Doğu Akdeniz’deki tansiyonla ilgili konuşan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, “Tehdit nereden gelirse gelsin Türkiye’nin yansısı ile karşılaşacaktır. Bu Suriye için de geçerli” dedi.
Bilgiç, Bakanlıkta basını bilgilendirme toplantısı düzenledi, gazetecilerin dış siyaset gündemine ait sorularını yanıtladı.
Türkiye’de yargı süreci devam eden Osman Kavala ile ilgili ABD ve birtakım Avrupa ülkelerinin açıklamasına verilen yansıyı işaret eden Bilgiç, “Hiçbir makam, organ, merci yahut kişi tarafından yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemeler ve yargıçlara buyruk ve talimat verilemez” tabirini kullandı.
Bilgiç, bunun hukukun en kıymetli kurallarından biri olduğunu ve yargıya ait bahislerde tavsiye ve telkinde bulunulamayacağını vurgulayarak “Türkiye’de hala devam etmekte olan bir yargı süreci var. Yargıya müdahale edilmemesi gerektiğini bu ülkelerin kendileri çok da âlâ biliyor. Bu üzere bahisler Avrupa Konseyi’nde Strazburg’da tartışılıyor. Lakin bu biçimde Türkiye devletine bir ültimatom verilmesi mutlaka kabul edilemez. Bunu siyasallaştırmaya çalışıyorlar” diye konuştu.
Türkiye’nin, bunun kabul edilemez olduğunu büyükelçilere de ilettiğini anlatan Bilgiç şöyle devam etti:
“Bu, hiçbir diplomatik teamüle de zati uymuyor. Büyükelçiliklerin vazifeleri ve yükümlülükleri bulundukları ülkelerin içişlerine karışmamak. Bunlar milletlerarası mukavelelerle kayıt altına alınmış durumda. Biz bunları dün çağırdığımız bu ülkelerin temsilcilerine ilettik. Açıklamayı hadsiz bulduğumuzu, kabul etmediğimizi söyledik. Bu ülkelerin şunu anlaması lazım. İşleyen bir yargı sürecine müdahale edilmesi hiçbir formda kabul edilemez. Biz de bunu dün çağırdığımız büyükelçilere bildirdik.”
“ABD’li yetkililerle önümüzdeki devirde yetkililerle temasımız sürecek”
Türkiye’nin ABD ile münasebetlerini de pahalandıran Bilgiç, “Türkiye Cumhuriyeti olarak biz her ülkeyle güzel bağlantılar tesis etmek istiyoruz. ABD olağan bizim müttefikimiz. NATO’da beraberiz. Müşterek çıkar ve misal gayelere sahibiz, bilhassa Suriye, Ukrayna, Libya, Afganistan ve Afrika üzere mevzularda zati benzeri çıkarlarımız var, müşterek amaçlarımız var” dedi.
Bilgiç, Kovid-19 sonrası dünya iktisadına ait emsal görüşler olduğunu, ABD’li yetkililerle temas ettiklerini belirterek “ABD ile ilgilerimizin eksiksiz olduğunu söylemek sıkıntı. Bilhassa PKK, YPG, FETÖ’ye takviye, tek taraflı yaptırımlar üzere mevzularda bir dizi tavır nedeniyle ABD ile münasebetlerimizde birtakım problemler var. Bizim temel beklentimiz bağlarımızı aktif yönetelim, bir yandan meselelerimizi çözelim. ABD’den bilhassa kendilerine sıklıkla lisana getirdiğimiz bahislerde misal müspet bir karışık bekliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız (Recep Tayyip Erdoğan) da bunları açıkça ortaya koyuyor. ABD’li yetkililerle önümüzdeki periyotta temasımız sürecek” sözünü kullandı.
“Ya programa geri döneceğiz ya bize vadedilen uçakları alacağız ya da paramızı iade edecekler”
Bilgiç, ABD’den F-35 için yapılan ödeme karşılığında F-16 tedariği konusuna ait ise “F-16 filomuzun güzelleştirilmesine yönelik çalışmalar, modernizasyon faaliyetleri gereksinime binaen yılladır yapılmakta, yapılıyor” dedi. Bilgiç, “F-35 programından ayrılmamız yalnızca bizim değil NATO’nun caydırıcılığına darbe vuran bir adım” diye konuştu.
