Marmara Denizi’nde beş aydır görülen müsilaj tehlikesi giderek büyüyor. Beyaz bir tabaka halinde denizin üstünü kaplayan deniz salyası görüntüleri son günlerde sıkça rastlanan bir manzara haline geldi. Uzmanlar özellikle bahar aylarında müsilajın bu kadar artmasının normal olduğunu dile getirse de vatandaşlar kirlilikten ve kötü kokudan şikayetçi.
NTV’den Ayşe Çınar’ın haberine göre, ocak ayından bu yana Marmara Denizi’nde görülen müsilaj (deniz salyası), günden güne yoğunluğunu artırıyor. Bazı uzmanlar müsilajın yaz aylarında son bulabileceğini belirtse de, müsilajın ne zaman etkisini kaybedeceği şimdilik belirsiz.
Marmara Deniz’inde balıkçıların kötü bir sezon geçirmesine neden olan deniz salyası, deniz sıcaklığının yüksek olması ve denizin durgun olması gibi sebeplerle daha etkin görülüyor.
Deniz ve deniz canlılarına zararlı
Yaygın kanının aksine müsilaj sadece kötü kokuya neden olmuyor. Müsilajın denizlere ve deniz canlılarına da birçok zararı var.
Uzmanlar, özellikle deniz dibinde yaşayan yüzlerce canlının bu nedenle öldüğünü belirtiyor. Öyle ki birçok uzman sosyal medyadan konuyla ilgili yaptığı paylaşımlarla da bu duruma dikkat çekmeye çalışıyor.
Peki, müsilaj yoğunluğu neden bu kadar arttı, ne zaman son bulacak? Deniz salyasının artması engellenebilir mi?
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir, ekosistemin değiştiğini söyleyerek şu bilgileri verdi:
“Marmara’da bu kadar yoğun şekilde 2007-2008 periyodunda görmüştük. Adriyatik Denizi’nde de 1800’lü yıllardan bu yana müsilaj oluşumu takip ediliyor. Yani bu ilk defa ortaya çıkan bir şey değil. Ekim-Kasım aylarında denizanası yoğunluğu görüyorduk. Şimdi ise müsilaj yoğunluğu arttı. Bu ekositemin değiştiğinin bir göstergesi. Bahar aylarının gelmesiyle beraber sularda karışım başladı. Böylelikle bu organimazların artması için de uygun koşullar sağlanmış oldu.”
‘Marmara denizi havuza dönüştü’
İçsu Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Meriç Albay konuyla ilgili olarak “50 – 60 yıldan beri Marmara denizinin evsel ve endüstriyel atıklarla kirletilmesi, kıyıların doldurulması ve betonla çevrilmesiyle Marmara Denizi’nin havuza dönüşmesinin bu oluşumu artırdığını düşünüyorum” açıklamasını yaptı.
Bandırma On Yeni Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi, Prof. Dr. Mustafa Sarı da “Bu kadar yoğunlukta bir müsilajı biz Marmara’da daha önce görmedik. 1992’de ve 2007-2008 döneminde görüldü ancak onlar sadece iki ay sürmüştü. Bu durum Ocak ayından bu yana devam ediyor ve son zamanlarda da artarak pik noktasına ulaştı” sözleriyle olayı açıkladı.
Müsilaj oluşumunun üç ana sebebi var:
-
Bunlardan ilki Marmara Deniz’inde bir süredir sıcaklığın normalde olması gerekenden 2-3 derece yüksek olması.
-
İkincisi azot-fosfor gibi organizmaları besleyen maddelere ihtiyaç var. Bunlarda denize verilen atıklardan yoğun şekilde sağlanıyor. Marmara’da büyük bir azot-fosfor yükü var.
-
Üçüncüsü ise iklim değişikliğine de bağlık olarak denizde yaşanan durgunluk.
Marmara Denizi’ne girmek sağlıklı mı?
Okyar bu soruya şu şekilde cevap veriyor:
“Müsilajın olduğu dönemde, denize girmek doğru değil. Zaten müsilajın yarattığı görüntü nedeniyle de kimsenin gireceğini zannetmiyorum. Bu durum hafiflediği zaman yerel yönetimlerinde bilgilendirme yapacağını düşünüyorum bu konuda. Müsilaja neden olan bazı organizmalar toksin içerebilir. Ancak bunlar tek başına insan sağlığını etkileyebilecek kadar güçlü değiller.”
