Birgün gazetesi muharriri Bahadır Özgür, bugünkü yazısında Kamu İhale Kanunu’nun 21/B unsuru ile artık bütünüyle ‘hırsızlık yasası’na dönüştüğünü yazdı. Kanunda yapılan 3 cümlelik değişikliğin akabinde iki yılda 78 şirkete 143,1 milyar liralık ihale birden verildiğini yazan Özgür, “İştah açıcı pastadan 5’li çeteye düşen hisse şöyle: 15,4 milyar lira Kalyon, 7,9 milyar lira Kolin, 3,5 milyar lira Cengiz, 2,4 milyar lira Limak, 1,6 milyar lira Makyol. İhalelerin yükselen yıldızları ise şunlar: 28,3 milyar lira Taş Yapı, 17,3 milyar lira Doğuş, 16,1 milyar lira Yapı ve Yapı, 4,2 milyar lira Özaltın” diye yazdı.
Özgür, “Bu soygun lakin romanlarda olur!” başlıklı bugünkü yazısında Kamu İhale Kanunu ve büyük şirketlere verilen ihalelere yer verdi.
İhale Kanunu’nun ‘halk düşmanı yasa’ haline geldiğini yazan Özgür, “Bakın Meclis’ten pek ‘demokratik’ yollarla geçirilmiş birkaç cümlelik değişiklikle, milyarlarca liralık kamu kaynağının adresi nasıl belirlenebiliyor” diye yazdı.
Özgür yazısına şöyle devam etti:
“İhale Kanunu’nda üzerine oldukça konuşulan bahis meşhur 21/B hususu. Hani olağanda harikulâde hallerde, acil mal ve hizmet alımlarını kapsaması gerekirken, iktidarın istediği şirketi çağırıp ihale dağıtmasının aracına dönüşmüş olan unsur. Türkiye’de bütün bir siyasi rejim bu husus üzerine inşa edildi denilse yeridir. Onlarca şirketi, yüzlerce taşeronu ve koca bir partiyle bürokrasisini besleyen paranın ana kaynağı burası.
Birinci değerli değişiklik 20 Kasım 2008’de yapıldı. Hususa “b, c ve f bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zarurî değildir. En az üç istekli davet edilerek teklif vermeleri istenir” cümlesi eklendi. Malum, sonrasında 5’li çetenin yükselişine, mega projelere filan şahit olduk. Ancak tıpkı vakitte siyasi bir dönüşüme de.
İkinci kritik değişiklik ise 10 yıl sonra, ülkede kriz patladığı günlerde, 16 Mayıs 2018’de oldu. Hususa, “yapım tekniği açısından özellik arz eden yahut yapı yahut can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından acilen yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde” cümlesi iliştirildi. Aslında 2008’de kanunda yapılan oynama sayesinde iktidar ihaleleri istediğine rahatça verirken, niçin bu türlü bir değişikliğe gereksinim duydu pekala?
Zira hırsızlık malının servete dönüşebilmesi için hukukun büyülü elinin bir biçimde değmesi gerekir. Öteki türlüsü ismi hatadır zati. Değişikliğin emeli, “yapım tekniği açısından özellik arz eden” cümlesiyle demiryollarını yeni rant kapısına çevirmekti. Devamındaki “can ve mal güvenliği” cümlesi ise inşaatçıların yarım bıraktığı, yağış vb. nedenle çöken yollardan, tünellerden bir sefer daha kar etme dileğinin tek kalemde ‘yasallaştırılması’ydı. Ortada kavakları da ırmağa dikmiş oldular yani.
Değişiklikten sonraki iki yılda 160 ihale, 78 şirkete dağıtıldı. Toplam bedel tam 143 milyar 120 milyon 425 bin 682 lira. İştah açıcı pastadan 5’li çeteye düşen hisse şöyle: 15,4 milyar lira Kalyon, 7,9 milyar lira Kolin, 3,5 milyar lira Cengiz, 2,4 milyar lira Limak, 1,6 milyar lira Makyol. İhalelerin yükselen yıldızları ise şunlar: 28,3 milyar lira Taş Yapı, 17,3 milyar lira Doğuş, 16,1 milyar lira Yapı ve Yapı, 4,2 milyar lira Özaltın.”
Özgür, dağıtılan ihalelerle “yolsuzlukla, usulsüzlükle tanım edilemeyecek kadar güçlü bir kara delik yaratıldığını” yazdı.
İhale Kanunu’nda yapılan değişikle dağıtılan ihalelerden yalnızca Özaltın İnşaat’a verilen yol ihalesinin 2021 yılında Danıştay tarafından iptal edildiğini yazan Özgür, şöyle devam etti:
“Gerekçe neydi biliyor musunuz? 21/B’de yapılan değişiklikte yer alan “can ve mal güvenliği” gerekçesiyle sunulan ‘aciliyet’ kuralına uygun bulmaması. İş bitirilme mühleti 900 gün olan ihalenin, ne cins bir “aciliyet” taşıdığına mana verilememişti. Meğer 78 şirkete hisse edilen o 160 ihalenin tamamında birebir kural bulunuyordu. Geçmiş 15 yılda verilenleri saymıyoruz üstelik.
Yazının tamamını okumak için
