Bayraklı’da yerle bir olan Doğanlar ile Rıza Bey apartmanlarına ilçe belediyesinin 2012 ve 2018’de ‘çürük’ raporu verdiği ortaya çıktı. Her iki binanın da riskli ve tehlikeli olduğu belirtilerek ev sahipleri uyarıldı. Ancak binalar tahliye edilmeyince felaket yaşandı.
Rıza Bey Apartmanı’nda kurtarma çalışmaları sürüyor
İzmir’deki depremde çöken ve onlarca kişiye mezar olan Doğanlar ve Rıza Bey adlı apartmanlara dair daha önce verilmiş iki rapora Hürriyet’ten Musa Kesler ulaştı.
Bayraklı Belediyesi Deprem Etüt Merkezi’nin düzenlediği raporlar, bina sakinlerinin talebi üzerine hazırlanmış.
Rıza Bey Apartmanı için 25 Nisan 2012’de hazırlanan rapora göre, apartmana zemin+8 kat olarak 1993’te ruhsat verildi. Apartman 1975 tarihli deprem yönetmeliğine göre inşa edildi.
Binaya ilişkin rapordaki bazı tespitler şöyle:
-
Her katta yapılan ölçümler betonarme projesi ile karşılaştırıldığında, sıklaştırma bölgelerinde sıklaştırma olmadığı gözlenmiştir. Zemin katta dükkânlar ve ağır çıkmalar olduğu tespit edilmiştir. Bu ağır çıkmalar bina için risk teşkil etmektedir.
-
2005’teki deprem sonrasında kolon giriş bağlantı noktalarında çatlaklar oluşmuş ve buraların epoksiyle tamir edildiği gözlenmiştir.
-
Merdiven boşluğunda tesisattan kaynaklanan rutubetlenme olduğu tespit edilmiştir.
-
Beton sınıfı C15 ile C17 arasındaki seviyede.
-
Binanın temel alanının bulunduğu bölgede zemin etüdü yapılması gerekir. Zeminsel sıkıntı varsa bu sıkıntının ortadan kaldırılması yapının güvenliği açısından önemli.
Raporun ‘sonuç’ bölümünde ise şu değerlendirmeler var:
-
“Yapınız beton kalitesinin düşük olması, düz demir kullanılması, etriye aralıklarının düzensiz ve kolon kiriş bağlantılarında etriye sıklaştırılmasının yapılmaması deprem riski açısından önem arz etmektedir.
-
Bu nedenlerden dolayı, zemin etüt raporu hazırlandıktan sonra 2007 deprem yönetmeliğine göre performans analizinin yapılmasının yapınız açısından iyi olacağı düşünülmektedir. Bu sebeple, gerekli ortak kararı almanız durumunda Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Uygulama Merkezi ile irtibata geçerek zemin etüdü ile beraber performans analizi yaptırmanızı tavsiye ediyoruz.”
Doğanlar Apartmanı için de aynı uyarılar yapılmış
Doğanlar Apartmanı hakkındaki rapora göre ise, bina 1990 yılında 1975 tarihli deprem yönetmeliğine göre yapıldı.
27 Şubat 2018 tarihli raporda şu tespitler var:
-
Depremler ve zemindeki sıvılaşmadan kaynaklı olarak zemin kattaki dükkânlarda kapı sıkışması ve deformasyon; dükkân zeminlerinde bombeleşmeler, birinci kat balkonlarında gözle görülecek seviyede sehim, ayrılma ve deformasyon, iki bina arasındaki deprem dilatasyon derzinde deformasyon, kopma, dökülmeler, dış cephede sıva çatlağı ve dökülmeler tespit edildi.
-
Bazı kolonların birleşme noktalarında sıkılaşma var.
Raporun sonuç bölümünde ise şu değerlendirme yapılmış:
-
“Yukarıda belirtmiş olduğumuz risk unsurları yapı güvenliğini tehlikeye sokmaktadır. Bu nedenle, 2007 deprem yönetmeliğine göre binanızda belirlenen risklerin yapı açısından tehlikeli bir durum olup olmadığının netleşmesi için, performans analizinin ve zemin etüt çalışmasının yapılmasının yapınız açısından iyi olacağı düşünülmektedir.
-
Bu sebeple, 6306 sayılı kanun gereği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetki verdiği kurum ve kuruluşlara giderek binanızın risk tespitini yaptırmanızı ve gerekli tedbirlerin alınmasını tavsiye ediyoruz.”
Dönemin Belediye Başkanı Karabağ: ‘Yıkım ve mühürleme yetkimiz yok. Yetki, ilgili bakanlık birimlerinde’
Raporların verildiği dönemde Bayraklı Belediye Başkanı olan Hasan Karabağ, Hürriyet’e şunları anlattı:
“Biz 2009’un sonunda Bayraklı Belediyesi olarak Deprem Etüd Merkezi kurduk. Bu merkezde Amerikan kökenli, ses dalgalarıyla çalışan, son teknoloji yöntemler kullanarak binanın beton ve demir donatılarının durumunu bize veren cihazlar kullandık. Vatandaşlar çok cüzzi bir ücret karşılığında binalarını kontrol ettirebiliyorlardı. Hatta açılışını rahmetli Prof. Dr Ahmet Mete Işıkara yapmıştı. Bir cuma günü İzmir’deki bütün camilerde vaazın konusu depremdi.
10 yılda 20 bin üzeri binanın analiz testleri yapıldı. Yüzde 57’si çok riskli, yüzde 5’i risksiz yapı çıktı. Diğerleri de farklı risk durumundaydı. İlgili mevzuata göre bizim verdiğimiz raporlar tespit ve tavsiye niteliğinde. Etüd Merkezi’nde yapılan tespitten sonra, vatandaşları nihai ve bağlayıcı rapor için 9 Eylül Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne yönlendiriyorduk. Yani özel doktor gibiydik. Tespit ve teşhisi yapıp ilgili resmi birimlere yönlendiriyorduk. Yine mevzuata göre yıkım ve mühürleme yetkimiz yok. Yetki ilgili bakanlık birimlerinde.”