(Son gelişmeler eklendi)
Orhan Coskun / Humeyra Pamuk
ANKARA, 17 Ekim (Reuters) – ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Suriye'nin kuzeyinde yürüttüğü sınır ötesi harekatı durdurmaya ikna etmek için Ankara'da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmeye başlarken, Türk yetkililer harekatın devam edeceğini bildirdi.
Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde Suriyeli Kürtlerin oluşturduğu ve Ankara'nın terör örgütü olarak nitelediği YPG'ye yönelik başlattığı harekat birinci haftasını bitirdi.
Suriye'de 200,000 sivilin yerlerinden olmasına yol açan harekat insani bir kriz yaratırken, ABD Başkanı Donald Trump için de Washington'da siyasi krize neden oldu.
ABD'li siyasetçiler Trump'ı İslam Devleti militan örgütüne karşı ülkeyle birlikte hareket eden Suriyeli Kürtleri ortada bırakmakla suçladı. Trump'ın ABD askerlerini sınırdan çekme talimatının ardından Türkiye 9 Ekim'de sınır ötesi harekat başlattı.
Trump dün düzenlediği basın toplantısında asker çekme kararını “stratejik olarak harikulade” diyerek savunmuştu.
Beyaz Saray, Trump'ın Erdoğan'a gönderdiği 9 Ekim tarihli mektubu dün yayımladı. Trump'ın Erdoğan'a “Sert adam olma”, “Düşünmeden hareket etme” dediği mektup CNN Türk'e açıklamada bulunan kaynaklara göre “çöpe atıldı”.
Reuters'a bilgi veren bir Türk yetkili, “Mektup Trump'ın beklediği etkiyi yaratmadı çünkü ciddiye alınacak bir tarafı yoktu” dedi.
Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo görüşme öncesi gazetecilere konuşmadı, ancak Türk yetkili görüşmede ABD'nin taleplerinin tekrar aktarılmasını beklediğini ifade etti. Ancak Türk yetkili, “Terör örgütü ile müzakere etmek ya da operasyondan vazgeçmek gündemde yok” dedi.
Beyaz Saray ekonomi danışmanı Larry Kudlow'da görüşme esnasında ABD'nin CNBC televizyonuna yaptığı açıklamada “Türkiye'yi hizada tutmak için” gerekirse ek yaptırımlar başlatılabileceğini söyledi.
Erdoğan'ın danışmanlarından İbrahim Kalın ise Türkiye'nin yaptırımlara karşılık vermek için dışişleri bakanlığının çalışma yürüttüğünü belirtti.
Trump dün Pence ile Erdoğan'ın “başarılı bir görüşme” yürüteceğini düşündüğünü, aksi halde “Türkiye'nin ekonomisini harap edecek” yaptırım başlatma tehdidinde bulunmuştu.
Trump'ı eleştirenler Türk çeliğinden alınan gümrük vergisinin yükseltilmesi, savunma ve enerji bakanlığına yaptırım başlatılması ve ticaret müzakerelerinin durdurulmasından oluşan yaptırımların çok hafif kaldığını belirtiyorlar.
HEDEFLER
Erdoğan, dünkü konuşmasında ABD ve Batılı müttefiklerinden gelen harekatı durdurma çağrısını reddederek Suriye sınırı boyunca 32 kilometre derinliğinde “güvenli bölge” kurma ve buraya YPG'nin temizleneceği bu bölgeye en az 1 milyon Suriyeli mültecinin yerleştirilmesi planından vazgeçmedi.
Erdoğan operasyonun ancak YPG “güvenli bölgeden” çekildiğinde sona ereceğini ve Ankara'yı hedeflerine ulaşmaktan alıkoyacak “hiçbir güç” bulunmadığını ifade etti.
Trump Suriye'den askerlerini çekme kararını “sonu gelmeyen savaşlardan” çekilme çabalarının bir parçası olarak görüyor. Trump'ın partisine mensup vekiller ise bu karara karşı çıkıyorlar.
ABD'nin sahadan çekilmesi Rusya'nın destek verdiği Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'a bağlı güçlerin ülkede sekiz yıldan uzun süredir hakim olmadıkları bölgelere girmelerine imkan verdi.
Türkiye'nin taarruzu, gücünün büyük kısmı YPG'den oluşan Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) Şam hükümeti ile anlaşma yapmasına yol açtı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, BBC'de yayımlanan söyleşisinde Şam ile Ankara arasında iletişime yardımcı olan Rusya'nın Türkiye'ye PKK veya YPG'nin sınırın karşı tarafında olmayacağı sözünü verdiğini belirtti.
ÇATIŞMALAR SÜRÜYOR
Türkiye'nin Suriye sınırında bulunan Reuters kameramanı Resülayn kentinde gece saatlerinde duran çatışmaların devam ettiğini ve Türk savaş uçaklarının Resülayn üzerinde uçtuklarını bildirdi.
Ankara daha önce iki önemli sınır kenti Resülayn ve Tel Abyad'da kontrolü ele geçirdiğini bildirmişti.
Rus güçlerin eşlik ettiği Suriye askerleri ise Suriye İnsan Hakları Gözlem Örgütü'nün verdiği bilgiye göre stratejik öneme sahip, Türkiye'nin taarruza geçmesi halinde çatışmaların tırmanabileceği Kobani kentine girdi.
SİVİL KAYIPLAR
Harekattan önce Suriye'nin kuzeydoğusunun neredeyse tamamına hakim olan Suriyeli Kürtlerin önderliğindeki yönetim Türkiye'nin düzenlediği sınır ötesi operasyonda 18'i çocuk olmak üzere 218 sivilin öldüğünü, 650'den fazla kişinin de yaralandığını bildirdi.
Türk yetkililer ise Suriye'den açılan ateş sonucu 20 kişinin öldüğünü, buna Nusaybin'e YPG tarafından yapılan havan saldırısı sonucu ölen 8 kişinin dahil olduğunu açıkladı.
Cenevre merkezli insani yardım kuruluşları ise çatışmalardan kaçan sayıları 200,000'i bulan sivilin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandıklarını ve Haseke kentinde su sıkıntısı olduğunu bildirdi.
Suriye'nin kuzeydoğusundaki yönetim son olarak Resülayn kentindeki “ölü ve yaralı sivillerin tahliyesi” için koridor açılması çağrısında bulundu.