ABD’li C.B isimli bayan ile Amerika’da eşcinsel evlilik yapan Türk N.S’nin boşanmaları, iki ülke arasında velayet krizine dönüştü. ABD mahkemesi, sperm bankasından alınan sperm ile gebe kalıp doğum yaptıktan sonra oğluyla Türkiye’ye gelerek bir daha dönmeyen N.S’den çocuğu teslim etmesini istedi. Lakin Ankara 5. Aile Mahkemesi, eşcinsel evliliğin Türk hukukuna nazaran yok sayıldığını ve ABD’li eski eşin çocuk üzerinde türel bir hakkı olmadığını belirterek talebi reddetti. İtiraz üzerine evraka bakan Ankara İstinaf Mahkemesi de kararı hukuka uygun bulundu. İstinaf kararında Türk hukukuna nazaran eşcinsel evliliğin geçersiz sayılması nedeniyle çocuğun da “evlilik dışı” olduğunun kabul edilmesi gerektiği kaydedilerek, “Evlilik dışı doğduğu kabul edilen çocuğun velayetinin N.S’de olduğu, bu prestijle birinci derece mahkemesinin kararında adap ve yasaya terslik bulunmadığı anlaşılmıştır” denildi.
Sperm bankasıyla bebek sahibi oldular
Dava evrakına nazaran, İstanbul’da yaşayan ABD vatandaşı C.B, 2008 yılında internet üzerinden Ankara’da yaşayan N.S ile tanıştı. Sevgili olan çift İstanbul’da birlikte yaşamaya başladı. Bu süreçte C.B, Danimarka’daki bir sperm bankası aracılığıyla gebe kalarak bir kız çocuğu dünyaya getirdi. Bir mühlet sonra çocuğa otizm teşhisi konulunca, çift tedavi için 2013 yılında ABD’ye taşındı ve eşcinsel evliliğin yasal olduğu Minnesota’da nikah kıydı. Birkaç yıl sonra bu kere de N.S sperm bankası aracılığıyla gebe kalarak bir erkek çocuk dünyaya getirdi. Her iki çocuğun doğum dokümanında de C.B ve N.S ebeveyn olarak yazıldı.
Lakin ABD’li bayanın kıskançlıkları nedeniyle çift ortasında başlayan geçimsizlik, daha sonra şiddete dönüştü. Türk N.S, kendisine şiddet uygulayan eşi hakkında ABD mahkemesine başvurarak 4 defa müdafaa kararı aldı. Çift, Aralık 2019’da boşandı. Boşanmaya ait protokolde N.S’nin dünyaya getirdiği çocuğun velayeti ortak olarak belirlendi. ABD’li eşin N.S’ye 2500 dolar nafaka ödemesi de kararlaştırılan protokolde ayrıyeten N.S’nin yılda bir kere çocuğuyla Türkiye’de yaşayan ailesinin yanına giderek 1 ay kalabileceği de yer aldı.
ABD iade talebinde bulundu
Bu süreçte kendisine kanser teşhisi konulan N.S, Temmuz 2020’de oğluyla bir arada Türkiye’deki ailesinin yanına geldi. N.S hem gördüğü şiddet hem de hastalığı nedeniyle bir daha ABD’ye dönmedi, o tarihte 4.5 yaşında olan oğlunu da Türk vatandaşlığına kaydettirdi. Bunun üzerine ABD’li eski eş C.B, ABD hukukuna nazaran ortak velayetlerinde bulunan çocuğun Türkiye’de alıkonulduğunu belirterek, Minnesota’da çocuğun iadesi talebiyle dava açtı. Mahkeme, velayetin ortak olması nedeniyle çocuğun iadesine karar verdi. ABD merkez makamları da mahkemenin kararı üzerine çocuğun iadesi için Türkiye’den talepte bulundu.
Bunun üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı N.S ve C.B ortasında uzlaşma sağlanamadığı gerekçesiyle çocuğun iadesi için taraflar hakkında davaname hazırladı. Açılan dava Ankara 5. Aile Mahkemesinde görüldü. C.B’nin avukatları çocuğun ortak velayette olması nedeniyle ABD’ye iadesini isterken, N.S’nin avukatı eşcinsel evliliğin Türkiye’de kararsız olduğunu, davacı C.B ile çocuk ortasında da kan bağı ve velayet münasebeti olmadığını, ayrıyeten kanser tedavisi gören müvekkilinin davacıdan hem ruhsal, hem ekonomik hem de çocukların gözleri önünde fizikî şiddet gördüğünü vurguladı. Avukat, C.B’nin müvekkilini öldürmeye çalıştığını ve bu nedenle ABD mahkemelerince hakkında uzaklaştırma kararları verildiğini tabir ederek, çocuğa da fizikî şiddet uygulayabileceğini öne sürdü. Bir uzman tarafından görüşmeye alınan küçük çocuk ise, C.B’nin annesini öldürmeye çalıştığını gördüğünü ve korktuğunu, C.B’nin kendisini sevmediğini hissettiğini ve bu nedenle ABD’ye dönmek istemediğini anlattı.
“Çocuğun velayeti annesinde”
Yargılama sonunda mahkeme, Türk hukukunda eşcinsel evliliğin yok kararında olması ve çocuğun “velisinin” doğuran bayan olduğunu belirterek, davayı reddetti. Böylelikle çocuğun, annesi N.S’de kalmasına karar verilmiş oldu. Belge hem savcılığın hem de C.B’nin avukatlarının itirazı üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi (İstinaf) 2. Hukuk Dairesine geldi. Belgeyi inceleyen İstinaf Dairesi de birinci derece mahkemesinin kararını hukuka uygun buldu. Daire kararında Türk hukukuna nazaran eşcinsel evliliğin geçersiz sayılması nedeniyle çocuğun da “evlilik dışı” olduğunun kabul edilmesi gerektiği kaydedilerek, “Türk hukukuna nazaran anne baba evli değilse çocuğun velayeti annesindedir. ABD’de yapılan evliliğin Türk mevzuatına ters olması nedeniyle evlilik dışı doğduğu kabul edilen çocuğun velayetinin N.S’de olduğu, bu prestijle birinci derece mahkemesinin kararında metot ve yasaya terslik bulunmadığı anlaşılmıştır” denildi. Davada son kelamı Yargıtay söyleyecek.
