Bilim Konseyi üyesi Prof. Dr. Levent Akın, kademeli olağanlaşma sürecinde vilayetlere ve bölgelere nazaran farklı adımlar atılabileceğini söyledi. Akın, “Bakanlık en fazla artış olan vilayetler, en fazla olay görülen vilayetleri ilan ediyor. Bölgelerdeki ya da vilayetlerdeki olay sayılarının hastalık suratlarına nazaran de olağanlaşma adımları atılabilir” dedi.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Uzmanı ve Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Levent Akın, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının seyriyle ilgili olarak değerlendirmelerde bulundu.
‘Aktif olay sayısını bilmemiz gerekir’
Nisan ayında olay sayısının 60 binlere ulaştığını ve bu doğrultuda birtakım kapanma tedbirlerinin alındığını anımsatan Akın, “Bu tedbirlere bağlı, vatandaşın da biraz daha dikkatli olması ve aşının da bir ölçü tesirli olması nedeniyle olay sayımızda düşme oldu. Bu kıymetli bir düşmeydi. Gelinen nokta âlâ bir nokta üzere gözükmekle bir arada tehlikeli; zira günlük yeni hadise sayısı hastalığın ne kadar yayıldığı hakkında bilgi verir; ancak hastalığın toplumda yarattığı tehdidi değerlendirebilmek için aktif olay sayısını bilmemiz lazım. Bakanlığın yayımladığı datalara nazaran etkin olay sayımız yaklaşık 300 bin civarında. Bu şu manaya geliyor; şu anda Türkiye’de tespit edilmiş ve hastalığı bulaştırma özelliği olan 300 bin kişi var. Türkiye için bu çok büyük bir tehdit. Bu yüzden de bizim tedbirleri sürdürmemiz lazım” diye konuştu.
Akın, tedbirleri sürdürürken toplumdaki toplumsal, ruhsal ve ekonomik tesirlerin de dikkate alınması gerektiğini kaydederek şunları söyledi:
“Bu nedenle olağanlaşmaya geçilirken kademeli olarak yapılması lazım. Vakit zaman bakanlık en fazla artış olan vilayetler, en fazla hadise görülen illeri ilan ediyor. Buna bağlı olarak da bölgelerdeki ya da vilayetlerdeki hadise sayılarının hastalık suratlarına nazaran de olağanlaşma adımları atılabilir. Bu olağanlaşma geçen sene 1 Haziran’da olduğu üzere ya da mart ayının başında olduğu üzere her yerin açılacağı manasına gelmez. Bilhassa bu bahar günlerinde yaza hakikat yaklaştığımız günlerde açık alanların kullanımına biraz daha fazla müsaade verilebilir. Ancak müsaade verilirken de, kesinlikle ara kurallarının iyi uygulanması lazım.
Parkların, kıyıların kullanılması, varsa geniş çay bahçeleri ya da lokantaların büyük bahçeleri üzere yerlerde önemli manada seyreltilmiş yalnızca kelamlı değil ‘bende 50 kişilik yer var, 15 bireye indirdim’ diye değil, hakikaten masa aralıklarının en az 2-2,5 metre olacak formda düzenlenmesi lazım. Bu tedbirleri biraz daha uzatmakta tahminen fayda var. Zira bizim dediğim üzere 300 bin faal olay sayısının çok aşağılara düşmesi lazım. Günlük yeni hadise sayısının 5 bine kadar düşmesi şu an için kâfi değil. Etkin olay sayısının kesinlikle düşmesi gerekiyor.”
‘Bakanlığın kıymetli hazırlıkları var’
Kademeli olağanlaşma kapsamında öncelikle perakende denilen çantacı, ayakkabıcı, telefon satıcıları üzere yerlerin açılmasının şu evrede çok büyük külfet olmayacağını kaydeden Akın, şöyle devam etti:
“İnsanlar istese de istemese de toplumsal uzaklıklar daralır. Buraları düşündüğünüz vakit yüklü olarak insanların toplumsal olarak vakit geçirdiği kafeler üzere yerler geliyor. Kafelerde oturma müddetiniz bir su içip kalkma üzere olmuyor. Çoklukla buralarda 2-3 saat oturuluyor, sohbet ediliyor. Beşerler bir şey yiyip içtiği için maske de kullanmıyorlar. Kafe üzere uzun oturulan yerler açılmayabilir.
Lokantaların açık alanları varsa tahminen buralar kullanılabilir; lakin vakit zaman şöyle imajlar de görüyorum. ‘Benim açık alanım yok; lakin kaldırıma koyuyorum’ diyor. Lakin kaldırıma bakıyorsunuz iç içe, insanlar da oradan geçiyor. Kalabalıklaşmanın olmayacağı biçimde; ancak toplumun psiko-sosyal özelliklerine yardımcı olacak, iktisada de kısmi katkısı olacak halde birtakım yerlerde düzenlemeler yapılması lazım. Bununla ilgili bakanlığın kıymetli hazırlıkları var. Bu hazırlıkların bir kısmının kesinlikle uygulanacağını varsayım ediyorum.”
‘Önlemleri çok hafif gevşetmeler yaparak daha da uzatmak lazım’
Akın, hala Türkiye’de hadise sayılarının çok düşmüş durumda olmadığını bildirerek, “Toplam faal hadise sayımız çok yüksek. Bu nedenle önlemleri biraz daha tahminen çok hafif gevşetmeler yaparak daha da uzatmak lazım. Topluma da ‘bu iş bitti’ mesajı vermememiz lazım” diye konuştu.