Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasını denetlemekle yükümlü Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi yarın toplanıyor. Komite, daha evvel 1413 gündür tutuklu olan iş insanı Osman Kavala’nın tahliye edilmesi tarafındaki kararlarının uygulanmaması halinde Türkiye’ye yönelik birinci kere ihlal prosedürü başlatılabileceğini açıklamıştı.
Evrensel’de yer alan habere nazaran, Civil Rights Defenders, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği, Hakikat Adalet Hafıza Merkezi, İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi, İnsan Hakları Gündemi Derneği, Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği, Research Institute on Turkey, Roza Bayan Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Yurttaşlık Derneği ortak açıklama ile Ankara’ya AİHM kararlarını uygulama daveti yaptı.
Kuruluşların ortak açıklamasının tamamı şu halde:
“Osman Kavala 1413 gündür tutuklu.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasını denetlemekle yükümlü Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, üç ayda bir yapılan rutin toplantısını gerçekleştirmek üzere yarın bir ortaya gelecek. Toplantının gündeminde Türkiye’nin ısrarla uygulamadığı Kavala kararı sebebiyle alınabilecek yaptırımlar da var.
Osman Kavala’nın ferdi başvurusunu 10 Aralık 2019 tarihinde karara bağlayan AİHM, Kavala’nın tutukluluğunun kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkını ihlal ettiğine hükmederek derhal özgür bırakılmasını istedi. Türkiye’deki hak savunucularını yakından ilgilendiren bir tespit de yapan karar, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 18. Unsuruna atıfla Kavala’nın tutukluluğunun siyasi saik taşıdığını, bu tutukluluk nezdinde bütün hak savunucularının ve Türkiye’deki sivil toplunun sesinin kısılmasının amaçlandığını vurguluyordu.
Bu kararın akabinde, Seyahat davasının 18 Şubat 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında Osman Kavala’nın da ortalarında bulunduğu dokuz sanık beraat etti. Beraat kararının akabinde tahliye edilmeyerek cezaevi çıkışında gözaltına alınan Kavala, bir gün sonra daha evvel tahliye kararı çıkan diğer bir soruşturma kapsamında tutuklandı. İkinci soruşturmaya ait iddianamenin hazırlanmasının beklendiği günlerde, 12 Mayıs 2020’de ise AİHM kararı katılaştı. AİHM Büyük Dairesi, karara itiraz eden Türkiye’nin başvurusunu reddederek kararın son olduğuna hükmetti.
Çalışma arkadaşımız Kavala’nın siyasi saikle cezaevinde tutulduğunu tasdikleyen bu karar bugüne dek uygulanmadığı üzere, o tarihten bu yana hakkında yeni bir iddianame hazırlanarak 15 Temmuz darbe teşebbüsünü düzenlediği sav edildi, casusluk suçlamasıyla karşılaştı. Bu davada da rastgele bir somut kanıta ulaşılamazken, 2021 yılının Ocak ayında da Seyahat davasında verilen beraat kararlarının istinaf mahkemesince bozulduğunu öğrendik. Bu süreçte 15 Temmuz darbe teşebbüsü ve Seyahat davaları birleşti, Kavala ve başka sanıkların yargılaması tek belge üzerinden devam etti.
Bugün geldiğimiz noktada ise Kavala’nın belgesi, kısa müddet evvel Yargıtay’dan dönen ve kamuoyu nezdinde “Çarşı davası” olarak bilinen tekrar Seyahat direnişine dair 35 sanıklı öteki bir evrak ile birleşti. Hukuksal usulsüzlükler de içeren bu birleşme kararı sonrasında çok sanıklı ve birbiriyle somut bağ taşımayan olayların bahis edildiği torba bir davaya dönüşen Seyahat evrakı, Osman Kavala’nın tutukluluk halinin uzatılması için hukuk dışı formlarda araçsallaştırılmaya devam ediliyor.
Türkiye hükümeti her ne kadar yaptığı savunmalarda bu yeni gelişmelerin AİHM kararını bertaraf ettiğini sav etse de, Bakanlar Komitesi tespit edilen ihlallerin sürdüğü görüşünü korudu. Hükümetin savlarının bilakis Aralık 2019’dan bu yana geçen süreçte Kavala hakkında yeni bir kanıt ortaya konamadı, aranan hata bulunamadı. Her türlü yargı teamülünün yerle bir edildiği bu dört yıllık süreç boyunca Kavala’nın tahliyesinin yolunu açacak her dönemeçte yeni bir mazeret yaratıldı.
Biz, imzacı insan hakları örgütleri olarak, AİHM kararının derhal uygulanarak Osman Kavala’nın tahliye edilmesini talep ediyor; aksi takdirde Komite’yi ilgili AİHM kararının uygulanması için gerekli tüm önlemleri almaya çağırıyoruz.”
AİHM, Kavala’nın derhal hür bırakılmasını istemişti
Anayasa Mahkemesi (AYM), Osman Kavala’nın Seyahat Parkı Davası’ndan tutukluluğuna yönelik başvurusunu, 22 Mayıs 2019’da reddetmişti. Bunun üzerine Kavala’nın avukatları AİHM’e başvurmuştu.
AİHM, 10 Aralık 2019 tarihli kararında Kavala’nın derhal özgür bırakılmasını istemişti.
