Anayasa Mahkemesi (AYM), yaptığı haberler nedeniyle “hakaret” cürmünden mahkumiyetine hükmedilen gazetecinin müracaatında, “ifade ve basın özgürlüğünün” ihlal edildiğine hükmetti ve müracaatçıya 13 bin 500 lira tazminat ödenmesine karar verdi.
Resmi Gazete’de yer alan karara nazaran, Hatay’da bir mahallî gazete sahibi, bir avukat hakkında çeşitli savlarda bulunarak, 2 farklı haber kaleme aldı. Bunun üzerine avukat, gazeteci hakkında hata duyurusunda bulundu. Yargılama sonucu, Hatay 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 2 farklı yazıda geçen sözler nedeniyle gazeteciye “hakaret” hatasından mahpus cezası verdi. Kararın temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 18. Ceza Dairesi, kararı onadı. Gazeteci, hak ihlali argümanıyla Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yaptı.
Başvuruyu pahalandıran Yüksek Mahkeme, müracaatçının, “ifade ve basın özgürlüğünün” ihlal edildiğine hükmetti ve 13 bin 500 lira tazminat ödenmesine karar verdi.
Kararın münasebeti
Başvuruyu, Anayasa’nın 26 ve 28’inci hususlarında düzenlenen söz ve basın özgürlüğü kapsamında kıymetlendiren Anayasa Mahkemesi, herkesin kanıyı açıklama ve yayma hürriyetinin bulunduğuna işaret etti. Temel hak ve hürriyetlerin, sadece anayasanın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve lakin kanunla sonlandırılabileceği vurgulanan kararda, bu sonlandırmaların, demokratik toplum tertibinin gereklerine ve ölçülülük prensibine muhalif olamayacağı kaydedildi.
Olayda, müracaatçının cezalandırılmasına husus edilen sözlerin, birinci derece mahkemesi tarafından olgusal isnat olarak nitelendirildiği, gazetecinin tezlerinin hangi sebeplerle hakaret cürmünü oluşturduğuna dair kıymetlendirme yapılmadan karar verildiği anlatıldı.
“Gazetecilerin kamuoyunu yönlendirmeye çalışmaları, demokratik bir toplumda kaçınılmazdır”
Kararda, şu tespitler yapıldı:
“Gazetecilerin kamuoyunu bilgilendirmeye, hatta yönlendirmeye çalışmaları, demokratik bir toplumda kaçınılmazdır. Rahatsız edici de olsa yapılan bilgilendirme ve tenkitlerin cezalandırılması caydırıcı tesir doğurarak, toplumdaki ve kamuoyundaki farklı seslerin susturulmasına yol açabilir. Cezalandırılma korkusu, çoğulcu toplumun sürdürülebilmesine pürüz olabilir.
Birinci derece mahkemesinin, müracaatçı aleyhine davayı kabul etmesini haklı göstermek için sunduğu münasebetler, uygun ve kâfi kabul edilmemiş, müracaatçının Anayasa’nın 26. ve 28. unsurları kapsamındaki tabir ve basın özgürlüğü haklarına uygulanan sınırlamaların toplumsal gereksinime karşılık gelmediği kanaatine ulaşılmıştır.”