CHP Bilim Platformu tarafından hazırlanan şiddet raporuna nazaran, bayanların erkek şiddetine karşı müdafaa talep sayısı, 2012’den 2020’ye yüzde 114 artışla 339 bin 792’ye yükseldi. Ayrıyeten Türkiye’nin OECD ülkeleri ortasında bayana karşı şiddetin en yaygın olduğu ülke pozisyonuna geldiği belirtildi.
CHP Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Fethi Açıkel başkanlığındaki CHP Bilim Platformu tarafından “Otoriterlik İklimi, Şiddeti ve Eziyeti Artırıyor; İtimat, Müsamaha ve Dayanışma Aşınıyor” başlıklı siyaset notu hazırlandı.
Siyaset notunda; AKP iktidarı periyodunda her alanda şiddet olaylarının yükseldiği, kutuplaştırıcı ve gaye gösterici telaffuz ve siyasetlerin gündelik hayatın her alanına sirayet ettiği ve şiddeti tetiklediği, artan sosyo-ekonomik problemlerle birlikte genel bir şiddet ve sadizm kültürüne yol açtığı tespiti yapıldı.
Bayanlardan çocuklara, mültecilerden gençlere farklı alanlarda artan şiddetin tesirlerinin ayrıntılı biçimde ele alındığı ve kişisel silahlanma artışının sayılarla ortaya konulduğu siyaset notundaki değerli data ve tespitlerin özeti şöyle:
“Türkiye, en garantisiz ülkeler arasında”
Türkiye, 41 OECD ülkesi ortasında ayrımcılığın en yüksek olduğu ülke hâline geldi. 2020 Refah Endeksi’nde, ayrımcılığa karşı yasal tedbirlerin varlığı ve toplumsal müsamaha açısından 167 ülke ortasında son 10 yıl içinde 33 sıra gerileyerek 154. sıraya yerleşti. Şiddet içeren cürümler, iç çatışmalar, mülkiyet hataları, siyasi hatalar üzerinden açısından da 167 ülke ortasında en teminatsız 147. ülke oldu. Meskende, iş yerinde, trafikte, sokakta; atak, dövme, hakaret, yaralama, öldürme haberleri gün geçtikçe çoğaldı. Sokaklarda kaos, bayana karşı şiddet ve bayan cinayetleri, çocuklara yönelik istismar haberleri, hayvanlara yönelik eziyet olayları ve nefret hataları her gün daha fazla artan formda kamuoyuna yansıdı. Dünya Memnunluk Raporu’nda 156 ülke ortasında son iki yılda 25 sıra gerileyerek 104. sıraya düştü. TÜİK’in Hayat Memnuniyet Araştırması’na nazaran ise 2020 yılında Türkiye’de yaşayan her iki yurttaştan biri kendisini mutsuz hissetti.
“Yaralama ve cinayete varan silahlı olaylar yüzde 73 arttı”
AKP hükümeti son yıllarda yürürlüğe koyduğu genelge ve yönetmeliklerle, silah edinmeyi kolaylaştırdı ve kişisel silahlanma kaynaklı şiddet olaylarının artmasına da neden olan düzenlemeler yaptı. Can ve mal güvenliğini tehdit altında hissedilmesi, Türkiye’de ferdi silahlanmanın artmasına neden oldu. Vatandaşlar tarafından silah bulundurma ruhsatı için 2019’da 13 bin 206 müracaat yapılırken; bu sayı 2020’de yüzde 34 artarak 17 bin 751 oldu. Yapılan çalışmalarda; 2011 yılında 9 milyon olduğu düşünülen ferdî silah sayısının 2021 yılı prestijiyle yüzde 85’i ruhsatsız olmak üzere en az 25 milyona ulaştığı tez edildi. 2014 yılında basına yansıyan yaralama ve cinayete varan silahlı olayların sayısı bin 499 iken, 2021’de yüzde 73 artış artışla 2 bin 592 oldu. 2021 yılına gelindiğinde birinci 9 ayda 2 bin 592 ferdi silahlı şiddet olayı yaşandı. 2021 yılında yaşanan bu olaylarda bin 470 kişi öldü, 2 bin 693 kişi de yaralandı.
