Ayşe Sayın
İktidarın ülkeyi yönetemediğini savunarak erken seçim davet yapan CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu parti örgütlerine mümkün bir “erken seçime” hazırlıklı olmaları talimatı verdi. Kılıçdaroğlu’nun partisinin son Merkez İdare Heyeti (MYK) toplantısında da, mümkün bir erken seçime işaret ederken, “Önümüzdeki periyodu biz yöneteceğiz” iletisi verdiği kulislere yansıdı.
AKP ve MHP sözcüleri, seçimlerin vaktinde, yani Haziran 2023’te yapılacağını ısrarla vurgulasa da siyasi kulislerde tarihin 2022 sonbaharına çekilebileceği mümkünlüğü konuşulmaya başlandı.
Şimdilik bir “baskın seçim” muhtemelliğine baht tanınmıyor lakin bilhassa eknonomide bir toparlanma olması halinde iktidarın seçim hesaplarının değişebileceği de mümkünlük dahilinde bedellendiriliyor.
Muhalefet ittifakının başını çeken CHP’de bir seçimlerin 2023 Haziran’ına kalmayacağı tabir ediliyor.
Pekala, CHP muhtemel erken yahut baskın seçime ait hangi hazırlıkları yapıyor, seçim süreci ve seçimin kazanılması halinde nasıl bir yol haritası izleyecek?
Parti kulislerinde bu mevzuda yapılan değerlendirmeler şöyle:
CHP alanda olacak
CHP’de Eylül ayından itibaren erken seçim mümkünlüğü da dikkate alınarak, parti içinde saha çalışması yürüten kümelerin tekrar çalışmalara başlaması planlanıyor.
Bu kapsamda, parti içinde oluşturulan “Doğu masası”, “ekonomi masası”, milletvekili ve Parti Meclisi üyelerinden oluşan kümelerin saha çalışmasına tekrar başlaması kararlaştırıldı.
Ayrıyeten, bölgelerinin problemleri, seçmenlerin beklentilerine ait vilayet liderleri ve belediye liderlerinden da sistemli olarak raporlar istenmesi kararlaştırıldı.
Kılıçdaroğlu da toplumun farklı kesitleri ve kanaat başkanları ile toplantılar yaptığı vilayet ziyaretlerini önümüzdeki devirde de sürdürecek.
CHP başkanı, bir müddettir yaptığı vilayet ziyaretlerinde kanaat başkanları ile toplantılar yapıyor ve yurttaşların taleplerini dinliyor ve partisinin iktidara gelmesi halinde tüm toplum bölümlerini kucaklayacağı bildirisi veriyor.
Kılıçdaroğlu, Çorum’daki kanaat liderleri toplantısında da partisinde son 10 yılda büyük değişim yaşandığını belirterek, “Dünyaya daha hoş gözlerle bakalım. Şu manaya gelmesin; ‘Şu CHP’linin hiçbir kabahati kusuru yok bu işlerde.’ Hayır efendim; bizim kabahatimiz, kusurumuz da var. Demokrasiden yana, insan haklarından yana geçmişteki yanlışlarımızı telafi etmeye çalışıyoruz” açıklaması yapmıştı.
Başta Kılıçdaroğlu olmak üzere CHP sözcüleri son devirde “Gelecek periyotta ülkeyi biz yöneteceğiz” bildirisi veriyor.
Seçim sürecine girilmesinden itibaren ittifak ortakları ile birlikte seçim sonrasının da planlanacağı belirtilirken, parti içinde bu mevzuda izlenecek yol haritasına ait ihtiyaç duyulması halinde çalışma kümeleri da oluşturulabileceği belirtiliyor.
Parlamenter sisteme nasıl dönülecek?
CHP’nin başını çektiği Millet İttifakı’nın, seçim sonrasına dönük en kıymetli gayelerinden birisi, güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönmek.
CHP, GÜZEL Parti’nin yanı sıra, ittifak içinde yer almayan DEVA Partisi ve Gelecek Partisi’nin de parlamenter sistem taslakları hazırladığı biliniyor.
Fakat, seçim kazanılsa da parlamenter sisteme dönüş için bir Anayasa değişikliği gerekiyor ve çok kesimli ittifak iktidarının bu Anayasa değişikliği için parlamentoda çoğunluğu sağlayıp sağlayamayacağı kıymetli bir sorun oluşturuyor.
CHP kulislerinde, “seçimin kazanılmasının” bir manada parlamenter sisteme de seçmen onayı manasına geleceği belirtiliyor.
AKP içinde yalnızca Erdoğan nedeniyle başkanlık sistemine takviye verenler olduğu anımsatılarak, “Aslında seçimde cumhurbaşkanı seçtiğiniz kişinin fikriyatı da kazanmış olacak. Millet ittifakının seçim başarısı, parlamenter sisteme dönüşün yolunu da açar ve bu türlü bir Anayasa değişikliği referandumdan en az yüzde 65 takviye alır” yorumu yapılıyor.
İttifak adayı nasıl belirlenecek?
İktidar bloğunun Millet İttifakı’na dönük en kıymetli tenkitlerinden birisini, erken seçim daveti yapılmasına rağmen şimdi cumhurbaşkanı adayının bile belirlenmemiş olması oluşturuyor.
