Brezilya, kalabalık yerli halklarıyla etnik olarak çok kompleks bir ülke. Bu nedenle ülkede yerli halkların siyasi, ekonomik ve mülkiyet haklarıyla ilgili pek çok tartışmalı meseleler ortaya çıkabiliyor. Geçtiğimiz günlerde ülkenin Temsilciler Meclisi, yerli halkların cet toprakları üzerindeki haklarını gasp edebilecek bir maddeyi oyladı. Pekala bu yasa nedir ve Brezilya yerli halkları ne üzere problemlerle karşı karşıya?
Detaylar içerikte!
Brezilya geçtiğimiz günlerde yerlilerin cet toprakları üzerindeki haklarını sınırlayacak çok enteresan bir yasa teklifinini meclisten geçirmeye hazırlanıyor.
Kongrenin alt kanadı olan Temsilciler Meclisinde yerlilerin cet toprakları üzerindeki haklarını sınırlamayı öngören yasa tasarısı oylandı.
Yasa tasarısı mecliste oylandığı sırada Brezilya’daki Guarani yerlileri Sau Paulo kentinde şov düzenleyerek yasa teklifini protesto etti.
Temsilciler Meclisinde yapılan oylamada, yerli halkların, cetlerinin toprakları üzerindeki haklarının kısıtlanmasını öngören yasa tasarısı 155’e karşı 283 oyla geçti.
Yasa tasarısı oylanırken ülkedeki pek çok yerli küme Sau Paulo kentindeki otoyolu trafiğe kapattı. Polisler ise protestoculara tazyikli su ve göz yaşartıcı gazla müdahale etti.
Durum böyleyken ülkenin dört bir yanından gelen yerli kümeler yasa teklifini protesto etmek için hareket hazırlığında. Protesto hareketlerinin Lula da Silva’nın Güney Amerikalı başkanlarla bir ortaya geldiği başşehir Brasilia’da yapılması planlanıyor.
Brezilya Etraf Bakanlığı ve Yerli Halklar Bakanlığının birtakım yetkilerini kısıtlayan düzenlemeleri içeren yasa tasarısının uygulamaya geçmesi için Senatonun akabinde Devlet Lideri Lula da Silva’nın da onayı gerekiyor.
Yerli Halklar Bakanı Sonia Guajajara yasanın onaylanmasının akabinde Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Yerli halklara ve etrafa yönelik önemli bir atak olan bu yasa, Temsilciler Meclisi tarafından onaylandı.” sözünü kullandı.
Yerli Halklar Bakanı Guajajara, yaptığı açıklamalarda ülkedeki yerli halkların hayatları için savaşmayı sürdüreceklerini ve pes etmeyeceklerini belirtti.
Söz konusu yasanın içeriği ise hayli tartışmalı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yaptığı açıklamaya nazaran yasa tasarısı, yerli halklar şayet 5 Ekim 1988 tarihinden bu yana cet topraklarında bulunmamışsa ailelerinden kalan toprakların tapularını almaları engellenecek.
Neden bu tarih sorusuna gelince, 5 Ekim 1988 tarihi, Brezilya’nın mevcut anayasasının kabul edildiği gün olarak karşımıza çıkıyor.
Brezilya’da yaklaşık 900 bin yerli yaşıyor ve bu yerlilerin de yaklaşık yüzde 60’ı Amazon yağmur ormanlarında ikamet ediyor.
Ülkenin yerli halkları, bilhassa çiftçilerin ve kerestecilerin cet topraklarını gasp ettiğini sav ederek kendi topraklarını savunmaya geçmeye hazırlanıyor.
Siyasi mesleği boyunca gelir eşitsizliği, yoksullukla uğraş ve Amazon ormanlarını korumak konusunda çalışmış bir siyasetçi olan ve 2023 yılının Ocak ayından beri Brezilya Devlet Lideri olan Lula’nın maddeyi onaylayıp onaylamayacağı ise merakla bekleniyor.