10 ülkenin büyükelçilerinin Osman Kavala‘nın hür bırakılma davetine sert reaksiyon gösteren Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, ”Bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz. Türkiye’ye ders vermek haddinize mi sizin?” dedi.
Erdoğan, Afrika gezisinden dönüşte uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
-Afrika temaslarınız memleketler arası medyada da geniş yer buldu. France24 “Afrika’daki Türk cazibesi”, AFP “Erdoğan, Amerikalılara kazan-kazan paydaşlığı teklif ediyor”, LeFigaro “Erdoğan, Afrika’daki varlığını güçlendiriyor”, AlJazeera “Türkiye’nin Batı Afrika’daki son atağı Fransa’yı sarstı”, TV5Monde “Erdoğan, Afrika’ya seyahat etmeden bir yıl geçirmiyor” dedi. Ziyaret ettiğiniz üç ülkede de Türkiye’ye ve şahsınıza yönelik ağır sevgilerini ortaya koydukları bir irtibat kampanyasıyla karşılaştık. Bugüne kadar 30 farklı Afrika ülkesine toplam 41 ziyaret gerçekleştirdiğinizi söylediniz. Afrika neden kıymetli?
Zati bunlar bu işi yakalamışlar. Nerede ne olduğunu onlar da âlâ biliyorlar. Arkadaşlarla bir plan yapmıştık. Togo’da yaptığımız görüşmede de gündeme geldi. Bu planda da nasip olursa inşallah Liberya, Burkina Faso üzere birbirine yakın olan öteki ülkeleri ziyaret edeyim diyorum. Bilhassa Sahraaltı bölgesini dolaşalım istiyorum. Güney Afrika’ya daha evvel gittim lakin güneye hakikat da inip buraya bir daha gitmekte yarar var. Güney Afrika tabi bölgenin adeta en canlı ülkesi. Üstelik savunma sanayiinde de Güney Afrika çok güçlü. Birlikte atabileceğimiz çok güçlü adımlar var.
Alışılmış FETÖ’nün de maalesef Nijerya’da önemli bir altyapısı var. Burada Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari ile etraflıca bunları görüştük. Artık istihbarat liderlerimize talimatı verelim dedik, mutabık kaldık ve istihbarat liderlerimizi çalıştırıp, Nijerya’da da FETÖ’nün üzerine gideceğiz. Burada bir üniversitesi, bir de hastanesi falan var. Bunları devralma talebimizi de görüştük. Dedi ki “Ben o vakit size Sıhhat Bakanımı göndereyim, sizdeki sıhhat sistemini ve hastaneleri bir yerinde incelesin. Sizin bu alanda başarılı olduğunuzu biliyorum.” “Buyursunlar, gelsinler” dedik. Artık Sıhhat Bakanını kısa vakitte Türkiye’ye gönderecek.
Ama natürel bizim Afrika’daki bu dönüşümümüzün durmaması lazım. Afrika’da bizim yapacağımız daha çok işler var. İş adamlarımızın Angola’daki toplantısı çok verimli oldu. Ancak yetmiyor, bundan sonra bunun takibi gerekiyor. Angola’nın en kıymetli özelliği, yeraltı zenginliklerinin çok çok fazla olması. Altın var, bakır var. Bunlarla bir arada çinko pek ileri düzeyde. Bunun yanında kurşun da var. Bizimle bir paylaşım içerisinde kazan-kazan temeline nazaran adım atın diyorlar. Elmas yatakları da çok ileri derecede. Fransızlar bunları sömürdü. Fakat bunlar bu işin farkına çok geç vardılar. Türkiye olarak bizim kederimiz bunları sömürmek değil. Tam bilakis biz yardımcı olalım; hem onlara kazandıralım hem de biz kazanalım diyoruz. Mesela Angola petrol noktasında da baya uygun yerde. O adımları atacak olursak bunlarla bir arada bizim yatırımcılarımız, girişimcilerimiz de çok önemli bir kazanım sağlarlar. Angola’da şu anda bizim yatırımcılarımız yatırım içinde. Burada birebir vakitte çeşitli liman vesaire üzere çalışmalarını da sürdürüyorlar. Doğal gaz ve güç noktasında arkadaşlarımızın attığı adımlar var. Bunların attığı bu adımlarla bir arada aramızdaki insani ilgileri çok daha güzel bir pozisyona getirmiş olacağız.
