Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Anadolu ve Rumeli direniş örgütlerinin birleşmesi ile ortaya çıkmış bir hareket. Sahip olduğu kökler ve kuruculuk misyonu, bu Parti’yi 100 yıldır daima büyük sorumlulukların içinde konumlandırdı. Doğal olarak CHP’nin kendi içinde yaşadığı tartışmalar ve değişimler de her daim sancılı oldu.
Öyleyse gelin, CHP tarihinde iz bırakmış değişim süreçlerini birlikte anımsayalım…
CHP’nin ve Türkiye’nin kurucu başkanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatının akabinde İsmet İnönü liderliğinde Ulusal Şef devri başladı.
İsmet Paşa, 1938’den 1972’ye kadar aralıksız olarak 34 sene CHP’nin başında kaldı. Lakin tarihler 1972’yi gösterdiğinde İnönü’nün karşısında genç ve yetenekli bir başkan adayı belirdi. Bu genç gazeteci ve şair siyasetçinin ismi Bülent Ecevit’ti. Ecevit, bilhassa 12 Mart 1971 muhtırasından sonra Parti’de muhalif bir pozisyona yerleşmiş ve İnönü’ye karşı siyaset yürütmeye başlamıştı.
CHP’nin 1972 Kurultayı öncesi, Parti Meclisi, Ecevit’ten yana tavır takındı. Parti içinde takviyesini kaybeden İnönü, bu sonucun akabinde genel başkanlıktan istifa etti.
Bülent Ecevit, İnönü’nün çekilmesi sonrası gidilen büyük kurultayda CHP’nin 3. Genel Lideri oldu. İsmet İnönü ise 1950 yılında iktidarı Demokrat Parti’ye teslim ettiği üzere 1972 yılında da CHP liderliğini genç rakibine sükunetle teslim etti. Türkiye’de demokratik işleyişin uygulanması ve yerleşmesi için bu olgunluk adeta bir ihtilal niteliği taşıyordu.
Genç ve dinamik başkanıyla adeta taze bir kan bulan CHP, 1973 Seçimleri sonrası iktidara geldi.
‘Karaoğlan’ olarak da nam salan Bülent Ecevit, Ulusal Selamet Partisi ile koalisyon kurdu. Bu koalisyon 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nı birlikte yönetti. Bülent Ecevit, ‘Karaoğlan’ lakabının akabinde ‘Kıbrıs Fatihi’ olarak da nam saldı. 1977 seçimlerinde CHP, %42 oy almayı başardı. Ecevit’in bu başarısı bugün bile CHP için sembol bir amaç olarak bedellendiriliyor.
12 Eylül Darbesi sonrası kapanan CHP, 1990’lı yıllarda SHP’yi de içine katarak yine açıldı.
Bu yıllarda ise Parti’nin başkanı Deniz Baykal oldu. SHP’yi de CHP’ye katarak sol kulvarda DSP ile birlikte yalnız kalan Baykal; uzun yıllar boyunca genel başkanlık yaptı. 3 Kasım 2002 seçimleri sonrası DSP’nin baraj altında kalmasıyla Parlamento’da AK Parti’nin karşısında ana muhalefet misyonunu üstlenen CHP’de 2010 yılına kadar bir önder değişimi yaşanmadı.
2010 yılına geldiğimizde ise tarihe geçen kaset olayı baş gösterdi…
Cinsel içerikli imajları piyasaya sürülen Baykal, bu olayın akabinde CHP liderliğinden istifa etti.
‘Bu bir kaset olayı değildir, bu bir komplodur’ kelamlarıyla yaşanan süreci pahalandıran Deniz Baykal, birtakım partilerinin göz yaşlarını tutamadığı konuşmasının sonunda CHP liderliğinden ayrıldığını açıkladı. Baykal’ın istifa kararı tüm Türkiye’de büyük bir zelzele tesiri oluştururdu. Pekala, artık ne olacaktı?
CHP Küme Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu, Baykal’ın istifasının akabinde birinci evvel genel başkanlığa adaylığının kelam konusu olmadığını açıkladı.
Gelişen süreçte ise Genel Sekreter Lider Sav’ın Kılıçdaroğlu’nu aday göstermesi sonrası adaylığını duyurdu. Böylelikle CHP’nin yeni Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu olmuş oldu. Lakin bu süreç hayli sancılı geçti. Bilhassa cinsel içerikli bir kaset sonrası Baykal’ın vazifesini bırakması, Kılıçdaroğlu’nun da bu türlü bir sürecin sonunda genel lider olması, Kemal Bey’in daima önüne çıkartılan bir tenkit konusu oldu.
13 yıldır CHP liderliğini sürdüren Kemal Kılıçdaroğlu’nun koltuğu 2023 Seçimleri sonrası önemli formda sallanıyor.
Parti’de değişim talepleri günden güne büyürken, Kemal Kılıçdaroğlu da ‘Gemiyi limana ben yanaştıracağım’ diyerek hem değişimin önünü açacağını söyledi hem de değişimle ilgili net bir adım ortaya koymadı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Parti’nin TBMM Küme Lideri Özgür Özel, değişim sürecinin başlaması gerektiğini lisana getirdi.
Bakalım 100 yıllık bir geçmişe sahip olan CHP’de önümüzdeki günler neler getirecek…
