Aşı tersliği nedeniyle bilhassa de çocuklar tehlike altında. Türkiye’de bu yılın birinci 2 ayında 343 kızamık hadisesi görüldü. Kızamık nedeniyle bu yıl içinde İstanbul’da 2 çocuk hayatını yitirdi. Uzmanlar, çocuk ölümlerinin artığını ve acil servislere başvuran hasta sayısının arttığına dikkat çekti.
Dünya genelinde 380 çocuk, kızamık nedeniyle hayatını kaybediyor
Dünya genelinde kızamık salgınına ait önemli tedbirler alınmaya başladı. Uzmanlar, aşı zıtlığı nedeniyle kızamık hadiselerinin yükselişe geçtiğini dikkat çekerek hadiselerin mevtle sonuçlandığını vurguladı.
Sizler için kızamık hastalığına ait uzmanların görüşlerini ve hazırladıklarını bilgileri derledik.
Kızamık hastalığı çocukluk yaş kümesinde daha sık olmak üzere her yaşta görülebilen bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamık hastalığına kızamık virüsü neden olur. Beşerler bilinen tek kaynaktır.
Hastalık, teneffüs yoluyla bulaşmakta, ateş, döküntü ile seyretmektedir. Beraberinde öksürük, burun akıntısı, halsizlik ve beğenilen kızarıklık üzere belirtiler bulunabilir. Kızamığın kesin tanısı laboratuvar doğrulamasıyla konur.
Dünya genelinde, her gün aşıya ulaşamayan 380 çocuğun kızamık nedeniyle hayatını kaybettiği açıklandı.
‘Kızamık su çiçeği ile birlikte dünyada en çok bulaş özelliği taşıyan iki hastalıktan biridir’
NTV’nin haberine nazaran, İstanbul’da kızamık hastalığı nedeniyle 2 çocuk hayatını yitirdi. Nisan 2022 – Mart 2023 arasında Türkiye, 457 kızamık hadisesi ile Avrupa’da 3. sırada yer aldı. Olayların 343’ünün ise 2023’ün birinci 2 ayında görülmesi ise dikkat çekti.
Konuya ait konuşan Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, Cerrahpaşa Çocuk Kliniği’ne 4.5 ayda 22 kızamık hadisesi geldiğini açıkladı. Çokuğraş, hadiselerin 11 adedinin aşısız, 11 adedinin aşılı olduğunu belirterek, ‘Bu 22 olayın 3 tanesi yabancı asıllı fakat çoğunluğu Türk. Bir sefer aşısızlar önemli risk altında. Ancak aşılı olmak da her vakit çok kâfi değil. Koruyuculuğu yüzde 96-98 üzere. Yani 100 çocuğa aşı yaparsanız bunlardan 3-4 tanesi korunamıyor’ dedi.
Kızamık salgınının en kıymetli nedeninin aşı tersliği olduğunu belirten Çokuğraş, şöyle devam etti:
‘Pandemiden sonra bilhassa aşı tersliğinde bir artış kelam konusu. Öte taraftan yurt dışından çok sayıda denetimsiz insan ülkemize girdi. Ne yapıp edip çocuklarımızı yüzde 100 ya da ona yakın bir oranda aşılamamız gerekiyor.’
‘Kızamık Covid’e benzemez!’
Salgın riskine ait Cumhuriyet’e açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan kritik ikazlarda bulundu ve tedbir alınması gerektiğini belirtti. Ceyhan ‘Kızamık Covid’e benzemez!’ dedi.