Türkiye’nin F-35 programının kurucu ortaklarından biri olduğunu belirten Bilgiç, “Biz program boyunca yükümlülüklerimizi yerine getirdik. Bu çerçevede de F-35 projesi çerçevesinde de ABD’ye yaklaşık 1,4 milyarlık bir ödeme yaptık. Bizim için aslında seçenekler kolay: Ya programa geri döneceğiz ya bize vadedilen uçakları alacağız ya da paramızı iade edecekler. Bu çerçevede F-35 için ödediğimiz meblağın F-16 filomuzu çağdaşlaştırılması için kullanılması bir seçenek olarak gündemde. Bu mevzuyu doğal ABD’lilerle tartışıyoruz. Bunun sonucuna nazaran de doğal ki hareket edeceğiz” sözlerini kullandı.
“Türkiye gerekli adımları kararlı formda atacaktır”
Bilgiç, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın YPG/PKK akınları nedeniyle Suriye’de mümkün operasyona yönelik açıklamasına ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“Cumhurbaşkanımız çok açık bir biçimde tabir etti. Türkiye Cumhuriyeti’nin güvenliğini tehdit edecek rastgele bir tehdit nereden gelirse gelsin Türkiye Cumhuriyeti’nin reaksiyonuyla karşılaşacaktır. Türkiye gerekli adımları kararlı halde alacaktır. Bu Suriye için de geçerli. Ne vakit koşullar uygun olursa, olgunlaşırsa gerekli operasyonu, harekatı yapar.”
Suriye’de rejim güçlerinin İdlib’e yaptığı taarruz sonucu çok sayıda sivilin ölmesine ait de Bilgiç, şunları söyledi:
“Rejimin İdlib’in Eriha ilçesine yönelik topçu hücumları sonucunda ortalarında çocukların da bulunduğu çok sayıda kişinin hayatını yitirdiğini biz ıstırapla öğrendik. Çok sayıda da yaralı olduğunu biliyoruz. Ağustos ayı başından bu yana yaşanan ataklarda da 50 civarında sivil hayatını kaybetti. Cenevre’de 6’ncı tipi devam eden Anayasa Komitesi toplantıları sırasında sivillerin bu halde direkt maksat alan taarruzları rejimin askeri tahlile yönelik halini hala maalesef koruduğunu gösteriyor. Alışılmış bizim temel gayemiz İdlib’de kalıcı istikrarın sağlanması ve temel beklentimiz de kalıcı istikrarını önündeki bu taarruzların bir an önce son bulması. Tabiatıyla siyasi tahlili önceliyoruz. Siyasi tahlil çerçevesinde değerli somut adımların atılmasını bekliyoruz. Bu çerçevede rejim destekçileri Rusya ve İran’a gerekli bildirileri vermekteyiz.”
“Tahriklere hem alanda hem masada karşılıklarını veriyoruz”
Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) ile Yunanistan’ın yeni bir NAVTEX ile KKTC’nin yetki alanlarında araştırma faaliyeti yapmaya hazırlandığı istikametindeki haberleri de kıymetlendiren Bilgiç, “Hem Yunanistan hem GKRY Doğu Akdeniz’de gerginliği artıracak adımlar atıyor. Akdeniz’de kıta sahanlığımız araştırma gemileri gönderme eforları devam ediyor. Biz bu tahriklere hem alanda hem masada cevaplarını veriyoruz. Haklarımızın ihlaline de asla müsaade etmiyoruz” diye konuştu.
Bilgiç, Rum kesitinin kasım ayında yeni bir sondaja başlayacağını duyurduğunu hatırlatarak şöyle devam etti:
“Bu gerçekleşirse alışılmış biz de Kıbrıs Türklerinin de haklarını korumak için buna mukabele edeceğiz. Bunu açıkça buradan tabir ediyorum. Türkiye olarak bu tıp meydan okumalara gerekli yanıtları vermeye devam edeceğiz. Öte yandan Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon rezervlerinin daha hakça paylaşımı için Sayın Cumhurbaşkanımızın önerdiği Doğu Akdeniz Konferansı yapılabildiği takdirde bölge ülkeleri ortasındaki iş birliği yeri bulunabilir, kaynaklar da hakça paylaşılabilir. Hâkim bir devlet olarak Türkiye yeri geldiğinde alabilir. Bu haklarımız her vakit mevcut. Türkiye yeri geldiğinde kullanabilir.”
