Bayan foto muhabirlerinin medyadaki görünürlükleri üzerine çalışmalar yapan Women Photograph isimli kuruluşun datalarına nazaran, 2020 yılında ABD, İngiltere ve Fransa basınında incelenen 8 büyük gazetenin hiçbirinde bayan foto muhabir imzalı fotoğrafların oranı yüzde 50’yi geçemedi.
Fotoğraf sanatkarları Ami Vitale, Rena Effendi ve Özge Sebzeci ise emsal bir noktadan yola çıkarak, bayan fotoğrafçıları ve foto muhabirleri medya dünyasında daha fazla görünür olmak konusunda cesaretlendirmek için “Female Gaze (Kadın Bakışı)” isimli stantta bir ortaya geldi.
212 Photography Istanbul’un 2021 programına ek olarak hazırlanan stant için BBC Türkçe’ye konuşan Ami Vitale, “Kariyerimin birinci on yılında dünyanın dehşetini anlattıktan sonra, şiddetten çok daha fazlası olduğunu keşfettim” diyor ve ekliyor:
“En ‘umutsuz’ görünen yerlerde bile inanılmaz bir direnç ve umut var.”
Stant kapsamında bayan fotoğrafçılarla gerçekleştirilen çevrimiçi söyleşilere katılan fotoğraf sanatkarı Dilan Bozyel ise görsel dünyadaki erkek egemenliğinin, kendisinin büyüttüğü bir sorun olmadığını vurguluyor ve bu durum için “Bu, bahçemizin bir yerinde kurumuş ve kurtarılmayacak bir düşünce” benzetmesini yapıyor.
“Yaban otlarını ehlileştirip kendi fikirlerimizle buluşturacağız”
Bozyel, medyadaki kendi tahlilini, “Kurumuş bölge haricinde bütün alanı yeşil ve rengarenk çiçeklerle kaplayıp, kurumuş alanda çıkacak yaban otlarını ehlileştirip, kendi niyetlerimizle buluşturmak fikrindeyim” diye anlatıyor.
Sanatçı, fotoğrafçılıkla ilgilenecek bayanlara, “Kimsenin size karışamayacağı bir alan, makinanızı alın ve çıkın” diyerek teklifte bulunuyor.
“Kendim güzelim fakat yazgım değil”
Özge Sebzeci ise stantta “Güzelim Lakin Kaderim” ismini verdiği serisindeki fotoğraflarıyla savaş ve göçün gerçeklerinden etkilenmiş kız çocuklarına odaklanıyor.
Sebzeci, serisinin başlığını şu sözlerle açıklıyor:
“Bu projeye başladığımda kıssanın iki tarafını anlatmak istedim: Kimi kızlar reşit olmayan evliliklere maruz bırakılırken, kimileri ise eğitim görebiliyorlardı. Aile baskısı ve üzerine de pandeminin tesirleri de etkilenince geçen yılki durum daha da berbatlaştı. Takip ettiğim kızların birçok çocuk yaşta evlendirildi.
“Serginin başlığı da o denli bir kızdan, alışveriş yaptığım Suriyeli bir kızdan geldi. O kız, ‘Kendim güzelim lakin yazgım değil’ dedi.”
“Kelebekler gibi”
Renna Effendi ise Bakü ve etrafında çektiği ve “Akışkan Diyar” başlığıyla bir ortaya getirdiği fotoğraflarının ilhamını çocuk yaşta kaybettiği babasından alıyor.
Bir böcekbilimci olan babasının 30 binin üzerinde kelebeği araştırdığını tabir eden Effendi, “Bana nazaran bu beşerler tıpkı kelebekler üzere. Kırılganlar; yaşadıkları kurallar çok sıkıntı, ve hoşlar. Bu kelebekler de tabiatın ve etrafımızdakilerin kırılganlığını yansıtıyor” diyor.
7 Kasım tarihine kadar Kadıköy’deki Müze Gazhane’de gezilebilecek stant, fotoğrafın değişen rolüne ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği çerçevesinde ortaya çıkan tartışmalara odaklanıyor.