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, ‘Türkiye’de 2007-2011 yılları ortasında bu hastalık o kadar azalmıştı ki senede 4-7 hadise görür olmuştuk. Artan aşı redleri ile birlikte aileler çocuklarına aşı yaptırmak istemedi, bunun sebebi de aşı terslerinin yanlışsız olmayan söylemleridir. Bu sebeple aşılama oranı giderek düştü.Bunun akabinde 2013’te ve 2019’da kızamık salgınları yaşandı. Tüm dünyada da bu kızamık artışı bekleniyordu. Sıhhat Bakanlığı’nın Dünya Sıhhat Örgütü’ne bildirdiği datalara nazaran 2023’ün birinci üç ayında 447 olay görüldü. Avrupa bölgesinde Tacikistan ve Rusya’dan sonra üçüncü sıradayız. En çok olayın görüldüğü ülke ise Hindistan, Hindistan’dan sonra ise bizim ülkemize giriş çıkışların ağır olduğu Pakistan, Afganistan ve Irak’ dedi.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, ‘Kızamık Covid’e benzemez’ dedi ve şöyle devam etti: ‘Kızamık su çiçeği ile birlikte dünyada en çok bulaş özelliği taşıyan iki hastalıktan biridir. Bir kızamıklı çocuk diyelim ki bir sınıfa girdi ve orada on tane aşısız çocuk var, dokuzuna kesinlikle bulaşır. Kızamığın denetim altına alınması için aşılama oranı yüzde 95 olmalı.Bu oranın altına inerse salgın başlar. Türkiye’de 2020’de aşılama oranı yüzde 98, bu yıl oran yüzde 96’ya düştü. Fakat sistemsiz göçmenlerin büyük bir kısmı bu orana dahil değil. Aşılama oranları çok az bile düşse risk altındayız. Aşı terslerinin telaffuzları sebebiyle çocuğuna aşı yaptırmak istemeyen aile sayısı 2007’de 183’tü, 2017’de 40 bine ulaştı. Şu anki sayısı bilmiyoruz zira Sıhhat Bakanlığı açıklamadı.’
Kızamık nasıl bulaşır?
Kızamık bir insan hastalığıdır ve öbür rastgele bir hayvan tarafından bulaştırılmaz. Kızamık virüsü hastanın ağız ve burun boşluğuna yerleşir. Döküntü başlamadan evvelki ve başladıktan sonraki 1 haftalık devirde konuşma, hapşırma, öksürme ile havaya atılan damlacıklarla virüs etrafa yayılır. Enfekte beşerler, döküntülerin ortaya çıkmasından dört gün öncesine ve dört gün sonrasına kadar kızamığı diğerlerine bulaştırabilir. Havadaki virüs sağlam şahıslar tarafından teneffüs yoluyla alınır. Kızamık virüsü çok bulaşıcıdır ve havada ve yüzeylerin üzerinde 2 saate kadar canlı kalabilir.
Belirtileri nelerdir?
Kızamığın birinci belirtisi ekseriyetle yüksek ateştir. Virüse maruz kalındıktan 7 ila 14 gün sonra başlar ve 4-7 gün boyunca sürebilir. Başlangıç kademesinde burun akıntısı, gözlerde kızarma, sulanma, öksürük ve semptomlar başladıktan 2 ila 3 gün sonra ağızda yanak içlerinde küçük beyaz lekeler (Koplik lekeleri) görülebilir.
Kızamık döküntüsü, birinci semptomlardan birkaç gün sonra, (yaklaşık olarak virüse maruziyetten 14 gün sonra (7-18 gün) ) ekseriyetle yüz ve üst boyun bölgesinden bir döküntü başlar.
Yaklaşık 3 gün içinde döküntü tüm bedene yayılır. Döküntü 5-6 gün sürdükten sonra kaybolur.
Kızamık geçiren bireyler hastalığa karşı ömür uzunluğu bağışıklık kazanırlar
Hastalanan kimi bireylerde kulak enfeksiyonu, ishal ve zatürre üzere önemli akciğer enfeksiyonları gelişebilir. Önemli hadiseler az görülmekle birlikte, kızamık beyin ödemi ve vefatla de sonuçlanabilir.
Kızamık bilhassa küçük çocuklarda, beslenme bozukluğu olanlarda, bağışıklık sistemi zayıf bireylerde (HIV enfeksiyonu, kanser, birtakım ilaçlar yada tedavilerin sonucu olarak) önemli seyredebilir.
Kızamık geçiren şahıslar hastalığa karşı ömür uzunluğu bağışıklık kazanırlar.
Kızamık aşısı uygulama takvimi
Kızamık aşısı, çocukluk periyodu aşı takviminde KKK (Kızamık- Kızamıkçık- Kabakulak) formunda, 12. ayda ve (1 Temmuz 2016 tarihinde doğanlardan başlamak üzere) 48.ayına girmiş olan tüm çocuklara iki doz olarak fiyatsız uygulanmaktadır.
1 Temmuz 2016 tarihinden evvel doğmuş ve hala ilköğretime başlamamış olan çocukların KKK ikinci dozu ise 2020-2021, 2021-2022 ve 2022-2023 eğitim ve öğretim periyotlarında okul aşılamaları formunda uygulanacaktır.
