Eski AKP Milletvekili ve Yeni Şafak gazetesi müellifi Mehmet Metiner, Sistem tartışmaları başlıklı ikinci yazasında parlamenter sistemde yasamanın yürütmeyi denetleyemediği için siyasal istikrarsızlık ile kısa periyodik hükûmetler sorunu yaşandığını ve yürütmeyi de felç eden hususiyet arz ettiğini öne sürdü.
Parlamenter sistemde var olan güçler ayrılığının her sistemde farklı biçimlerde var olabileceğini savunan ve örnekler veren Metiner “Merakla bekliyorum: Güçlendirilmiş parlamenter sistem teklifinde bulunanlar sanki bize nasıl bir siyasi mimari sunacaklardır” diye yazdı.
Metiner, Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Meclis’in rolünü şöyle açıkladı:
“Partili Cumhurbaşkanının partisi yahut kendisini destekleyen öbür partiler mecliste çoğunluğa sahip iseler bu durumda eski parlamenter sistemimizde olduğu üzere yasama organı (meclis) kaçınılmaz olarak yürütmenin, yani parti gücünü de elinde tutan Cumhurbaşkanının direkt denetimi altına girmek üzere bir meseleyle karşı karşıya kalabiliyor. Yani yasamanın içinden çıkmayan güçlü ve istikrarlı bir yürütme. Yürütme karşısında güçsüz bir meclis. Mecliste çoğunluğu şayet seçilmiş Cumhurbaşkanının karşıları oluşturuyorsa bu durumda da başkanlık kararnamelerini kanunlarla yetkisiz hale dönüştüren, yani yürütmeyi paralize eden bir meclis yapısı kelam konusu olabilir.”
Yeni sistemde, yürütmenin Meclis aritmetiğine bağlı olmaksızın belirlenmiş müddet içinde varlığını güçlü ve istikrarlı bir biçimde sürdürebildiğini ve siyasal istikrarsızlığın ortadan kalktığını savunan Metiner, “Lakin meclisin gücü, yürütmenin gücü karşısında daha zayıf kalmıştır” diye yazdı.
“Kabul etmek gerekir ki “güçlü yürütme-güçsüz meclis” denklemi, ulusal iradenin tecellisi açısından problemler doğuracak bir denklemdir” diyen Metiner, şöyle devam etti:
“Milli iradeye ilişkin gücün her iki organ ortasında adil bir biçimde dağıtılması, dahası meclisin birebir vakitte bir kontrol organı olarak işlevsel kılınması olmazsa olmaz bir değere sahiptir. Bu güç dağılımı yanlışsız bir sisteme kavuşturulmazsa, ulusal iradeyi oluşturan bu iki güç ortasında toplumsal barışımızı bozacak ve demokratik siyaseti itibarsızlaştıracak yeni çatışma alanları doğabilir.
Yeni demokratik sistem için yanlışsız denklem şudur: Güçlü yürütme-güçlü meclis. Elbette ki bu denklemin ayaklarından birini de güçlü, bağımsız ve tarafsız yargı oluşturmaktadır. Çünkü güç temerküzüne değil güç dağılımına dayalı bir sistem lakin adaleti sağlayabilir.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi uygulaması bize gösterdi ki sıkıntılı ve eksik ögeler tamamlanmazsa sistem tartışmaları tehlikeli bir hal alabilir.”
Yazının tamamını okumak için
TIKLAYIN – Eski AKP milletvekili Metiner: Eski Türkiye’de parlamenter sistemin vesayet ürettiğini söylemek yanlıştır
