Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, katıldığı fevkalâde NATO Başkanlar Doruğu dönüşünde dış siyasette son duruma ait açıklamalarda bulundu. Erdoğan, ABD basınında Türkiye’nin Rus üretimi S-400 hava savunma sistemlerini Ukrayna’ya göndermesine ait teklifleri değerlendirdiği açıklamasında “S400 konusunda nasıl en başta bizim için bu iş kapanmıştır dediysek, bugün de biz birebir noktadayız. Bu bahis bizim için kapanmıştır.” dedi Erdoğan, ABD ile yeni F-16’lar, F-16 modernizasyon kitleri konusunda olumlu sürecin devam ettiğini söyledi.
Erdoğan, Rusya-Ukrayna savaşı, global güç , İsrail’e alakalar, ABD ile S-400-F35 gündemine ait soruları yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biden ile ayaküstü hal hatır sorduk, önümüzdeki günlerde telefon diplomasisiyle birtakım bahisleri ele alacağız” sözlerini kullandı. ABD medyasında yer alan “Türkiye, S-400’leri Ukrayna’ya versin” haberlerine ait konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Her şeyden evvel S400 konusunda nasıl en başta bizim için bu iş kapanmıştır dediysek, bugün de biz tıpkı noktadayız. Bu bahis bizim için kapanmıştır. Bunlar savunma noktasında bizim kendi malımızdır, bu bitmiştir. Bir başka bahis Wall Street Journal’ın yazdığına karşı Bağlantı Başkanı’mız gerekli yanıtı bütün hassasiyetiyle zati vermiştir. O karşılık onlara kâfi de artar bile. Daha fazlasına da bu bahiste gerek yok. Zira bunların bütün işi ortalığı karıştırmak. ‘Buradan sanki Türkiye’ye nasıl bir darbe vururuz da onu ıstıraba sokarız’ bu türlü bir uğraşın içindeler. Anında müdahale ederiz, sonuç alamazlar.” dedi.
“F-16’lar konusunda olumlu süreç devam ediyor”
“Türkiye’nin ABD ile sürdürdüğü yeni F-16’lar, F-16 modernizasyon kitleri konusunda olumlu gelişmeler var mı? Türkiye’nin Kiev’de kalan A400m uçaklarının geri getirilmesi konusunda bir süreç, teknik hazırlık var mı? Karadeniz’de döşenmiş kimi mayınların özgür kalması sonucunda ortaya çıktığı tez edilen tehlike, tabir edildiği üzere önemli bir boyutta mıdır? NATO bu hususta Türkiye’ye teknik bir dayanak verebilir mi?” soruları üzerine Erdoğan, F-16’larla ilgili görüşmeleri Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın muhataplarıyla yürüttüğünü ve bu bahiste şu an prestijiyle olumlu bir sürecin devam ettiğini lisana getirdi.
Uçakların modernizasyonuyla ve yeni alımlarla ilgili olumlu yaklaşımlar bulunduğuna dikkati çeken Erdoğan, “Biden’ın bana ‘Ben kongreye bu hususla ilgili olumlu yaklaşımımı sunacağım ve bahsin da takipçisi olacağım.’ istikametinde tabirleri oldu. Temenni ederim ki bu istikamette şayet sonuç devam ederse, noktalanırsa o vakit biz yeni alacağımız F-16’lar ve eldekilerin modernizasyonunu hızla bitirme fırsatını bulacağız.” sözünü kullandı.
A400m uçaklarıyla ilgili hem Ukrayna hem de Rusya ile temasları sürdürdüklerini lisana getiren Erdoğan, “Bize her türlü teminatı veriyorlar. Diyorlar ki (Şu an prestijiyle bunu çekmeye kalkarsak, hava alanında ıstıraplar var. Bundan ötürü bu türlü bir riski göze almayalım. Biz sizinle irtibat halindeyiz ve sağlıklı bir duruma girildiği anda bu uçakları sizlere göndereceğiz.)” diye konuştu.