Doğal birileri de bunun farkında. Elimizden gidiyor diye tasa ediyorlar. Zira bunlar daima tek taraflı çalıştılar. Biz o denli değiliz. Onlar da kazanacak, biz de kazanacağız. Tabi bunların bir daha oralara girmeleri de kolay kolay mümkün olmayacak.
Düşünün Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari “Bizim 1 milyon insanımızı öldürdüler” diyor. Fransızlar birebir formda Cezayir’de 1 milyon insan öldürdüler. Ruanda’da 700 bin insanı öldürdüler. Bunu söylediğiniz vakit kuduruyorlar. Onlara nazaran bunları teşhir etmeyeceksin, söylemeyeceksin!
-Afrika ülkeleri gerek İngilizler gerek Fransızlar tarafından senelerce sömürüldü. Bugün hala o sömürüden izler duruyor. Siz “birlikte kazanma” teklifini öne sürdünüz. O bölge için bunu yapan birinci ve tek başkansınız. Afrika kıtasında nasıl karşılanıyor bu teklifiniz?
Afrika kıtasındaki ülkeler bu teklifi nitekim çok çok önemsiyorlar. Zira bundan evvel gelenler bu türlü gelmediler. Onlar vurup geçtiler. Bizim üzere paylaşmak, bir arada kazanmak, onların kitabında yok. Zira kapitalist zihniyette bu türlü bir şey kelam konusu olabilir mi? Hele çağdaş kapitalizmde hiç yok. Bunlar kapitalizmin cani evlatları. O çağdaş kapitalizm, bunlara neyi yüklediyse onlar da bunun gereğini yaptılar. Hiçbir şey bırakmadılar. Buralara helikopterlerle gelirler; o ocakların olduğu yerlere inerler; altın, elmas, gümüş, aklınıza ne gelirse bütün ocakları sömürürler, alıp kendi ülkelerine taşırlarmış. Oradaki garipler ölmüş, bitmiş, yok olmuş; umurlarında değil. Bunların bütün işi o yer altındaki zenginlikler. Onları da aslında orada bırakmadılar, aldılar kendi ülkelerine taşıdılar.
-Fransa medyası ve siyaseti sizin Afrika’ya yönelik ilginizin ne manaya geldiğini çok uygun idrak ediyor. Bunu verdikleri tepkilerden çok açık görebiliyoruz. Fakat maalesef bizim ülkemizde de “Ne işimiz var Afrika’da” biçiminde yorumlar yapıldı. Fransızlar bu işin ehemmiyetini çok önemli olarak anlaşmışken, ülkemizde bir kesim de maalesef bunu itibarsızlaştırmaya çalışıyor. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
“Afrika’yı uyandırmamız ve ayağa kaldırmamız lazım”
Şu anda Afrika şunu çok düzgün görüyor, çok güzel anlıyor; diyorlar ki sizin buraya gelişleriniz artık Batı’nın Afrika ile olan bağlarını de derdest ediyor. Afrikalı mutlu. Bütün sıkıntı artık bizim Afrika’yı uyandırmamız, ayağa kaldırmamız. Bizim iş adamlarımızın oradaki yatırımları inşallah Afrika’yı önemli manada uyanışa geçirecek.
“FETÖ Afrika’da çöküş yaşıyor”
-Togo’da yaptığınız dörtlü tepe sonunda DAEŞ ve Boko Horom ile birlikte FETÖ birinci kere Afrika özelinde milletlerarası bir metne terör örgütü olarak girdi. Hem bunu hem de Afrika’daki varlığımızın FETÖ ile uğraş açısından kıymetini kıymetlendirir misiniz?
