Cumhuriyet Halk Partisi, AVM çalışanlarına ilişkin bir rapor hazırladı. Rapora göre, Türkiye genelinde yaklaşık 500 bin kişi AVM'lerde çalışıyor. AVM çalışanlarının en önemli sorunu bitmek bilmeyen mesai saatleri. Çalışma koşulları ise insan onurunu zedeleyici vaziyette. Günde 12 saat çalışan AVM emekçilerinin önemli kısmı hafta sonu, bayram ile resmi tatillerde izin yapamıyor ve bu sebeple sosyal hayatları kısıtlı. Yüzde 54’ü hiç tatil yapmamış. Sürekli ayakta durmak zorunda olan çalışanlarda, kas ve iskelet sistemi rahatsızlıkları yaygın. Güneş ışığı görmemekten kaynaklanan D vitamini eksikliği de sağlık sorunlarını tetikleyen etkenlerden. Sürekli denetlenme, takip edilme ve izlenme hali, yanlış yapma korkusu ile birleşince ruhsal tahribata sebep oluyor.
Bugün basına “AVM’lerde modern kölelik” başlığı ile yansıyan raporun detaylarına bakalım…
Çalışanların yüzde 56'sı 25 yaşın altında
CHP Parti Meclisi (PM) üyesi ve Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, Alışveriş merkezlerinde (AVM) yaşanan emek sömürüsüne ilişkin bir rapor hazırladı.
Çalışanların yüzde 56'sının 25 yaşın altında olduğu vurgulanan raporda “Türkiye’de genç işsizliğin her geçen gün artması, gençleri kötü koşullarda çalışmaya mahkûm ediyor” denildi.
Cumhuriyet gazetesinden Mahmut Lıcalı'nın rapordan aktardığı bilgiye göre 10 yıl önce Türkiye’de 43 AVM mevcutken, bugün bu sayı 396’ya yükseldi.
Bu alışveriş merkezlerinin 114’ü İstanbul, 38’i Ankara, 24’ü İzmir, 17’si Antalya, 15’i Bursa, 11’i Kocaeli, 11’i Muğla, 6’sı Gaziantep, 6’sı Denizli, 4’ü Adana, ve 150’si diğer illerde.
Türkiye’de ayda 2.5 milyon kişi AVM’lere gidiyor ve bu AVM’lerde çalışanların sayısı ise yaklaşık 500 bin kişi.
Günün yarısı AVM’de geçiyor: En önemli sorun çalışma saatleri…
Sabah saat 10.00’da işbaşı yapan AVM çalışanları, en erken saat 22:00'de işten çıkıyor ve yarısından fazlası sürekli mesaiye kalıyor.
Çalışanların yüzde 54.4’ü hiç tatil yapmamış.
Uzun çalışma saatleri sosyal hayatlarını da olumsuz yönde etkiliyor.
Hafta sonları ya da bayram ve resmi tatillerde izin kullanamadıkları için aile ve arkadaşları ile geçirdikleri vakit yok denecek kadar az.
Sosyal hayattan kopuk olma halleri depresyon, kaygı bozukluğu ve öfke kontrol problemlerine neden oluyor.
Düşük ücret ve uzun mesai saatlerine ek olarak kötü çalışma koşulları da insan onurunu zedeleyecek boyutta
Joe Giddens/PA
Raporda “Ücret ve çalışma saatleri konusunda problemler yaşayan AVM emekçilerinin çalışma saatleri içerisindeki koşulları da insan onurunu zedeleyecek şekilde” ifadeleri yer alıyor.
Günün yarısını işyerinde geçiren AVM çalışanlarının, gün içindeki mola hakları 1 saat 15 dakika ile kısıtlı.
Çalışanlar kameralar aracılığı ile sürekli izleniyor. Yaptıkları iş ve müşterilere karşı tavırları sürekli denetleniyor. Büyük çoğunluğunun mola harici oturması bile yasak.
Sürekli takip edilme ve izlenme hali, yanlış yapma korkusu ile birleşince ruhsal tahribata sebep oluyor.
Müşteri olsun olmasın sürekli ayakta duran ve oturmaları yasak olan AVM çalışanlarında varis, bel fıtığı, kas ve iskelet sistemi rahatsızlıkları yaygın.
Çalışan, bütün gün kapalı bir bina içerisinde gün ışığından mahrum şekilde çalışıyor.
Güneş ışığı görmemekten kaynaklanan D Vitamini eksikliği, elektrikli eşyalar nedeniyle sürekli radyasyona maruz kalma ve yoğun ses ile ışık altında çalışma hali sağlık sorunlarını tetikliyor.
