Bakan Koca’nın okulların açılmasıyla ilgili “velilere ya aşı ya da PCR testi zorunluluğu” açıklamasını hukukçu ve eğitimciler nasıl kıymetlendirdi?

Covid-19 salgını nedeniyle bir buçuk yıldan fazla müddettir yüz yüze eğitimden uzak kalan milyonlarca öğrenci ve veli yeni devirde okul zilinin çalmasını bekliyor. Koronavirüs’ün yine tesirini artırdığı, ‘4. pik’in konuşulduğu süreçte toplanan Sıhhat Bakanlığı Bilim Şurası, okulların açılmasıyla ilgili tavsiye kararlarını kamuoyuyla paylaştı.

Koca’nın, “Eğitim ve iş hayatının sekteye uğramaması için aşı olmazsa olmaz kural haline gelmeli. Aşı olmayanlar ise sistemli olarak PCR test sonuçlarının negatif olduğunu göstermelidir” açıklaması tartışma yaratırken; hukukçular yasal bir düzenleme olmadan beden bütünlüğü üzerinde zorlama yapılamayacağını, bunun hukuka karşıt olacağını savundu. Sağlıkçılara nazaran ise aşı tereddüttü yaşayan insanlara zorlayıcı yasaklar koymak yerine, data ve bilgi paylaşımında ikna edici bir strateji uygulanmalı.

“Ayrıntıları bir an evvel açıklanmalı”

Gazete Duvar’dan Müzeyyen Şanlı imzalı habere nazaran, Öğrenci Veli Derneği (Veli Der) Lideri Ömer Yılmaz, öğrenci velilerine yönelik aşı ya da PCR testi zorunluluğunun detaylarının bir an evvel açıklanası gerektiğini belirtti ve şunları kaydetti:

“Açıklamanın muğlak kalmaması için en kısa müddette MEB’in aşı olmayan velilerden istenen test kriterinin hangi vakit aralıklarında isteneceğini, denetlemenin nasıl ve kimler tarafından gerçekleşeceğini açıklaması gerekiyor.”

“Çok anlamsız ve orantısız bir uygulama olur”

Türk Tabipleri Birliği Okul Sıhhati Çalışma Kümesi Üyesi Dr. Tomris Cesuroğlu ise, aşı olmamış bireylerin toplumdaki dolanımını engellemeden öğrenciler üzerinden bu halde tahakküm kurmanın yanlış olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

“Aşı olmamış yetişkinlerin toplum içindeki deveranını sınırlamadan ‘çocuklarının okula gitmesini sınırlamak’ çok anlamsız olur. Aşısız bir yetişkin, devlet dairesinde çalışabiliyor, restorana gidip yemek yiyebiliyor, AVM’lere girebiliyor, bankaya girebiliyor. Bu nitekim çok anlamsız ve orantısız bir uygulama olur.”

“İlla bu bu türlü olacak deniyorsa da PCR testi hükümet tarafından fiyatsız yapılmalıdır”

Öğrenci velilerinin aşı ya da PCR testi yaptırma zaruriliği açıklamasına ait bir değerlendirmede de Eğitim İş Sendikası Genel Lideri Orhan Yıldırım bulundu. “Dünyada hiç kimsenin zorla aşı olması üzere bir görüşe katılmıyoruz” diyen Yıldırım, “Bu açıdan zorla aşı olma fikri velilerde olumsuzluk yaratabilir. Özel hastanelerde PCR testi fiyatlı yapılıyor. İlla bu bu türlü olacak deniyorsa da PCR testi hükümet tarafından fiyatsız yapılmalıdır. Burada bir zorlama var. Bu zorlamanın toplum sıhhati açısından yapıldığını halka anlatabilirler. İnsanların ikna edilerek aşılamaya sevk edilmesi gerekiyor” sözlerini kullandı.

“Bakanın telaffuzuyla yasal desteği olmayan bu karar, hukuka uygun değil”

Ankara Barosu Sıhhat Heyeti Lideri Berna Gümrükçüoğlu ise Bakan Koca’nın kelamlarının hukuksal boyutunu kıymetlendirdi. Bir genelge yahut idari buyrukla ceza koymanın mümkün olmayacağını tabir eden Gümrükçüoğlu şunları söyledi:

“Aşı, beden bütünlüğüne yapılan bir hareket. Hem ulusal normlarımızda hem de memleketler arası normlarda kişinin isteği olmadan aşı yapılması mümkün değil. Bunun fakat çocukluk çağı aşılarından çiçek aşısı istikametinden bir zaruriliği var. O da sık sık duyduğunuz Genel Hıfzıssıhha Kanunu’ndan geliyor. Onun dışında Covid-19 aşısı kanunda mecburî aşı olarak düzenlenmiş değil. Bu sebeple bireyin zarurî yapması mümkün değil; fakat Anayasa’dan devletin salgın hastalıklarla gayrette birtakım tedbirler almak üzere bir misyonu de var. Bakanın telaffuzuyla yasal desteği olmayan bu karar, hukuka uygun değil. Bu bir çeşit cezalandırma. Bu ülkenin temel temeli kanunsuz hata ve ceza olmaz.”