Merkez Bankası’nın siyaset, gösterge, fonlama, haftalık repo ismine ne derseniz diyelim, faizleri düşürme atağı 201 yılı Eylül ayında başlarken, gaye; iktisatta yatırım odaklı bir modelle üretimi artırarak, ihracat yapacak, döviz girişleri olacak, bunlar yine üretime, yatırıma dönecek, işsizlik düşecek böylece hem enflasyonu düşürecek, hem refahı artıracak, cari açığı geçip fazla verecektik üzere birçok gayemiz vardı. An prestijiyle bu maksatların yalnızca faiz indirimi kısmındayız. Hakkını yemeyelim ihracat artıyor tabi fakat ithalat daha çok artığından dış ticaret açığı rekorlarda, cari açık buradan besleniyor. Döviz kurları herkesin malumu, bankalarda kredi faizleri ve krediler ise farklı bir öykü oluşturuyor. Gelin, birlikte bakalım bu kıssa neymiş?
Merkez Bankası faiz oranları 2021 Eylül’de yüzde 19’dan başlamak suretiyle 2023 Şubat ayına dek yüzde 8,5’e indi.
Amaç, girişte de sıraladığımız bir halde yatırım, üretim, ihracat, istihdam, enflasyon, TL, refah, büyüme, kalkınma üzere çok uzun bir liste olurken, birinci basamak kredilerle finanse edilen sistemde tüm bunlarda güzelleşme sağlamaktı. Merkez’deki hesap, piyasaya uymadı. Kredilerle başlayan adımların merdivenlerden ağır ağır inmesi beklenirken, bir baktık koşar adıma üst çıkıyor.
Geçen yıl sanayi ve iş dünyasıyla TCMB Lideri Kavcıoğlu’nun yaşadığı diyaloglar kredilerde sorun olduğunu gözler önüne sermişti.
Kredilerde problemleri, eski üst seviye bankacı olan Prof. Dr. Şenol Babuşcu, takipçilerine sordu. O kadar çok yorum yapıldı ki!
Babuşcu’nun sorusuna gelen yanıtlarda kimi bankaların bilhassa de kamu bankalarının evvel çıktığı görülürken,
Ticari kısımda ise sıkıntıların tahlillerinden uzakta olunduğu görüldü.
Deprem bölgesinde ise problemlerin sürüyor olması daha da üzücü olurken,
Özellikle küçük esnaf ve iktisatta modelin bir mühlet sonra yöneldiği KOBİ’lerin birçok problemle karşılaştığı dikkatten kaçmadı.
Konut kredilerinde, mesken alma hayallerinin fiyatların yükselmesiyle kredi hacimleriyle uyumlanamadığı görülürken,
Piyasalara hakim olanların ise sorunu tanımlaması kıymetliydi.
Kredilerde ve faizlerde sıkıntılı olan birçok kişinin toplumsal medyada etiketlediği bankaların,
Otomatik bildirilerle “sorunları sorgulaması” farklı bir garabet tablosu oluşturdu.
Merkez Bankası’nın faizleri düşürmesine karşın
Piyasalarda oluşan yapısal dengesizliklerle bir ayrışma görülürken,
Sonrasında alınan birçok önlem,
Verilen birçok karar,
Yapılan birçok söyleme karşın,
Piyasalardaki ayrışmaya mani olunamadığı biliniyor.
Uyuşmazlıkların piyasa dinamikleri içinde çözülmesine değil de
Piyasanın istikrarlarını belirlemeye denetim etmeye yönelik atılımların,
Her müdahalede daha farklı meseleler yarattığı biliniyor.
Kredi faiz oranlarını görünce gözlerimiz Warner Bros karakterleri misali yuvalarından fırladı.
Gündem ise hem yorucu hem de gerilimliydi. Sizce? Yorumlarda buluşalım.
