Gökçer Tahincoğlu
CHP Genel Lider Yardımcısı Yıldırım Kaya, Ulusal Eğitim Bakanı’na yönelttiği, fakat hiçbirine karşılık alamadığı “eğitimdeki tarikatlaşma” tezlerine ait 17 soru önergesine bahis olan olayları T24’e anlattı. Kaya, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nda yaşanan değişimden kapatılan köy okullarının kimi tarikat ve cemaatlere tahsis edildiği argümanlarına uzanan gelişmeleri anlattı, çarpıcı tezlerde bulundu.
Kaya, Ulusal Eğitim Bakanı Mahmut Özer’in şimdi TBMM’de yemin etmemiş olmasına karşın, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yoluyla bakanlıktaki takımları değiştirmeye başladığını, eski bakan Ziya Selçuk devrinde yapılmayan kimi atamaların da bu süreçte yapıldığını söyledi. Yeni bakanın, birtakım takımlara, Işık cemaatine yakın isimleri getirdiğini öne süren Kaya, bakanlıkta farklı tarikatlar ortasında alan kapma savaşları yaşandığını savunurken “İnşaat ve yapı işlerine bir tarikat, insan kaynaklarına bir tarikat, yurt dışı eğitim daire başkanlığına diğer bir tarikat bakıyor” dedi. Kaya, “eğitim alanında daha evvel aşağıdan üste bir değişimi deneyen iktidarın artık sistem değiştirdiğini ve üstten aşağıya bir modelle cumhuriyet ihtilallerini yıkmayı amaçladığını” öne sürdü.
Öğretmenlik yıllarının akabinde EĞİTİM-SEN’in kurucusu ve birinci genel lideri olan Yıldırım Kaya, Ankara Milletvekili olarak parlamentoya girdi ve eğitim siyasetlerinden sorumlu CHP Genel Lider Yardımcılığı misyonunu üstlendi.
T24 Ankara Ofisini ziyaret eden Kaya ile karşılıksız kalan soru önergelerini, 15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsünden sonra eğitim alanında yaşananları ve AKP’nin eğitimdeki 19 yıllık karnesini konuştuk. “Cumhuriyetle hesaplaşma gayreti içinde olan AKP’nin bundan ötürü da bilhassa eğitim alanına yoğunlaştığını” savunan Kaya, şunları söyledi:
“Cumhuriyetin temeli eğitimle adıldı. Cumhuriyetle hesaplaşmayı önüne koyan AKP de bunu biliyor ve bilhassa bu alana ağırlaşıyor. Ulusal Eğitim Bakanı’nın daima değiştirilmesinin sebebi de bu. AKP bu gayesine ulaşabilmek için de toplumda kabul görecek ölçülü isimleri de daha evvel bakan yaptı. Bakanların isimlerine bakarsanız, Nabi Avcı, Ziya Selçuk üzere toplumun daha ılımla bölümlerine, toplumsal demokratlara tatlı görünebilecek isimleri seçti. Eğitim dünyası, bu isimleri çok âlâ bir bakan gelmiş üzere algıladı fakat kimse şunu hesap etmedi. Dorukta Erdoğan’ın ideolojik hesapları vardı.
Erdoğan, eğitimde aşağıdan üste bir değişimi önüne koydu. Bunun için sübyan mekteplerini devreye soktu. İmam-hatiplerin yaygın biçimde açılmasını sağladı. 2013 yılına kadar da cemaatle, onun takımlarıyla Türkçe Olimpiyatları üzerinden memleketler arası eğitim kurumları açtı. ‘Abiler, ablalar’ yoluyla yetiştirilen öğretmenler, imtihanlarda çalınan sorularla yetişen takımlarla, vilayet ve ilçe idarelerinde değişiklikler yapmak istedi.”