Bir kez Afrika’da önemli manada FETÖ ile ilgili bir çöküş başladı. Şu anda çok önemli sayıda okul Maarif Vakfımıza devroldu. Maarif Vakfımız, 19 ülkede FETÖ iltisaklı 216 okulu devraldı. Şu anda bir Nijerya’da ayakta. Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari ile yaptığımız görüşmede tabi bu mevzuyu da ele aldık. Lakin birçok Afrika ülkesinde hamdolsun bize, Maarif Vakfımıza iştirakler oldu. Maarif Vakfına olan bu iştirakler aslında FETÖ’nün artık buralarda çöküşü manasına gelir. Bu, süratle da devam ediyor. FETÖ, Güney Afrika’da da yavaş yavaş çökmeye başladı.
“Fransa, Macron’la aslında çok önemli bir kriz yaşıyor”
-BM’deki adaletsiz işleyişe dikkat çekmek için söylediğiniz “daha adil bir dünya mümkün” sloganının, Afrika ve Orta Doğu halkları ve hükümetleri nezdinde güçlü bir karşılık bulduğunu görüyoruz. Ziyaret ettiğiniz ülkelerde bütün caddelerin, sokakların bu sloganla doldurulduğunu gördük. Bu ülke insanlarının bu türlü bir beklentisi olduğu çok açık. Sizin BM çerçevesinde başlattığınız “Dünya 5’ten büyüktür” halindeki siyasi inkılabın bölge halkları üzerinde gerçek manada bir etkisi olduğunu görüyoruz. Tabi bundan ötürü bilhassa Fransa’nın önemli bir rahatsızlığı var. Fransa bir müddettir bilhassa Cezayir’le önemli bir siyasi kriz içerisinde. Macron’un bundan ötürü Türkiye’nin Cezayir halkını, devletini cesaretlendirdiği tarafında kelamları olmuştu. Peşinden de Türkiye’ye karşı tahrik edecek halde borç batağındaki Yunanistan’a yönelik önemli silah satışı oldu. En son da yeniden Türkiye zıddı bir atak olarak Lafarge’ın Türkiye’nin uğraş ettiği terör örgütlerine dayanak verdiğini de gördük. Fransa’nın Türkiye zıddı bu tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Fransa, Macron’la aslında çok önemli bir kriz yaşıyor. Bilhassa de son periyotların Fransa’sında bu idare, Fransa için en şanssız idaredir. Ben Fransa’da Sarkozy ile tanıştım, Chirac ile tanıştım; bunların hiçbiriyle mukayese edilmezdi. Chirac’ta bir devlet adamlığı vardı. Sözse kelam, olaya bu türlü bakardı. Çok değişiktir, mesela, AB Başkanlar Doruğunda üç adam vardı ki onlar Türkiye’yi ezdirmediler; Chirac, Schröder, Berlusconi… Türkiye o devir içerisinde bütün AB Önderler Tepesine istisnasız katılmıştır. Ama Sarkozy ve bedelli dostum Merkel geldikten sonra Türkiye’yi Önderler Tepesine davetle ilgili tavır değişti. Tabi bu bizim Avrupa Birliğine giriş sürecimizi de olumsuz etkiledi. Adamların Türkiye’ye bakışı farklı. Şayet Türkiye’nin önünü açacak olurlarsa, biliyorlar ki Türkiye sıçrar. Bunlar Türkiye’nin sıçramasını ister mi, kabul eder mi? Biz şu anda büsbütün, kendi imkanlarımızla yolumuza devam ediyoruz.
10 büyükelçiye Osman Kavala reaksiyonu
Bakın artık AİHM bir karar almış. Bu Kavala denilen Soros artığıyla ilgili olarak Türkiye’yi adeta burada mahkum etmek istiyorlar. 10 tane büyükelçi bu açıklamayı niçin yapar? Bu Soros artığını savunanlar, bunu nasıl bıraktırırız çabası içindeler. Söyledim Dışişleri Bakanımıza, bizim bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz.
“Türkiye’ye bu türlü bir ders vermek haddinize mi sizin?”