CHP’de evvelki periyotlardan farklı olarak Kılıçdaroğlu, ittifak ortakları ile uzlaşma şartıyla adaylığa açık kapı bırakırken, ittifakın ortak adayla mı, yoksa birinci tıp için her bir bileşen partinin kendi adayıyla mı seçime gideceği netleşmiş değil.
Partide, ortak aday yahut birinci tıpta her partinin kendi adayını çıkarması seçeneklerinin “güçlü ve zayıf” yanlarına ait değerlendirmeler yapılırken, ittifak ortakları ile müzakere, kamuoyu anketleri ve saha çalışmaları da dikkate alınarak formülün belirleneceği vurgulanıyor.
Parti idaresinin, ittifak ortakları ile uzlaşma doğrultusunda ortak aday çıkarılmasına daha yakın durduğu belirtilirken, “her partinin kendi adayını çıkarmasının” daha avantajlı olduğunu savunanlar ise şu yorumu yapıyor:
“Örneğin Erdoğan karşısında çok sayıda aday olursa bu adayların her birisi Erdoğan’la yarışacak. Bu durum hem adayları hem de kitleleri sertleştirecek. Muhalefette ikinci tipe kim kalırsa, tüm toplum kısımlarına ‘Ülkeyi birlikte yöneteceğiz’ bildirisi verir ve öteki partilerin adayları cumhurbaşkanı yardımcısı ya da kabinede görevlendireceğinin teminatını verecektir.
“Bir öbür sakınca ise tek aday olursa başka partiler seçmenini sandığa götürmekte zorlanabilir. Ayrıyeten hele parlamento seçimini Millet İttifakı alırsa, ikinci çeşitte Erdoğan’ın seçilme bahtı kalmaz. O vakit insanlara ‘Erdoğan ile Meclis arbedesi mı izleyeceksiniz?’ denir.”
Belediye liderlerine adaylık yolu kesildi mi?
Kılıçdaroğlu’nun, partisinin büyükşehir belediye liderlerine yönelik yaptığı “Bir devir daha devam etmeleri” tarafındaki açıklaması da siyasetin tartışma bahislerinden.
Siyasi kulislerde Kılıçdaroğlu’nun bu atılımı, isimleri cumhurbaşkanı adaylığı için geçen Ankara ve İstanbul Büyükşehir Belediye Liderlerinin adaylığını kesmeye yönelik olduğu yorumları yapıldı.
CHP kaynakları, Kılıçdaroğlu’nun bu atılımıyla birkaç bildiri birden verdiği görüşünde.
CHP önderinin bu çıkışını “Adaylık için ben de varım” diye yorumlayanlar bulunduğu üzere, belediye liderlerine, “Dikkatinizi temel işinize, belediye başkanlığına verin” iletisi verdiği de belirtiliyor.
İttifak ortaklarının da dayanak vermesi halinde Kılıçdaroğlu’nun adaylığının artık sürpriz olmayacağı vurgulanıyor.
2018 seçimlerindeki aday belirleme sürecine dikkat çekilerek, “Kılıçdaroğlu, seçim kiminle kazanılacaksa, onun aday olmasını ister. Muharrem İnce’nin adaylığı da bu türlü kelam konusu oldu, kamuoyu araştırmalarında en yüksek İnce çıkıyordu. Artık de benzeri bir süreç izlenir. Kendisi ile kazanılıyorsa kendisi aday olur, diğer bir ittifak temsilcisi ile kazanılıyorsa, aday o olur” görüşü lisana getiriliyor.
Kılıçdaroğlu’nun “Bir devir daha devam etmeliler” bildirisi verdiği İmamoğlu ve Yavaş’ın adaylığının da tümden devre dışı olmadığı vurgulanarak, “İmamoğlu ile seçim kazanılacağına inanılırsa yahut oburuyla, adaylık elbette sözkonusu olur. İktidar bize, adayını açıkla diye daima baskı yapıyor. Daha ortada seçim yokken, neden adayımızı açıklayıp, yıpratalım” yorumu yapılıyor.
Çok kesimli ittifak nasıl yönetilecek?
İktidar bloğunda Millet İttifakı’nın çok kesimli yapısı nedeniyle bu türlü bir iktidarın muvaffakiyet talihinin düşük olacağı söz ediliyor ve parti sözcüleri de sık sık bu duruma dikkat çekiyor.
CHP’de bu tenkitlere 31 Mart 2018’deki mahallî seçimlerde izlenen strateji örnek gösteriliyor:
“31 Mart’ta 1400 belediye lider adayı ve bir o kadar tartışma vardı. Üstelik biz o periyot bir rampa çıkıyorduk. Zira kimsenin kazanacağımıza inanmadığı, çıkacak sonuçları kestirim edeeyeceği bir süreç vardı. Artık başarılı, özgüvenli bir ittifak var. Seçim kazanıldıktan sonra herkes iktidarın paydaşı olacak ve iktidar gücü o çok kesimli yapıyı birleştirecektir.”
- CHP, ‘Doğu masası’ ile oylarını artırmayı hedefliyor: ‘Amacımız sürpriz yerlerden milletvekili çıkarmak’
- Kılıçdaroğlu’dan CHP’li Kuşoğlu’nun adaylık kelamlarıyla ilgili açıklama: Millet İttifakı’nı dikkate almadan tez söylenmiş sözlerdir