Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan‘la diyalog kanallarının eskisinden daha açık olduğunu belirterek, “Bu olumlu gündemin Yunanistan ile ikili sorunlarımızı içtenlikle tartışabileceğimiz bir ortam oluşturmasını umuyoruz. Biz, bu doğrultuda üzerimize düşeni yapıyoruz. Yunanistan’dan da bu süreçte birebir samimiyeti ve tıpkı siyasi iradeyi göstermesini bekliyoruz.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Kriter Mecmua’da SETA Genel Koordinatörü Burhanettin Duran’ın sorularını yanıtladı.
Kıbrıs problemiyle ilgili soruya cevap veren Çavuşoğlu, yıllardır federasyon temelinde müzakerelerin götürüldüğünü lakin Rum tarafının Türk tarafını siyasi eşit kabul etmemesiyle bu müzakerelerin çöktüğünü söyledi.
Bu doğrultuda iki devletli tahlilin masaya geldiğini aktaran Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Öneri hem Kıbrıs Türklerinin müktesep haklarının, yani hükümran eşitliğinin ve eşit milletlerarası statüsünün teyidine hem de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Güney Kıbrıs Rum İdaresi ortasında bir iş birliğinin tesisine dayanıyor. Biz de Türkiye olarak, Kıbrıs Türk tarafının hükümran eşitlik ve eşit milletlerarası statüsünün teyit edilmesi noktasında her türlü teşebbüsümüzü yapıyoruz.”
Tüm muhataplara da adadaki gerçeklere odaklanması gerektiği bildirisini verdiklerini söz eden Çavuşoğlu, “Kıbrıs Türklerine yapılan ikili standartlardan vazgeçmeleri gerektiğini söylüyoruz. Alandaki gerçeklerle uyumlu, iki devletli tahlil teklifinin muhataplarımızca değişen şartlar çerçevesinde daha dikkatli bir halde dikkate alınacağına inanıyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz’de kapsamlı bir iş birliği yapılması gerektiğine vurgu yaparak, Türkiye’nin ve KKTC’nin dışlandığı teşebbüslerin başarısız olmaya mahkum olduğunun altını çizdi.
Atılan tek taraflı adımların gerginliği tırmandırdığına dikkati çeken Çavuşoğlu, şunları söyledi:
“Ülkemizin ve KKTC’nin hak ve çıkarlarını kararlılıkla müdafaaya devam edeceğiz. Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip ülke olarak bölgede kilit aktörüz. Bizim önceliğimiz her vakit olduğu üzere diplomasi, iş birliği ve eş güdüm. Sayın Cumhurbaşkanımız AB’ye 2020’de kapsamlı bir Doğu Akdeniz Konferansı yapılmasını önerdi. Bu teklifimiz öteki aktörlerce de benimsenmeli ve artık hayata geçirilmeli. Ayrıyeten Kıbrıs Türkleri de hidrokarbon konusunda Rumlara 2011, 2012 ve 2019’da iş birliği tekliflerinde bulundu. Biz bu teklifleri de destekliyoruz.”
“Yunanistan ile diyalog kanallarının bugün eskisinden daha açık olduğunu söyleyebiliriz.” diyen Çavuşoğlu, Türkiye’nin sıkıntıların tahlili için samimi bir diyalogdan yana olduğunu kaydetti.
“Ekonomide iş birliğine odaklanan müspet gündem, 2021’de ikili ticarette olumlu tesirlerini göstermeye başladı ve 2020’ye kıyasla yüzde 70 artarak 5,2 milyar dolara ulaştı. Bu olumlu gündemin Yunanistan ile ikili sıkıntılarımızı içtenlikle tartışabileceğimiz bir ortam oluşturmasını umuyoruz. Biz, bu doğrultuda üzerimize düşeni yapıyoruz. Yunanistan’dan da, bu süreçte birebir samimiyeti ve tıpkı siyasi iradeyi göstermesini bekliyoruz.”
“Türkiye dünya için bir umut”
11-13 Mart’ta düzenlenen Antalya Diplomasi Forumu’na (ADF) ait değerlendirmelerde de bulunan Çavuşoğlu, “17 devlet ve hükümet lideri, 80 bakan, 39 milletlerarası teşkilat üst seviye yetkilisi iştirak etti. 75 ülkeden 3 binden fazla iştirakçi vardı. Dünyadaki ülkelerin yüzde 40’ı Antalya’da üst seviyelerde temsil edildi.” dedi.