“Toplumda örtülü direnç oluştu”
“Lakin buna karşı toplumda örtülü bir direnç oluştu. Bu değişimin önündeki en büyük pürüz veli ve öğretmenler oldu. Nedeni de Atatürk’ün attığı tohumdu. Benim ‘Anadolu Müslümanlığı’ diye tabir ettiğim bir kavram var. Anadolu insanı, hem ibadetine bağlı kaldı, hem de eğitim ihtilallerine ve cumhuriyet ihtilallerine hiçbir vakit karşı olmadı. Anadolu insanı, çocuğunun dini eğitim almasını istedi ancak tabip, mühendis olmasını da istedi. AKP’nin değişim eforuna örtülü direnç de bu yüzden oluştu. AKP’ye oy verdi ancak eğitimde bildiğini yaptı. Kırşehir’den bir akrabamız örneğin; beş kız çocuğu var, köyü terk etti, kente yerleşti. Beş kızını da okuttu. Lakin zihniyet olarak AKP’li. Çocuklarının okumadan evlendirilmesi gündeme getirildiğinde yakın akrabalarının büsbütün küstü. Çocuklarını okutmak istedi.”
“Mülteci kolejleri için neden İzmir seçildi, neden 10 bin kontenjan açıldı?”
Kaya, Gülen cemaati ile yollarını ayıran iktidarın, bilhassa 15 Temmuz sonrasında model değiştirdiğini tabir ederken, “Erdoğan, ‘eğitim ve kültür alanında başarılı olamadık’ dedi. Bunu söyledikten sonra üstten aşağıya müdahale sürecini başlattı. Vakıf üniversiteleri kurdu sorunu çözemedi, her ile üniversite açtı tekrar çözemedi. Artık de Boğaziçi, ODTÜ üzere üniversitelerin yapılanmasına müdahale etmeye başladı. AKP takımlarını buraya göndermesinin nedeni de üstten aşağıya bir dönüşümü gerçekleştirme maksadı. Aşağıdan üste olmadı. Artık karşıtını deniyor” görüşünü lisana getirdi.
Kaya, bu emelle planlı, plansız çok sayıda adım atıldığını ve Türkiye’nin dört yanında garip gelişmeler yaşandığını belirterek, şu örnekleri verdi: “9 Eylül Üniversitesi’nin rektörü Nükhet Hotar AKP’li. 21 bin 340 öğrenci kontenjanı var toplam. Fakat yabancı asıllı öğrenciler için 10 binin üzerinde kontenjan açtılar. İzmir’de ayrıyeten AB ile ortak proje yaparak yalnızca mülteci çocukların eğitimi için kolejler açıyorlar. Halbuki mülteci yoğunluğu diğer kentlerde. Lakin bu çocukları İzmir’e alıyor. Çocukların anne babalarıyla birlikte 60 bin kişi yapıyor. Bu kadar nüfusu bir kente taşıdığınızda demografik yapıyı alt üst edersiniz. Hatay’a, Kilis’e yapsa anlayacağız. İzmir’e götürmenin hedefi ne?”
“Bakan yemin etmedi ancak Işık cemaati takımlarını bakanlığa yerleştiriyor”
“Ulusal Eğitim Bakanı’nın şu anki durumu da değişiktir. Bakan daha Meclis’te yemin edemedi lakin misyona başladı. Sistem o kadar ucube ki; yemin etmemiş bakan şu anda genel müdürleri, daire liderlerini değiştiriyor. Kendi imza attığında döneceğini biliyor, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bunu yapıyor. Ankara, İzmir Vilayet Ulusal Eğitim müdürlerini değiştiriyor. Bakanlık içerisinde genel müdürlerden başladı, daire liderlerine kadar Işık cemaatinin takımlarını yerleştiriyor.
Ziya Selçuk devrinde İnsan Kaynakları Genel Müdürü yapmak istedikleri kişi Erdoğan’ın köylüsü. Selçuk bu kişiyi atamadı. Mahmut Özer geldi, geldiğinin ikinci günü bu kişiyi genel müdür yaptı. Aslında bu kişi eğitim topluluğundan yetişmiş bir isim. Yeni bakan, bu ismi atayarak istenileni yaptı ancak öbür takımlara da kendi istediklerini atadı. Lakin artık kendi takımlarına dahi tahammül edemiyor.