Türkiye’ye bu türlü bir ders vermek haddinize mi sizin? Kimsiniz siz? Neymiş? Kavala’yı bırakın. Sen kendi ülkendeki haydutları, katilleri, teröristleri bırakıyor musun? Amerika’sı, Almanya’sı, hangisi bu türlü bir şeyi şu ana kadar yaptı? Yapmadılar ve yapmazlar. Konuştuğu vakit sana verecekleri yanıt şudur, “yargı bağımsızdır.” Sizde yargı bağımsız da bizdeki yargı bağımlı mı? Bizdeki yargı, bağımsızlığın en hoş örneklerini veriyor.
-Muhalefet partileri de büyükelçilerin lisanıyla birebir lisanı kullanıyorlar…
Bunlardan öbür bir şey bekleyemeyeceğiz. AK Parti ve MHP olarak Cumhur İttifakında biz milletimizin hakkı kelam konusu olduğunda birebir gayeye vururuz. Lakin öbürleri tıpkı maksada vurmazlar. Onlar birlikte hareket ediyor. Neymiş? 4 yıldır yatıyormuş. Yargı ne diyorsa o. Artık HDP de Selahattin Demirtaş’ı çıkarmanın uğraşı içerisinde. Hale bakın. Terörist adam ya… 53 tane vatandaşımız bunun davetiyle ölüyor Diyarbakır’da. Yasin Börü yavrumuzun nasıl şehit edildiğini biliyorsunuz. Bütün bunlar ortadayken bakıyorsunuz bir televizyon kanalı bunun hanımını çıkarıyor, konuşturuyor, o da “çocuklarımın babası içeride” diyor. Senin çocukların babası içeride de, Yasin Börü şehit oldu gitti. Öbürleri, tekrar birebir halde şehit edildi. Pekala onların yavruları yok mu? Onların hali ne olacak? Hiç bunu konuşmuyorlar. Bizim bu bahisteki tavrımızı, halimizi da daima eleştiriyorlar. Kusura bakmasınlar, biz bu vazifede olduğumuz sürece hukuk ne ise bunun gereğinin yapılmasını istemeye mecburuz. Buradan taviz veremeyiz.
-Kavala ilgili, “Türkiye’ye ders vermek haddinize mi?” diyerek çok net konuştunuz. Muhalefet de büyükelçilerin şekliyle konuşuyor, bunu ulusal bir husus olarak görmüyor. Siz bunu nasıl görüyorsunuz? Bunlar niçin Osman Kavala ve Demirtaş sıkıntısına odaklandılar? Bunun art planında ne görüyorsunuz?
Terörün beslendiği odaklar aşikâr. Bunlar zati terörün beslendiği odaklar. Selahattin Demirtaş da o denli. Daha devam eden davaları var. Kavala hakeza o denli. Lakin Kavala’nın özelliği daha farklı. Milletlerarası topluluk içerisinde Soros ne ise, Kavala o. Bunlar para ile istedikleri yeri istedikleri üzere sallamaya çalışıyorlar. Artık Soros’un oğlu da giriyor. O da babası üzere. Bunların çok düzgün takip edilmesi lazım. Bunlar mesela şu anda Balkanlara sızmanın, Balkanları sindirmenin uğraşı içerisindeler. Bunlara da tabi fırsat vermeyeceğiz, verilmemesi lazım. Kosova’da, Makedonya’da, Arnavutluk’ta, her yerde buna benzeri şeyleri yaparlar. Hasebiyle bizim şuurumuzun altına bunu bir kere yerleştirmemiz lazım. Elhamdülillah, Türkiye olarak biz güçlüyüz ve bize sızamıyorlar. Terörist sayısında önemli bir düşüş var. Bundan sonra da terörle çabaya birebir kararlılıkla devam edeceğiz.
“1 milyar 400 milyon dolarımızı o denli yahut bu türlü alacağız”
-Afrika cinsine çıkmadan evvel yaptığınız basın toplantısında F-35’lerden ötürü 1,4 milyar dolar alacağımız karşılığı olarak Amerika tarafından bize F-16 alımı ve mevcutların modernizasyonu için bir teklif geldiğini açıkladınız. Bu durum ABD Dışişleri Bakanlığına soruldu; yalanlamadılar da doğrulamadılar da. Tekrar bir oyalama taktiği yürütüyorlar. Bundan vazgeçmeyecek mi Amerika?
