Hayvanlar, etrafın korunmasında ve gezegenimizdeki ömrün sürmesinde hayati bir rol oynadıkları için tabiatın beşerlerle eşit derecede değerli bir modülünü oluşturuyor. Lakin, daima olarak insanların berbat muamelesine maruz kalıyorlar, global ısınma ve insan faaliyetleri nedeniyle habitatlarını kaybediyorlar. Günümüzde yüzlerce çeşit jenerasyonu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor. Yaklaşık 100 yıldır her yıl 4 Ekim’de kutlanan Dünya Hayvanları Muhafaza günü ile global olarak hayvanların yaşadığı problemlere karşı farkındalık yaratılması amaçlanıyor. İşte tarihçesinden, günümüzde hayvanların yaşadığı sorunlara 4 Ekim Dünya Hayvanları Müdafaa Günü hakkında bilinmesi gereken her şey…
Ekosistemdeki tüm canlılar tabiatın ekolojisini dengelemek için bir ortada var olur. Kimi hayvanlar döngüden besinleri çıkarmamıza yardımcı olurken, kimileri da bozunma, karbon ve azot döngüsünü hızlandırır. Bizler beşerler olarak, onların katkısını ihmal etmemeli ve dünyayı tüm hayvanlar için daha yeterli bir yer haline getirmeye çalışmalıyız. Bu kapsamda, yaklaşık yüzyıldır her yıl 4 Ekim’de kutlanan Dünya Hayvanları Muhafaza Günü, global çapta hayvanların refah standartlarını yükseltmeyi amaçlıyor.
Dünya Hayvanlar Günü, her yıl 4 Ekim’de hayvanlara daha yeterli muamele edilmesini savunan ve hayvan refahı hareketinde çalışan insanları bir ortaya getiriyor. Birinci Dünya Hayvanlar Günü, 24 Mart 1925’te Almanya’nın Berlin kentindeki Spor Sarayı’nda gerçekleşti. Mensch und Hund’un (İnsan ve Köpek) muharriri ve hayvan aktivisti Heinrich Zimmermann tarafından düzenlenen aktifliğe 5 binden fazla kişi katıldı. 1929’da Dünya Hayvanlar Günü birinci sefer 4 Ekim’de kutlandı, zira Spor Sarayı 24 Mart’ta müsait değildi.
4 Ekim, birebir vakitte Hristyanlıkta ekolojinin ve hayvanların kollayıcı sevgilisi Assisili Francis’in bayram günü olarak kutlanıyor. Bugünde Katolik ve Anglikan kiliseleri hayvanları kutsayan merasimler düzenliyor. Tabiatın “Tanrı’nın aynası” olduğuna inanan Assisili Francis tüm hayvanları “kardeşleri” olarak isimlendirdi ve hatta kuşlara vaaz verdi. Ayrıyeten insanın, hayvanları ve doğayı muhafaza misyonu olduğuna inanıyordu.
Günümüzde Dünya Hayvan Günü artık milliyet, din, inanç yahut siyasi ideolojiye bakılmaksızın birçok ülkede çeşitli formlarda geniş çapta kabul ediliyor ve kutlanıyor. Başlangıçta, 4 Ekim Dünya Hayvanları muhafaza günü sırf Almanya, Avusturya, İsviçre ve Çekoslovakya’daki beşerler tarafından kutlandı. Mayıs 1931’de İtalya’nın Floransa kentindeki Memleketler arası Hayvanları Müdafaa Kongresi toplantısında, Zimmerman’ın 4 Ekim Dünya Hayvanları Günü’nü kozmik bir kutlama yapma önerisi oy birliği ile kabul edildi.
4 Ekim’de tüm dünyada binden fazla aktiflik düzenleniyor. Dünya Hayvanlar Günü, Andorra ve Avustralya’dan ABD ve Zimbabve’ye kadar 70’den fazla ülkede kutlanıyor.
Günümüzde hayvanların karşılaştığı sıkıntılardan kimileri
Dünya Hayvan Günü’nde hayvan hakları için farkındalık oluşturmak emeliyle, Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu birçok ülkede barınak günleri, sahiplendirme ve bağış emeliyle birçok aktiflik düzenleniyor. Dünyanın dört bir yanından aktivistler günü, hayvanların karşılaştığı en acil problemlerden kimilerine dikkat çekmek için kullanıyor.
Bu sıkıntılardan kimileri ise şu biçimde;
Her yıl ABD’de yaklaşık 6,5 milyon evcil hayvan ABD hayvan barınaklara terk ediliyor. Bu hayvanların 1,5 milyonuna ötenazi uygulanıyor (670.000 köpek ve 860.000 kedi).
Türkiye’de ise hayvan aktivistlerinin baskısına karşın başıboş hayvanlar için yapılan yalnızca 120 barınak yer alıyor. Türkiye’de 50 kadar profesyonel ve büyük çaplı barınma merkezi, 70 tane de küçük çiftlik bulunuyor. Bu barınaklarda 6-7 bin hayvanın kaldığı kestirim ediliyor lakin sırf istanbul’da yaklaşık 200 bin başıboş hayvanın olduğu düşünülüyor.
Köpek balıkları insanlardan daha çok korkuyor
Köpek balıkları bizim onlardan korktuğumuzdan çok daha fazla insanlardan korkuyor. Marine Policy mecmuası, her yıl yaklaşık 100 milyon köpek balığının beşerler tarafından öldürüldüğünü açıkladı. Florida Tabiat Tarihi Müzesi’nin Milletlerarası Köpekbalığı Hücum Dosyası’na nazaran, köpekbalıkları her yıl yaklaşık altı insanı öldürüyor.
Hayvanlar üzerinde yapılan testler uzun vakittir hem tıp hem de kozmetik alanlarının bir kesimi oldu. Ne yazık ki kimi laboratuvarlar hayvanları fecî şartlarda tutuluyor ve bilimsel bilgi ve yenilik ismine onları makûs tecrübelere maruz bırakıyor.
Orangutan habitatının yüzde 90’ından fazlası yok oldu
Global ısınma hem insanları hem de hayvanları etkiliyor ve ormansızlaşma bu durumu çok daha berbat hale getiriyor. En ziyanlı ormansızlaşma uygulamalarından biri, dünyadaki birçok eserde kullanılan palmiye yağının hasat edilmesinden kaynaklanıyor. Bu nedenle son yirmi yılda orangutan habitatının yüzde 90’ından fazlası yok oldu.
Global iklim değişikliği nedeniyle tehlikede olan öbür hayvanlar ortasında ise kutup ayıları, gergedanlar, filler ve kaplanlar da dahil olmak üzere jenerasyonu tükenmekte olan ve tehdit altındaki birçok çeşit yer alıyor.
|
Artık harekete geçme vakti Bu Dünya Hayvanlar Günü’nde siz de harekete geçin. Bu kapsamda etrafınızdaki kurum ve STK’lar ile iltişime geçebilirsiniz. Kapınızın önüne su ve yemek kapları koyarak, havalar soğurken sempatik dostlarımızın hayatta kalmasına yardımcı olabilirsiniz. |