Bakanlıkta FETÖ yapılanması hâlâ çözülmedi. Bakanlıkta, FETÖ soruşturmasından açığa alınan, ihraç edilen yönetici yok lakin 50 bin öğretmen ihraç edildi. Öğretmen ihraç edilirken üst seviye yöneticilerin hiçbirine dokunulmadı. Artık bu vazifeden almaların, dokunmaların sebebi FETÖ’ye dokunmak için mi yoksa kendi cemaatine yer açmak için mi? Ben ikincisi olduğunu düşünüyorum.”
“Sübyan mektepleri, merdiven altı Kuran kursları…”
“Sübyan mektepleri, yalnızca Karadeniz ve İç Anadolu’da sanıyorduk. Bunlar Refah Partisi periyodunda başladı. Çok yaygın değildi. AKP gelince belediyeler eliyle çok yaygın hale getirildi. Ankara, İstanbul, Gaziantep, Samsun üzere büyük kentlerde belediyeler vasıtasıyla genişlediler. Bir sistemi kurmuşlar. İSMEK üzere kurumlar vasıtasıyla merkezden gelen eğitim anlayışını hayata geçirdiler, o programa tüm belediyeler uydu. Bir merkez açarken, birlikte sübyan mekteplerini de açtılar. Sübyan mekteplerinin, merdiven altı Kuran kurslarının yoğunluğu da kırsaldan göçüp merkeze gelenlerin yaşadığı bölgelerde yaygın.
Esenyurt’ta yüzlerce örnek var. Bağcılar’da yüzlerce örnek var. Naci Ekşi vardı. Bakanlık ve belediye başkanlığı yaptı. Kendi ismini taşıyan bir Anadolu lisesi kurdu. Bu okulu imam-hatibe dönüştürdüler. Okulun öğrencilerini diğer yere taşıdılar. Naci Ekşi davayı kazanmasına karşın hayata geçirilmedi. Nahit Tarman okulu var. Beşiktaş’taki okulu imam-hatibe dönüştürdüler. Sarıyer’den öğrenci getiriyorlar. O mahallede oturanı öteki mahalleye gönderiyorlar. Değişimi bu türlü yapmaya çalışıyorlar.”
“Açık lise öğrenci sayısı 4 milyona çıkacak”
“Lakin, vatandaş direniyor. Bu sene imam-hatip kontenjanı 42 binden 38 bine düştü. Zoraki gelen öğrenci de bir sene sonra açık liseye geçiyor. Geçen yıl 2 milyon 700 bin açık liseye giden öğrenci vardı. Bu sene sayı 4 milyonlara çıkacak. Öğrenci, LGS’de tercih yaptığında yerleşemiyor. Düz liseye gidişin önü tıkandı. Ya imam-hatibe gideceksin ya da uzaktaki okula gideceksin. Vatandaş imam-hatibe göndermek istemiyorsa çocuğunu uzaktaki okula gönderemediği için mecbur açık liseye gönderiyor. Bu da erken yaşta evlilik, çocuk personelliği ve okuldan, öğretmenden uzaklaşan öğrenci profilini ortaya çıkartıyor. Bu sefer bu çocuklar, mahallede cemaatlerin eline düşüyor.”
“Vilayet binası yerine TÜRGEV yurdu”
“Bir öteki örnek de Kırşehir’de vilayet binası vardı. Yeni valilik binası yapılıyor. Bu bina yıkıldı. Bilal Erdoğan’ın vakfı olarak bilinen TÜRGEV’in binasına dönüştürmüşler, yurt yapıyorlar. ‘Tekrar valilik binası yapacağım’ diyor, sonra TÜRGEV oraya öğrenci yurdu yapıyor. Bu, o kentin dokusunu değiştirmeye yönelik bir atak. Bunu da bakanlık ya da Kredi ve Yurtlar Kurumu vasıtasıyla yapmıyor. Yurtların kontrolü Ulusal Eğitim Bakanlığı’ndan alındı, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na verdiler.