“Çocuklara karşı cinsel istismar olaylarında artış”
Türkiye’de son yıllarda çocuklara karşı cinsel istismar olaylarında önemli artışlar yaşandığı görüldü. TÜİK datalarına nazaran güvenlik ünitelerine 2015’te 226 bin 625 mağdur çocuk getirilirken, 2019’da 236 bin çocuk getirildi. Mağdur olarak getirilen 100 çocuktan 15’ini ise cinsel şiddete maruz bırakılan çocuklar oluşturdu. AKP’nin siyasi hesapları, insani gereksinimlerin ve eğitimin önüne geçmedi. Birçok kontrolsüz ve çocukların temel muhtaçlıklarını karşılamak için uygun olmayan bu merdiven altı kurumlarda, ekseriyetle ailelerinden uzakta okuyan çocuklar ruhsal ve fizikî şiddet, eziyet ve cinsel istismar üzere berbat muamelelerle karşı karşıya kaldı.
“Erkekler son 10 senede 3 binden fazla bayanı öldürdü”
AKP’nin 19 yıllık iktidarında bayanlara yönelik şiddet, taciz, tecavüz ve bayan cinayetleri olayları ve maruz kaldıkların vahşetin boyutu her yıl süratle artarak ürkütücü boyutlara ulaştı. Türkiye, OECD ülkeleri ortasında bayana karşı şiddetin en yaygın olduğu ülke pozisyonuna geldi. 2021 Global Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’nda ise 156 ülke 133. sırada yer aldı. 2016 yılında bayanların yüzde 53’ü şiddeti en değerli sorun olarak görürken, 2020 yılında bu oran yüzde 66’ya yükseldi. Sivil toplum örgütlerine nazaran; erkekler son 10 senede 3 binden fazla bayanı öldürdü, binin üzerinde bayana tecavüz, yaklaşık 2 bin bayanı taciz etti. 2020 yılında, Türkiye’de erkekler 300 bayanı öldürdü. 171 bayan, kuşkulu formda meyyit bulundu. 2012’de 139 bin olan muhafaza talebi sayısı, 2020 yılına geldiğinde yüzde 114 artışla 339 bin 792’ye yükseldi.
“2020 yılında 22 milyon 735 bin 267 hayvan azap gördü”
Türkiye, Sessiz Hayvan Zulmü Endeksi’nde gösterdiği berbat performans nedeniyle 50 ülke ortasında 33. sırada yer aldı. Sırf 2020 yılında 22 milyon 735 bin 267 hayvan azaba maruz bırakıldı.
“Kültür çatışmaları toplumsal tansiyonu ve şiddet olaylarını artırdı”
2011 yılından beri ülkemizde derinleşen Suriyeli sığınmacı krizi, ekonomik ve toplumsal olarak sürdürülemez bir hâl aldı. Bu nüfus yığılması, sosyo-ekonomik ve kültürel sıkıntılar ve güvenlik sıkıntılarının ortaya çıkmasına neden oldu, vatandaşların şikayetleri arttı. Ekseriyetle dar gelirli nüfusun yaşadığı bu bölgelerde yurttaşların evsiz ve işsiz kalma tasaları ve kültür çatışmaları toplumsal tansiyonu ve şiddet olaylarını artırdı.
“Her 3 gençten 1’i; dijital şiddete maruz kalıyor”
Türkiye’de her 5 şahıstan 1’i dijital şiddete uğradı. Şiddetin bu boyutu bilhassa gençleri maksat aldı. 15-17 yaş ortası her 5 gençten 1’i, 18-32 yaş ortası her 3 gençten 1’i; dijital şiddete maruz kaldığını belirtti. En sık rastlanan dijital şiddet biçimleri hakaret ve küfür; yazılı ve kelamlı taciz bildirileri ve ısrarlı takip oldu. Vatandaşlar en çok siyasi görüşleri nedeniyle dijital şiddete maruz kaldı.
