Cumartesi Anneleri, 888. hafta açıklamasında 27 yıl evvel gözaltında kaybedilen sosyalist kimliğiyle bilinen 45 yaşındaki Talat Türkoğlu’nun akıbetini sordu. “Türkiye’de cezasızlıkla çabada karşılaşılan en kıymetli mahzurlardan biri zamanaşımı uygulamasıdır. Milletlerarası hukukta gözaltında kaybetme aksiyonu insanlığa karşı kabahat olarak kabul edilir ve zamanaşımı kurallarının işletilemeyeceğine vurgu yapılır” denilen açıklamada, “Ancak Türkiye’de gözaltında kaybetmeler zamanaşımı uygulaması devreye sokularak cezasız bırakılıyor. Türkiye, tesirli bir soruşturma yapmadığı ve Talat Türkoğlu’nun yaşama hakkını müdafaaya yönelik yükümlülüğünü yerine getirmediği gerekçesiyle mahkûm oldu.” sözlerine yer verildi.
İstanbul Avcılar’da yaşayan Talat Türkoğlu, daha evvel tekraren gözaltına alınmış ve yıllarca hapishane kalmıştı. Tahliye edildikten sonra 29 Mart 1996 tarihinde annesini ziyaret etmek için Edirne’ye giden Türkoğlu, sivil polisler tarafından takip edildiğini kardeşlerine söyledi. Türkoğlu, 1 Nisan 1996 tarihinde İstanbul’daki konutuna dönmek üzere yola çıktı ve kendisinden bir daha haber alınamadı.
Cumartesi Anneleri’nin Youtube üzerinden yaptığı açıklama şöyle:
|
888.haftamızda zamanaşımı ile perdelenerek cezasız bırakılan Talat Türkoğlu belgesinde adalet istiyoruz. Sosyalist kimliğiyle bilinen 45 yaşındaki Talat Türkoğlu İstanbul Avcılar’da yaşıyordu. Daha evvel 4 sefer gözaltına alınan Talat; ağır azap gördü ve yıllarca hapishanede kaldı. Son olarak 5 Ekim 1994 tarihinde tutuklandı ve yargılanması sürerken tahliye edildi. 29 Mart 1996 tarihinde annesini ziyaret etmek için Edirne’ye gitti. İstanbul’dan Edirne’deki konutun kapısına kadar sivil polisler tarafından takip edildiğini kardeşlerine söyledi. Ailesinin yanında kaldığı müddette onlar da bu duruma tanıklık etti.1 Nisan 1996 tarihinde İstanbul’daki konutuna dönmek üzere yola çıktı ve kendisinden bir daha haber alınamadı. Türkoğlu Ailesi, İnsan Hakları Derneği ve Milletlerarası Af Örgütü, devletin ilgili tüm kurumlarına müracaatlarda bulundu, kampanyalar yürüttü. Soru önergeleriyle bahis Meclis’e taşındı. Lakin tüm teşebbüsler sonuçsuz kaldı. Resmi makamlar Talat Türkoğlu’nun gözaltına alınmadığını ve nerede olduğunu bilinmediklerini söyledi. Gözaltında kaybedilenlerin fotoğraflarını taşıdığı Galatasaray’da artık onun fotoğrafları taşınmaya başladı. 1997 yılında JİTEM mensubu Kasım Açık’ın yaptığı itiraflar basına yansıdı. Talat Türkoğlu’nun eşkâl, kullandığı saat, giysi, ayakkabı, cüzdan bilgilerini detayları ile veren Kasım Açık; Onun Edirne yakınlarında bulunan Çadırkent’te polisler, askerler ve itirafçılardan oluşan bir takım tarafından sorgulandığını açıkladı. Talat Türkoğlu’nun azap ile öldürülen vücudunun Meriç Nehri’ne atıldığını söyledi. Olay yerinin krokisini çizdi. Olaya katılanların isimlerini verdi. Tüm bunları ayrıntılı bir biçimde yazılı ve imzalı olarak beyan etti. Bu beyanlar üzerine Türkoğlu Ailesi ek bir soruşturma yapılması için savcılığa başvurdu. Savcılık, faal bir soruşturma yürütmeden kovuşturmaya yer olmadığı kararı verdi. AİHM’e taşınan davada ise Türkiye, tesirli bir soruşturma yapmadığı ve Talat Türkoğlu’nun yaşama hakkını muhafazaya yönelik yükümlülüğünü yerine getirmediği gerekçesiyle mahkûm oldu. AİHM’in Türkiye’yi mahkûm etmesinin akabinde İHD avukatı Gülizar Tuncer, Edirne Savcılığı’na dilekçe ile başvurarak AİHM’in verdiği mahkûmiyet kararı gereği, soruşturmanın derinleştirilerek sürdürülmesi talebinde bulundu. Edirne Savcılığı, üniversal hukuka alışılmamış bir biçimde zamanaşımı mühletinin dolduğu gerekçesiyle, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verdi. Bu karar üzerine yapılan itiraz başvurusu reddedildi. Aile 18 Ağustos 2016 tarihinde Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Anayasa Mahkemesi de 2020 yılında müracaatın öbür kabul edilebilirlik şartları tarafından incelenmeksizin müddet aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verdi. İç hukuk yollarından sonuç alamayan aile tekrar AİHM’e başvurdu. Velhasıl Talat Türkoğlu’nun gözaltında kaybedilmesi ile ilgili suça karışan JİTEM mensubunun itiraflarına, AİHM’ in Türkiye’yi mahkum etmesine ve tüm müracaat yolları denenmesine karşın hukuk işletilmedi zamanaşımı devreye sokularak evrak kapatıldı. Ziyneti Türkoğlu son nefesine kadar gözü yolda, kulağı seste oğlunu bekledi. Talat’ın akıbetini çocuklarına emanet ederek ortamızdan ayrıldı. Ziyneti annemizin bıraktığı yerden ısrarımızı sürdürüyor; Talat Türkoğlu belgesinde memleketler arası hukuka muhalif olarak verilen tüm zamanaşımı kararlarının kaldırılmasını ve belgenin yine açılarak faal bir soruşturma yürütülmesini talep ediyoruz. Kaç yıl geçerse geçsin Talat Türkoğlu ve tüm kayıplarımız için adalet istemekten, devletin hukuk normları içinde hareket etme zorunda olduğunu hatırlatmaktan, 189 haftadır bize yasaklanan kayıplarımızla buluşma yerimiz Galatasaray’dan vazgeçmeyeceğiz. |