Böylelikle kontroller öğretmenler yerine Diyanet’in elemanları ile yapılmaya başlandı. TÜRGEV ve TÜGVA, büsbütün devletten beslenen vakıflar. Bilal Erdoğan’ın rastgele bir liyakatı yok bu alanda. Fakat devletten ihale alan şirketler nizamlı formda buraya bağış yapıyorlar. Patır patır binaların yükselmesi, Kızılay’ın parasıyla ABD’de yurt yapılması izah edilebilir değil. Vatandaşa IBAN gönderiyorsun, felaket olunca Kızılay ya da AFAD, IBAN gönderiyor ancak Kızılay’dan para alıp New York’ta yedi yıldızlı yurt yapıyorsun. Hiçbiri suçsuz değil.”
“Köy okullarını tarikatlar aldı”
Kaya’nın ısrarla üzerinde durduğu bahislerin başında kapatılan köy okulları geliyor. “Köy okullarının tarikatlar tarafından paylaşıldığını, tarikatların bu okulların bulunduğu bölgelerde özel alanlar oluşturduğunu” sav eden Kaya, şunları kaydetti:
“TÜRGEV’le Medeniyet ve Pahalar Protokolü imzaladılar. Protokol kapsamında mesleksel, toplumsal, sportif kurslar düzenlenmesi planlandı. Halbuki bu vazife halk eğitim merkezlerince 80 yıldır yapılıyordu zati. Halk eğitim merkezleri burada duruyor, takım vermiyorlar. Fakat bunların yapması gereken işi TÜRGEV’e teslim ettiler. Bu sene 15 bin merkezde yetişkin eğitimi yapacaklardı bu vakıflarla. Ziya Selçuk karşı çıktı. Kapatılan köy okullarında yapmayı düşünüyorlardı. Köyde okulu kapatıyorsun, sonra yetişkin eğitimi ismi altında buraları kullanıyorsun. TÜRGEV olmadı fakat vakıflar, tarikatlar yapıyor bunu. Ziya Selçuk karşı çıktığı için uygulayamadılar lakin yapmaya çalışıyorlar. Ensar, TÜRGEV ve TÜGVA kent merkezlerine yöneldi. Tarikatların köy okullarına yöneldiğini görüyoruz. Köyleri değiştirip dönüştürme yolunu seçiyorlar. Yalova’da İlyasköy var örneğin. O köye Menzil tarikatı yerleşmiş. Büyük yerler almışlar. Bir süre sonra köylü azınlıkta kalacak.
Bunlar rastlantısal değil. Şuurlu olarak kimi merkezler seçiliyor. Arazi satın alıyorlar. Siz bir müddet sonra doğduğunuz yerde yabancı pozisyonuna geliyorsunuz. Köylerde imam var, öğretmen yok. Öğretmenin yerine yerleşiyorlar. Lakin zorlandıkları yer şu ki köylüler çocuklarını göndermiyorlar. Nedeni de şu. Taciz, tecavüz olaylarından sonra anneler, babalara karşın çocuklarını göndermemeye çalışıyor. Aydınlanmaya biz köylerden başladık, bunlar da köylerden karartmaya başladı. Kentten köyü değiştiremezsiniz. Lakin köyü değiştirdiğinizde kentleri dönüştürürsünüz. Pandemi devrinde 20 bin köy okulu kapandı. Köyde neden internet yok? Su var, elektrik var. Niçin internet yok? Bu okullara tarikatlar yerleşmeye, o bölgelerde tesirli olmaya çalışıyorlar.”