ADF’nin bir dünya markası haline geldiğini vurgulayan Çavuşoğlu, “ADF’de Sayın Cumhurbaşkanımız 11, ben de 67 ikili görüşme gerçekleştirdik. Konuk ülke yetkilileri ortasında 212 ikili görüşme oldu. ADF bu açıdan adeta küçük bir BM Genel Heyeti toplantısı üzereydi. Çok farklı aktörler, ADF şemsiyesi altında bir ortaya geldi. Örneğin Afganistan Süreksiz Hükümeti Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki ile ABD heyeti ortasında bir görüşme oldu.” sözlerini kullandı.
Forumu, Türkiye’nin yürüttüğü dış siyasetin bir kesimi olarak nitelendiren Çavuşoğlu, “Bugün dünyada bir Türkiye profili var. Türkiye global bir aktör haline geldi. Türkiye’nin gücünü ve memleketler arası alanda oynadığı rolü herkes kabul ediyor. Türkiye’nin faal, unsurlu ve adil tavrı herkes tarafından takdir ediliyor.” değerlendirmesini yaptı.
Rusya ve Ukrayna temsilcilerinin ADF ve İstanbul’da yaptığı toplantıları da hatırlatan Çavuşoğlu, “Bunu bize duyulan itimat sayesinde yapabildik. Türkiye dünya için bir umut, Türkiye’den beklentiler büyük. Bunu farklı coğrafyalardaki mevkidaşlarımla yaptığım her temasta görüyorum.” diye konuştu.
“Uluslararası örgütlerde ıslahat gereksiniminin elzem olduğunu savunuyoruz”
Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna krizinin başından bu yana Türkiye’nin siyasetinin, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, silahların susması ve insani drama son verilmesi olduğunu belirtti.
Kalıcı ateşkes için taraflar ortasında kolaylaştırma faaliyetleri yürütüldüğünü anlatan Çavuşoğlu, ADF kapsamında gerçekleşen Ukrayna-Rusya dışişleri bakanları görüşmesi akabinde ivmenin kaybedilmemesi için Rus ve Ukraynalı mevkidaşlarını ziyaret ettiğini söyledi.
Bu görüşmelerde birtakım bahislerde yakınlaşma gördüklerini belirten Çavuşoğlu, şu açıklamaları yaptı:
“İlkesel bir tavır izliyoruz. İki ülke de bize itimat duyuyor. Biz, savaşın neden olduğu insani felaketin bir an evvel durdurulmasına katkı sağlayacak her türlü teşebbüsü olumlu karşılıyoruz. Öte yandan, her iki ülkeyle savaş öncesi yakın iş birliğimiz, ayrıyeten samimi ve açık konuşabilme kabiliyetimiz, bu süreçte ülkemize kendine has bir pozisyon kazandırdı. Tüm dünya Türkiye’nin attığı adımları ve uğraşlarını yakından izliyor ve takdir ediyor.”
Burhanettin Duran’ın “Uluslararası sistemde bir dönüşüm olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusuna da cevap veren Çavuşoğlu, dünyada ekonomik ve teknolojik alanda çok süratli bir dönüşüm yaşandığını tabir etti.
Bu dönüşümün askeri ve siyasi tesirleri olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, “Uluslararası teşkilatların ve global yönetişim sistemlerinin mevcut sıkıntılara tesirli tahliller üretemediği tespitine katılıyorum. Münasebetiyle milletlerarası örgütlerde ıslahat gereksiniminin elzem olduğunu savunuyoruz.” sözlerini kullandı.
Çavuşoğlu, çağın sınamaları karşısında yeni tahlil sistemleri üretilmesi gerektiğini vurgulayarak, tüm ülkelerin, global tehditlere cevap verebilen, kapsayıcı, adil ve aktif bir memleketler arası sistem için çaba göstermesi gerektiğinin altını çizdi.
ABD ile bağlar
Türkiye’nin teşebbüsçü ve insani dış siyasetinin sırf ülke çıkarlarına değil dünya barışına da hizmet ettiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, Türkiye’nin önceliklerinden birisinin bölgede ve öteki coğrafyalarda çok taraflı ve ikili iş birliklerini güçlendirmek olduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, Güney Kafkasya ve Orta Doğu’da olağanlaşma çalışmalarının devam ettiğini hatırlatırken Türkiye-ABD ilgilerine de değindi.
