Bloomberg, 14 Mayıs seçimlerine günler kala Türkiye’nin İstanbul dışındaki etraf büyük kentlerinde ve yurt dışında seçim tercihlerini sorguluyor. Erdoğan için, ‘Yıllardır ekonomik kaos yaşayan kızgın seçmenlerle karşı karşıya’ denilirken, iktisattaki meselelerin ana başlık olduğu dikkat çekerken, bilhassa yurt dışında bu görüşün tam yer bulmadığı görülüyor. Anketlere nazaran, Erdoğan’ın birinci tıpta zafer elde etmesinin mümkün olmadığını söylerken, enflasyonun aşikâr kısımlarda hayal kırıklığı yarattığına da dikkat çekiyor.
Türkiye’de ve yurt dışında seçmenlerin nabzını tutan Bloomberg, Erdoğan’ın tekrar seçilmesinin önünde mahzurlar olduğunu söylüyor.
Son yıllarda hızlanan enflasyonla yaşayan çalışan kesim ve gelecek tasası taşıyan gençlerin yanında yurt dışında gurbetçiler üzerinde geçmiştekine nazaran azalan tesirin görüldüğü belirtilirken, yaklaşık 20 yıldır ülkeyi yöneten Erdoğan’ın ülkedeki dertlerden ötürü, 14 Mayıs seçimlerinde birinci cinste fazla oy alamayacağını öngörüyor.
Bugüne her seçimde Erdoğan’a oy verdiği belirtilen bir esnafın telaffuzlarına yer verilirken, iktisat nedeniyle bu seçimlerde oyunun renginin değiştiğini söylediği belirtiliyor.
Son yıllardaki yüksek enflasyon, bilhassa İstanbul ve büyük kentlerde yüzde 100’ü aşarken, 2022 sonlarında ülkede yüzde 85 ile tepeye ulaşmıştı. Bu ay yüzde 50’nin altına düşen enflasyonda, konut, otomobil, besin fiyatlarının birkaç yıl içinde yaklaşık 4 katına çıktığına dikkat çekiliyor.
Bu durumun dünyada artan enflasyondan çok ülkede uygulanan para siyaseti ve iktisat idaresi olduğu düşünülüyor. Son seçimden bu yana TL dolar karşısında kıymetini yüzde 75’ten fazla kaybederken, yabancı yatırımcıların da gitmesine neden oldu.
Ekonomistler, Türkiye’nin durumunu “yanlış giden iktisat deneyine” bağlıyor.
Halk ortasında ‘hayal kırıklığı’ olduğu gözlemlenirken, Erdoğan’ın geniş bir muhalefet koalisyonu karşısında olduğuna ve Kılıçdaroğlu karşısında birinci cinste zafer kazanmasının beklenmediği belirtiliyor.
Bloomberg’den Fırat Kozok, Çağan Koç ve Selcan Hacaoğlu, ekonomi için kritik kıymetteki kentlerden Bursa, Eskişehir, Balıkesir, Çanakkale ile yurt dışında en büyük seçmene sahip olunan Berlin’de Türklerle yaptığı görüşmelerde, toplumsal kıymetler, yaş ve fiyat konusunda derinden bölünmüş bir görünüm olduğunu aktarıyor.
Yaşlı ve muhafazakar seçmenlerin Erdoğan’a bağlılığının çoğunlukla sürdüğünü, fakat yoksul ve genç seçmenlerde hayal kırıklığı olduğunu iletiyor.
2002 sonunda iktidara gelen Erdoğan’ın, Türkiye’de çok partili sisteme geçilen 1946 yılından bu yana en uzun siyasi istikrar yaşayan yönetici olduğu belirtilirken, 2018’de geniş yetkilere sahip bir cumhurbaşkanlığı sistemine geçilerek otoriter bir idare sergilediği belirtiliyor.
14 Mayıs seçimlerinde adayların kazanmak için oyların yüzde 50’sinden fazlasına gereksinimi olduğu vurgulanırken, birinci çeşitte bu gerçekleşmezse iki hafta sonra yapılacak olan ikinci tıpta gerçekleşecek.
Son yıllardaki iktisat ve otoriterleşme gençleri ve büyük kentlerde yaşayanları daha çok etkiledi.
Eskişehir’de bir üniversite öğrencisi, Erdoğan’ı destekleyenleri anlamadığını belirterek, ‘Öğünlerimizin maliyetini hesaplıyoruz, tasarruf etmek için kimi günler öğlen yemeğini atlıyoruz’ dedi.
Yurt dışında Adana’dan Almanya’ya göç eden ve eğitim alan 24 yaşında Berlin’de iş arayan bir gencin ‘Türkiye’de hükümet değişirse, ülkeme geri dönüp eğitim aldığım işi yapmak isterim’ dediği iletildi.
Yine de yurt dışında yaşayan ve birden fazla Almanya, Hollanda, Fransa ve Belçika’da bulunan yaklaşık 4 milyon Türk seçmen ortasında bu görüşün yaygın olmadığı belirtiliyor.
Avrupa’da Erdoğan tersi çoğunluğun sol görüşlü ve Kürt kökenli 3. jenerasyon gurbetçi seçmenler olduğu iddia edilirken, 40 yıldır Berlin’de yaşayan 81 yaşındaki kasap çalışanının, ‘Erdoğan’ın partisinin destekçisiyim. Bundan çekinmiyorum” sözlerine de yer verildi.
Ekonomideki problemlerden sorumlu tutulmasının yanında Erdoğan’ı güçlü ve kurtartıcı olan gören bir bölümden de bahsediliyor.
Balıkesir’de bir esnafın, ‘Erdoğan’ın elinde olmayan sebeplerden ötürü ekonomik bir sakinlik yaşandı’ tabirlerinin yanında ‘Ama tıpkı vakitte bunu düzeltebilecek olan da o’ kelamları dikkat çekiyor.