“Öğretmeni alıyor, tarikatı getiriyor”
Kaya, ilköğretimde de “tarikat” tesirinin büyük olduğunu belirtirken, şu örneği verdi: “İnsan Vakfı var. ‘Mescitsiz Okul Kalmasın’ kampanyası yürütüyor. Okuldaki toplumsal faaliyetleri de bunlarla yapmak istiyorlar. Derslere vakfın tercih ettiği imamları getiriyorlar. Öğretmeni alıyor sınıftan, yerine cemaatin ya da tarikatın elemanı geliyor. Türkiye genelinde protokol imzaladılar. Mesela Mersin’de yapılıyor. İlahiyat Fakültesi dekanı, vilayet müftüsü, Memur Sen, Diyanet Sen bu işin içerisinde. Heyet oluşturulmuş. Büsbütün siyasi bir yapılanma var.
Vilayet müftüsünün ilkokuldaki toplumsal etkinlikler programına ait söyleyebileceği ne olabilir? Kuran kursu esasen var. İmam-hatiple de yetinmiyor, bütün ilkokulları bu hale getiriyor. İlkokulda mescit olmaz. Zati Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi var. O derste tüm dinler ve ahlak bilgisi anlatılıyordu. Lakin artık artık tek bir mezhebi anlatır noktaya geldi.”
“Bakanlıkta tarikat hengamesi var…”
Tarikatların Ulusal Eğitim Bakanlığı’nda güç savaşına giriştiklerini de savunan Kaya, şunları söyledi: “Bakanlıkta üç dört farklı yapı var. Bu yapılar kavgalılar. Gece üçte genelge gönderildiği bile oldu bakan bilmeden. Köşe taşları tutulmuş. İnşaat ve yapı işlerine bir tarikat, insan kaynaklarına bir tarikat, yurt dışı eğitim daire başkanlığına öbür bir tarikat bakıyor. Bakanlıkta aslında ne bakan mevzuya hakim, ne de saraydaki Eğitim Siyasetleri Şurası hakim.
Büsbütün içeride birbirini yiyen bir süreç var. Vilayet ve ilçe ulusal eğitim müdürlüklerinde de bu türlü bir tablo var. Kaymakam ve valilerle yetki savaşları yaşanıyor. Erdoğan, üstten talimat veriyor lakin bu talimatın uygulaması da değişiyor. Her tarikat, her cemaat kendine nazaran hareket ediyor. TÜRGEV ile Ensar büsbütün farklı ayrı çalışmalar yapılıyor. Bu cemaatlerin mescitleri bile başkadır. Bakanlık o hale dönüştü.”
“Birtakım öğretmenevlerinde harem-selamlık uygulamalar”
“Artık kimi öğretmenevlerinde harem-selamlık ayrıştırması başlattılar. Yalnızca bayanların kaldığı kısımda eşinizle kalamıyorsunuz örneğin. Bu uygulamayı şimdi alenileştirmediler lakin dikkatle izliyoruz. Bilhassa öğretmenevi müdürlerinin değişimini takip edeceğiz. Bakanın bu bahisteki sessizliği de beni korkutuyor. Büyük kentlerde de okullarda sigara odası ya da öbür isim altında bayan ve erkek öğretmenlerin odalarını ayrıştırıyorlar. Eğitim-İş ve Eğitim-Sen çabucak her okulda var. Bu tıp uygulamalara reaksiyon gösterirler, garantimiz onlar.”
“Eğitim işçilerine güveniyorum”
“Tüm bu ürkütücü tabloya karşın ben öğretmenlerin ve eğitim işçilerinin cumhuriyet ihtilallerine sahip çıkacaklarını düşünüyorum. Her şey bitti, dediğimiz anda öğretmen küllerinden tekrar doğar. Eğitim işçilerine sonuna kadar güveniyorum. Şartlar sıkıntı olsa da inançları bitmedi, bitmez. 20 yılda maksatlarına ulaşamadılar.
En fazla iki yılları var. Bir nesli kaybedeceğiz tasam vardı lakin eğitim işçilerinin direnci bu tasamı da ortadan kaldırıyor. Biz bu işi başaracağız. Yokluklar içinde Atatürk başardıysa bize düşen vazife de emanetini gelecek jenerasyonlara taşımaktır.”