ABD ile birçok bölgesel ve global problemde ortak noktalar bulunduğunu söz eden Çavuşoğlu, “Bununla birlikte ABD’nin ulusal güvenliğimizi direkt ilgilendiren, PKK/YPG, FETÖ ve yaptırımlar üzere sıkıntılarda izlediği tavır müttefiklik ruhuyla bağdaşmıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan ile ABD Lideri Joe Biden’ın kurulmasını kararlaştırdığı Stratejik Düzeneğe da değinen Çavuşoğlu, “Mekanizma gerek görüş ayrılıklarımızın gerek iş birliği imkanlarımızın kapsamlı ve yapısal bir formda ele alınmasına imkan sağlayacak. Sistemin faaliyete geçmesine yönelik birinci adımın yakında atılması öngörülüyor.” dedi.
“AB’yle ayrıcalıklı iştirak yahut öbür türlü iş birliği modelleri bizim gündemimizde yok”
Çavuşoğlu, son periyottaki gelişmelerin Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) için kıymetini bir defa daha ortaya koyduğunu belirterek, “AB’nin global mevzularda Türkiye’yi yanında tutması ve artık bünyesine dahil etmesi kendi çıkarına.” tabirini kullandı.
AB üyeliğinin Türkiye için stratejik maksat olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, “İlişkilerimizin belkemiğini de iştirak süreci oluşturuyor. Kimi çevrelerce lisana getirilen ayrıcalıklı paydaşlık yahut öbür türlü iş birliği modelleri bizim gündemimizde yok.” dedi.
Gümrük Birliği’nin güncellenmesi çalışmasına çabucak başlanması gerektiğinin altını çizen Çavuşoğlu, vize serbestisi beklentisinin de güçlü olduğunu anlattı.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin somut ve olumlu adımlar atmaya da hazır olduğunu belirtti.
“İdlib’te ateşkesin korunmasına değer veriyoruz”
Türkiye’nin Afrika ile alakalarına yönelik soruyu da yanıtlayan Çavuşoğlu, artan alakaların sonucu olarak toplam ticaret hacminin 2003’te 5,4 milyar dolardan 2021 sonunda 35 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
Afrika ile eşit bir iş birliği yapıldığına vurgu yapan Çavuşoğlu, “Türkiye’nin sömürgecilikten kaynaklanan bir kamburu yok, zımnî emelleri ve gündemi de yok.” diye konuştu.
Türk dünyasıyla ilgilerin de Türkiye’nin dış siyasetinin değerli boyutlarından biri olduğuna değinen Çavuşoğlu, Türk Kurulu’nun Türk Devletleri Teşkilatı’na dönüşmesiyle tam teşekküllü bir milletlerarası kuruluş olduğunu söyledi.
Bu kararın alındığı Kasım 2021’deki İstanbul Tepesi’nde Türk Dünyası 2040 vizyon evrakının de imzalandığını söyleyen Çavuşoğlu, teşkilatın yol haritası niteliği taşıyan bu evrakın Türk devletleri ortasındaki münasebet ve iş birliğinin daha da geliştirilmesi ve derinleştirilmesi için atılacak adımları belirlediğini belirtti.
Çavuşoğlu, Suriye’de yaşanan gelişmelere ait de şu sözleri kullandı:
“İdlib’de ateşkesin korunmasına kıymet veriyoruz. Keza Astana garantörleriyle bir arada kurulmasına ön ayak olduğumuz Anayasa Komitesi’nin çalışmalarının ivme kazanarak sürmesini ve somut sonuçlar doğurmasını önemsiyoruz. Suriye’deki bir öteki öncelikli sorunumuz de terörle uğraş. DEAŞ ve PKK/YPG terör örgütlerine karşı gayretimiz önümüzdeki periyotta de kararlılıkla devam edecek. Suriye ihtilafının askeri formüllerle çözülemeyeceğinin başta rejim olmak üzere ilgili taraflarca artık idrak edilmiş olduğunu düşünüyoruz. Ülkemiz siyasi tahlile yönelik uğraşlarını önümüzdeki devirde de güçlü bir halde sürdürecek.”
Türkiye’nin dünyada en çok temsilciliği bulunan beşinci ülke olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, “2023’te Cumhuriyetimizin 100. yılının yanı sıra Türk Hariciye Teşkilatı’nın 500. yılını idrak edecek olmanın memnunluğunu yaşayacağız. İnşallah, teşkilatımız genişlemeye devam edecek. Milletimizin çıkarlarını dünyanın dört bir yanında müdafaaya devam edeceğiz.” dedi.