Şu anda alışılmış alt seviyede bu görüşmeler kelam konusu. Fakat biz bu 1 milyar 400 milyon dolarımızı o denli yahut bu türlü alacağız. Bütün bunlar konuşuluyor. Şu anda Savunma Bakanlarımız karşılıklı olarak bu görüşmeleri yapıyorlar. Artık Ulusal Savunma Bakanımız, Amerika Savunma Bakanıyla bir ortaya gelecek, görüşecekler. Ara alacağız diye inanıyorum.
Roma’da G20 Toplantısında Biden ile biz de bunu olağan konuşacağız. “Ne yapıyoruz ne oluyor” diye soracağız. Hiçbir halde Türkiye’nin haklarının yenmesine fırsat vermeyiz.
Siyasi cinayetler tartışması
-Ana muhalefet genel lideri Kılıçdaroğlu’nun “siyasi cinayetler işlenebilir” halinde kelamları oldu. Siz de bununla ilgili cürüm duyurusunda bulundunuz. Bu bahisle ilgili görüşlerinizi alabilir miyiz?
“İddian varsa ispat edeceksin”
Her şeyden evvel ana muhalefetin başındaki zatın bu açıklamaları büsbütün mecnun saçması. Ya siyaseti öğrenecek ya siyaseti öğrenecek; bunun öbür çıkışı yok. Siyasi cinayet dediğin vakit senin yapman gereken bir şey var. Nedir o? İspat edeceksin. Bu türlü bir ispat kelam konusu değil. Adeta bir mecnun bir kuyuya bir taş attı, 40 akıllı çıkaramadı. Bu da bu türlü. Bunu neye nazaran söylüyorsun? Zira hukuktaki düstur çok açık net ortada; müddei argümanını ispatla yükümlüdür. Senin bunu ispat etmen lazım. Bunu ispat etmediğin sürece bu sana yapışıp kalır. Hakikaten bütün arkadaşlarımız bu hususla ilgili gerekenleri söylediler. Fakat bu da tıpkı, yanındakiler de tıpkı. Tıpkı şeyleri dönüp dönüp konuşuyorlar. Avukat arkadaşlarımız şu anda bununla ilgili davaları açtılar. O da tutuştu. Niçin? Zira olmayan şeyi konuşuyor. Başkası de tıpkı formda, olmayan şeyi konuşuyor. Malum, artık başsavcılık bunları davet etti. Başsavcının davetiyle de bunlar ifadeyi verecekler. Bakalım ne söyleyecekler, göreceğiz.
-Seçimlere daha çok var, bir yıldan fazla vakit var. Lakin muhalefet partilerinde gerek önderlerin söylemlerinde, gerekse sözcülerin açıklamalarında son devirde bir özgüven artışı hissediliyor. Girdiği bütün seçimleri kazanmış bir başkan ve Türkiye’nin en deneyimli siyasetçisi olarak, muhalefetteki bu durumu nasıl yorumluyorsunuz?
“Seçim Haziran 2023’te”
Bunlar neredeyse iki yıldır daima erken seçim demiyorlar mı? Çok açık net bir gerçek var ortada; ben “seçimler vaktinde yapılacak diyorum, asla geri adım yok” diyorum. Devlet Beyefendi, birebir biçimde, Haziran 2023’ü söylüyor, “seçimler vaktinde yapılacak” diyor. Fakat bunlar hala avara kasnak üzere dönüp dönüp duruyorlar. Yok bu türlü bir şey, olmayacak bu türlü bir şey. Seçim vaktinde yapılacak. Türkiye, seçimlerin vaktinde yapılması olayını yaşayacak. O tarih de Haziran 2023’tür.
