 5 çocuklu Roman bir ailenin tek kızı olan Elmas Arus, Bugün Roman hakları için çalışan Sıfır Ayrımcılık Derneği’nin lideri. Arus, sinema ve reklam direktörlüğü alanında da 6 belgesel ve onlarca reklam sinemasına sahip.
Arus, hayat öyküsünü Hürriyet’ten Ece Çelik’e anlattı. Amasya’dan İstanbul’a göç ettiklerin 6 yaşında olan ve başka 4 kardeşi de dahil tüm ailenin atık toplayıcılığına başladığını anlatan Arus, “Bizde meskende yaşayan rastgele birinin çalışmaması üzere bir bahis kelam konusu değil. Ben de 15 yaşına kadar kâğıt toplayıcılığı yapmaya devam ettim” dedi.
“Babam kültürel olarak kız çocuğunu okula gönderemeyeceğini düşündüğü için ‘Bari kör kalma’ diyerek bana okuma yazmayı öğretti” diyen Arus, “6-7 yaşlarındayken meskenden kaçarak çok yakındaki okula gittim. Müdürün odasında ‘Ben okumak istiyorum’ diye ağlamaya başladım. Babam da ardımdan koşuyormuş. O da odaya girdi. Müdür, ‘Çocuk okumak istiyor yazdırıver’ dedi. Bizim toplumda o devirler bir kız çocuğunun okula gitmesi uzaya gitmek üzere bir şey. Bir mucize. Babam beni okula yazdırdı. Ailenin birinci okula giden kız çocuğu oldum” diye anlattı. 13 yaşındayken nişanlandırılmak istediğini ve buna karşı çıktığını; o devir asının mahallede Aygırı (aykırı) Elmas’a çıktığını anlatan Arus, ortaokulu dışarıdan bitirdiğini lise için de babasını “Yollamazsan devlet ceza yazacakmış” diye kandırarak okuyabildiğini söyledi.
“Roman bayanların hem ellerinde hem ayaklarında prangalar var”
Akabinde Trakya Üniversitesi Radyo ve Televizyonculuk Bölümü’ne girdiğini belirten Arus, üniversite tahsili sırasında yaşadığı hayatı, meseleleri, kimliğini tanımlamaya başladığını, “Buçuk” belgeselinin fikrinin de bu sırada ortaya çıktığını söyledi. İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Bölümü’ne giren Arus, akabinde da Roman haklarını savunan Sıfır Ayrımcılık Derneği’ni kurdukları süreci anlattı; “Romanlar açısından kıymetli ilerlemeler kat ettik. Fakat hâlâ aşılması gereken çok büyük meseleler var. Roman bayanı çoklu kırılganlık yaşıyor. Ben ‘Aygırı Elmas’ olarak o toplumsal baskıyı yıkmaya çalıştım. Şayet Türkiye’de özgürlük manasında bayanların kollarında prangalar var diye düşünürsek, Roman bayanların hem ellerinde hem ayaklarında prangalar var” diye konuştu.