Katalonya özerk idare parlamentosunun kararı
Bilgiç, Katalonya özerk idare parlamentosunun YPG/PKK’nın Suriye’de ilan ettiği kelamda özerk idaresi tanımasına ait ise “Bizim muhatabımız İspanya devleti ve Madrid. İspanya’nın tavrı bizim için pahalı. Yani afaki olarak bir kıyaslama yapacak olursak Türkiye’deki bir belediyenin Mayorka Adası’nı tanıması bir sonuç çıkartıyor. Milletlerarası hukukta aslolan devlettir. Bu bahse ait İspanya nezdinde daha evvel teşebbüslerimiz olmuştu, tekrar İspanya devleti nezdinde teşebbüslerde bulunacağız” değerlendirmesinde bulundu.
Hollanda’da belediyelerin şirketleri kullanarak mescitleri izlediğine yönelik haberlere ait ise Bilgiç, “Belediyelerin özel şirketler aracılığıyla mescitlerde gizlice yürüttüğü soruşturma faaliyetlerinden tasa duyuyoruz. Buna esasen Hollanda’daki STK’lar buna bir cevap verdiler, rahatsızlıklarını bir açıklamayla lisana getirdiler. Sonuç olarak mescitlere yönelik kuşkucu tavırlar İslam düşmanlığını körüklüyor, İslamofobi’yi artırıyor. Ayrıyeten Müslüman ve Türk toplumu nezdinde Hollanda makamlarına yönelik itimadı de zedeliyor. Bu üzere adımlardan kaçınılması gerektiğini ve daha dikkatli davranılması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Çavuşoğlu ve birtakım mevkidaşlarının Kabil’e mümkün ziyareti
Çavuşoğlu’nun Kabil’i ziyareti konusunda Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi’nin Türkiye ziyaretinde iki taraf ortasında görüş alışverişinde bulunulduğunu kaydeden Bilgiç, “(Ziyarete) Kimlerin katılacağına dair lojistik düzenlemeler hala devam ediyor. Onun için kesin tarih olarak şu gün şu saat diye söylemek sıkıntı lakin düzenlemelerin devam ettiğini söyleyebilirim” dedi.
AB Kurulu’nun Türkiye raporu
AB Komitesinin Türkiye Raporuna ait ise Bilgiç, “AB Genişleme Strateji Evrakı ülkeler raporunda aslında çok ikili standartla yazılmış bir rapor. Rapor için reaksiyonumuzu dün geniş biçimde ortaya koyduk. AB Başkanlığı da esasen raporun tüm unsurlarına ait Türkiye’nin görüşlerini kayda geçirdi. Bizim açımızdan AB’nin ne söylediği çok kıymetli değil. Zira rapor baştan aşağı ikili standartla yazılmış ve pek çok argüman var. Biz bunların hiçbirisini kabul etmiyoruz” diye konuştu.
Ülkemizin Mısırla bağlarını geliştirmesi ve normalleştirmesi her iki ülkenin halkının faydasına
Bilgiç, Mısır’a ait son durumu ve Türkiye’nin Etiyopya’ya SİHA sattığı ve Mısır’ın bundan rahatsızlık duyduğu argümanlarına ait ise şunları kaydetti:
“Biz Mısır’la hem ikili hem bölgesel problemlerde karşılıklı fayda ve hürmet temelinde ilgileri yürütmek istiyoruz. Ülkemizin Mısır’la bağlarını geliştirmesini ve normalleştirmesini her iki ülkenin halkının faydasına hem de bölge açısından kıymet taşıdığını düşünüyoruz. İkili bölgesel bu toplantılarda (ikili istişare toplantıları) ele alındı. Pek çok alanda Mısır’la iş birliği imkanı olduğunu biliyoruz. Bağların geliştirilmesine ait Mısır tarafıyla görüşmelere devam edeceğiz.
Mısır’ın bizim Etiyopya’ya SİHA satmamız nedeniyle rahatsız olduğuna ait yorumlar milletlerarası basında çıkabilir. Bize bahse ait gelmiş resmi bir şey yok. Zati Türkiye ve Etiyopya hâkim bir devlet. Etiyopya da istediği yerden bu droneleri satın alabilir.”
Bilgiç, Rusya’nın NATO ile alakalarının durdurmasına ait Türkiye’nin tavrının nasıl olacağına ait bir soru üzerine de “Temel amacımız NATO ile Rusya ortasındaki diyalog kanallarının açık tutulmasıdır. Bu bizim temel önceliğimiz. Biz hem Rusya’ya verdiğimiz bildirilerde hem NATO-Rusya Komitesi dahil olmak üzere mevcut diyalog araçlarının kullanılması gerektiğini hem NATO’daki müttefiklerimize hem de Ruslara iletiyoruz” dedi.