-Suriye ve Irak’a hudut ötesi operasyonun iki yıl uzatılmasını öngören tezkere Meclis Başkanlığına sunuldu. HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar, Millet İttifakı ortakları Güzel Parti ve CHP’ye askeri tezkereler konusunda tavır değiştirme davetinde bulundu. Yani bir ulusal güvenlik sıkıntımızı pazarlık konusu haline getirdiler. Bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz. Bir de geçen günlerde “Artık tahammülümüz kalmadı, gereken adımları atacağız” demiştiniz. Bu da hudut ötesi operasyonun sinyali olarak nitelenmişti. Bu hususa ait söylemek istediğini yeni şeyler var mı?
Suriye tezkeresi
Şu anda bizim bölgede önemli manada hassas noktalara operasyonlarımız devam ediyor. Muhakkak taviz vermek yok. Suriye’deki bu süreci devam ettiriyoruz. Şu an prestijiyle da rejim nasıl bir tutum alır onu bilemiyorum lakin biz bilhassa İdlib’deki bu yaklaşım biçimine karşı gereği neyse onu yapmaya ve bütün ağır silahlarımızla bir arada karşılığını vermeye devam ediyoruz. Bu işi kendi akışına bırakamayız.
Haziran ayında Bakü’ye gidip Şuşa’yı ziyaret etmiştiniz. Zengezur Koridorunun açılması için de adımların atılacağını biliyorduk. Bu bahiste bir gelişme var mı? 26 Ekim’de Fuzuli havalimanının açılışı için tekrar orada olacaksınız. Programınızla ilgili ayrıntılar var mı?
Programda Bakü yok fakat havalimanını inşallah açıyoruz. Bu hususla ilgili olarak İlham Aliyev kardeşimle de görüştük. O günkü programda havalimanıyla birlikte oradaki birkaç karayolunun ve tarımla ilgili atılan birtakım adımların açılışını da inşallah yapacağız. Zengezur Koridorunun açılmasıyla ilgili kararlılığımız da birebir formda devam ediyor.
Bu ortada bizim mayın tarama araçlarımızdan Azerbaycan’a verdik, veriyoruz. Onlar da çok takdir topladı. Mayın taramada bu araçlar çok çok başarılı oldular. Togo ve Burkina Faso’ya da ikişer tane verdik. Onlar da çok memnun oldular.
-İran’ın Nahçivan ve güney Kafkasya hududunda bir askeri hareketliliği kelam konusu. İran bir taraftan da Azerbaycan’ın İsrail ile bağlantılarına atıfta bulunuyor. Türkiye’nin Kafkasya’da faal ve kalıcı aktöre dönüştükten sonra İran’ın bu hareketlerinin bir manası var mı ve bu sıcak bir krize dönüşür mü?
Benim şahsen bu türlü bir beklentim yok. İsrail’in Azerbaycan ile olan bağları nedeniyle, İran kalkıp da Azerbaycan’a karşı, Azerbaycan’ı amaç tahtasına koymak üzere bir duruma girmez. Zira bugün İran’daki Azeri oranı ortadadır. Bu tabi düşündürür. O denli kolay değil. Yapılan iş yanlıştır. İran, yeni idaresi de o denli zannediyorum ki bu yanlışı devam ettirmez.
-Togo, Burkina Faso ve Liberya başkanlarıyla buluşmanızda bahçedeki dörtlü sohbetten keyifli anlar yansıdı. Orada neler yaşandı, ne konuşuldu da o keyifli manzara ortaya çıktı?
Liberya Cumhurbaşkanı Weah eski bir futbolcu. Futboldan sonra siyasete girmiş. Galatasaray’ı çok sevdiğini söylüyor. Monaco, Paris Saint-Germain, AC Milan, Chelsea ve Manchester City ve Marsilya üzere birçok büyük futbol kulübünde oynamış. Yılın futbolcusu da seçilmiş. Ronaldo’nun da aldığı Altın Top Mükafatını o da almış. Tabi çok düzgün de transfer paraları almış. Bunun üzerine yaptığımız bir espri üzerine gülümsediğimiz beğenilen bir sohbet oldu.