“Bugün Zelenski ile görüşeceğim”
Rusya-Ukrayna savaşına değinen Erdoğan, bugün Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ile konuşacağını söyledi. Erdoğan, “Bugün Zelenski ile bir görüşmem olacak. Putin ile hafta sonu yahut hafta başı bir görüşmem olabilir. NATO’daki görüşmelerin değerlendirmesini yapacağız.” dedi. Görüşmede Putin’e ”Artık barışın mimarı sen olmalısın” diyeceğini belirten Erdoğan, ”’Onurlu çıkış yap’ demek suretiyle bu işi tatlıya bağlamanın yolunu aramamız lazım” şeklinde konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Demek ki NATO’nun beyin vefatı gerçekleşmemiş. O çok bahtsız bir açıklamaydı. Macron şu anda NATO içinde en etkin rolü oynayan başkanlardan biri durumunda.” tabirlerini kullandı.
“Rusya Ukrayna ortasında 6 başlıkta müzakere sürüyor”
Rusya ile Ukrayna ortasında müzakere edilen 6 başlık bulunduğunu fakat iki tarafın da sıcak yaklaştığı ya da kabul etmediği mevzular olduğunu anlatan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Bilhassa 4 başlık üzerinde mutabakat varmış üzere bir durum kelam konusu. Bunlardan bir tanesi bilhassa bu NATO sıkıntısıyla ilgili. Ukrayna birinci başlarda bu bahse kıymetle asılıyordu lakin daha sonra NATO üyeliğinden çekilebileceğini Zelenski tabir etmeye başladı. Bir başka bahis, bilhassa Rusça’nın resmi lisan olarak kabul edilmesi problemi. Zelenski bunu da kabul etti. Zati Rusça Ukrayna’nın çabucak her yerinde konuşulan bir lisan. Bu noktada da bir sorun yok. Bir öteki husus silahsızlanma problemi. Alışılmış Ukrayna bir devlet, yani silahsızlanmayı A’dan Z’ye kabul kelam konusu değil. Lakin bu mevzu da anlaşılamaz değil. Yani orada da aşikâr odunların verilebileceğini Ukrayna tarafı söz etti. Dördüncü mevzu, ki tekrar Ukrayna’nın da burada bir mutabakatı var; o da bu kolektif güvenlik dedikleri sorun. Bu bahiste da Ukrayna olumlu bir yaklaşım ortaya koydu. Lakin natürel Ukrayna Kırım ve Donbas mevzularında bu kadar rahat değil. Donbas probleminde en sonda hoş bir adım attı, bana nazaran akıllı bir liderlik diyebiliriz ve ‘Bu hususta referanduma gitmem gerekir’ dedi. Bu mevzuyla orayı kestiler. Şu anda bu türlü bir durum var. Kaldı ki Rusya 2014’te Kırım’ı işgal ettiği vakit, biz çok açık, net bu işgale karşı çıkmıştık ve o günden sonra da Putin ile yaptığım her görüşmede bu işgale karşı çıktığımızı daima söylemiştim. Lakin o vakit Batı bu işgale bugün olduğu üzere çok açık, net bir hal koymamıştı.
Bu hali koymadıkları için işte bugün başımıza bunlar geldi. Natürel Kırım ile birlikte Donbas, Donetsk, Luhansk vesaire bütün bunlar Kırım’ın adeta bir çarpanı oldu. Ve biz bu husustaki tutumumuzu bu biçimde ortaya koyduk. Olağan bu 6 başlığın 4’ü için şu anda Ukrayna tarafından olabilir deniyor fakat öbür ikisi hakkında olumlu bir yaklaşım kelam konusu değil. Artık benim bugün Zelenski ile bir görüşmem olacak. Putin ile büyük ihtimalle yeniden hafta sonu yahut hafta başı bir görüşmem olabilir. Bu görüşmelerde de bu NATO’daki görüşmelerin kendileriyle bir müzakeresini, değerlendirmesini yapıp, bundan sonraki sürece yönelik ‘Artık barış için atılacak adımın mimarı sen olmalısın.’ demeliyiz. ‘Buna bir onurlu çıkış yap.’ demek suretiyle bu işi tatlıya bağlamanın yolunu aramamız lazım.”
“İsrail Başbakanı Bennett’in Türkiye’ye gelmesi kelam konusu”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-İsrail bağlarına alakanı, “İkili alakalarda birlikte atabileceğimiz en değerli adımlardan biri olarak doğal gaz konusu öne çıkabilir. İsrail Başbakanı Bennett’in gelme durumu kelam konusu. Onun da gelişiyle Türkiye-İsrail bağlarında yeni bir süreci başlatma durumumuz olabilir.” dedi.
Detaylar geliyor…
