AYM, daha evvel verdiği hak ihlali kararlarının gereği yerine getirilmeyerek, Behzet Çakar ve Erol Eşrefoğlu (Evcil) isimli bireylerin hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi (AYM), kararlarını uygulamakta direnç gösteren lokal mahkemeleri ilgilendiren iki farklı karara imza attı. AYM, daha evvel verdiği hak ihlali kararlarının gereğinin yerine getirilmeyerek, Behzet Çakar ve Erol Eşrefoğlu’nun (Evcil) kişi hürriyeti ve güvenliği haklarının ihlal edildiği sonucuna vardı.
Bitlis’te 1994 yılında gözaltına alınan Behzet Çakar ve iki arkadaşı, avukatları olmadan yapılan emniyet ve savcılık sorgularının akabinde, “PKK üyesi oldukları ve birtakım aksiyonlara katıldıkları” argümanıyla tutuklanmış, haklarında Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (DGM) dava açılmıştı.
Davada Behzet Çakar’ın iki arkadaşı müebbet mahpusa mahkum edilmiş, Çakar’a ise 18 yıl 11 ay mahpus cezası verilmişti. 2003-2007 yılları ortasında tahliye edilen her üç sanık hakkındaki kararlar, Yargıtay tarafından bozulmuş, kapatılan Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yine yapılan yargılamada, Behzet Çakar’ın iki arkadaşı tekrar müebbet, Çakar ise örgüt üyeliği hatasından 12,5 yıl mahpus cezasına mahkum edilmişti. Bu cezaların Yargıtay tarafından onanması üzerine Çakar, avukatları olmadan sorguları yapılıp mahkum edildikleri gerekçesiyle AYM’ye başvurup yine yargılama talebinde bulunmuştu.
AYM, 13 Eylül 2018’de aldığı kararında, talebi yerinde bularak adil yargılanma hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle müracaatçının yine yargılanmasına hükmetti.
Mahkeme kararı uygulamadı
Bu karar üzerine yargılanmanın yenilenmesi ve müracaatçılar hakkındaki infazların durdurulması talebiyle Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’ne müracaat yapıldıysa da mahkeme Çakar’ın infazını durdurmadı.
Behzet Çakar da tekrar AYM’ye başvurdu. Bu ortada yine yapılan yargılama kapsamında Çakar, 10 Eylül 2019’da infazı durdurularak tahliye edildi.
Şahin Alpay ve Enis Berberoğlu hatırlatması
Daha evvel alınan kararın mahallî mahkemece uygulamaması nedeniyle ikinci sefer yapılan başvuruyu inceleyen AYM, daha evvel verdiği Şahin Alpay, Enis Berberoğlu vb öteki birtakım kararları hatırlattı.
Yargıçlar AYM’nin, ihlale husus mahkumiyet kararının ortadan kaldırılması gerektiğini belirlemesi halinde, derece mahkemelerinin ihlal kararı üzerine yine yapılacak yargılamada evvelki kararın kaldırılması konusunda rastgele bir takdir yetkisi bulunmadığına hükmetti. Özetle AYM kararının tartışmasız olduğuna vurgu yaptı.
AYM ayrıyeten, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına müdahale edilmiş olması hasebiyle Behzet Çakar’a 40 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Erol Evcil de AYM’ye başvurdu
Alattın Çakıcı’nın arkadaşı ve Nesim Malki cinayetinin azmettirici olarak tanınan, resmi kayıtlarda ismi Erol Eşrefoğlu olan Erol Evcil de hakkında mutlaklaşan mahkumiyet kararı üzerine 2015 yılında AYM’ye birinci ferdî başvurusunu yapmişti.
AYM, yaptığı değerlendirmede, tekrar yargılama yapılmasına hükmettiyse de mahallî mahkeme, mahpus cezasının infazının durdurulması istikametindeki AYM kararını uygulamayı reddetti. Bunun üzerine Eşrefoğlu (Evcil), AYM’ye ikinci sefer ferdi müracaatta bulundu.
AYM, yaptığı değerlendirmede, olayda çözümlenmesi gereken temel problemin, AYM tarafından verilen bir ihlal kararı üzerine yenilenen yargılamada infazın durdurulmamasının kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını ihlal edilip edilmediğinin olduğunu belirtti. AYM’nin Eşrefoğlu (Evcil) kararında şu tespitlere yer verildi:
“Başvurucunun argümanlarının özü, kanun kararlarının yanlış yorumlanması nedeniyle hukuken geçerli bir karar olmadan hürriyetinden mahrum bırakılması olduğundan, müracaatın bu kısmındaki tezlerin kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı kapsamında incelenmesi gerekir. Açıkça destekten mahrum olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek öteki bir neden bulunmadığı anlaşılan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait argümanın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.”
ANKA / ETO,ET
© Deutsche Welle Türkçe